GENAR tarafından "22 Temmuaz yarışında son durum" başlığıyla 26 il, 126 ilçe, 51 belde ve köyde, 18 yaş üzeri 3.524 kişiyle 9 –17 Temmuz tarihleri arasında yüz yüze görüşülerek gerçekleştirilen Türkiye Siyasi Gündem Araştırması yüzde %1,6 hata payıyla yapıldı.
Anketten 3 partili Meclis çıktı.
İŞTE GENAR'A GÖRE 22 TEMMUZ YARIŞINDA SON DURUM
Bu araştırma, hizmet verdiğimiz kişileri, kurumları ve kamuoyunu doğru bilgilendirmek amacıyla kendi özkaynaklarımızla yapılmıştır.
Üç serilik “Türkiye’de Siyasi Gündem Araştırmaları”mızın üçüncüsü olan “22 Temmuz Yarışında Son Durum” çalışması bilgilerinize sunulur.
Bu araştırmalar sosyolog Mustafa ŞEN ve siyaset sosyoloğu M.Teyfik GÖKSU’nun yönetimlerinde yapılmıştır.
İÇİNDEKİLER
I. ARAŞTIRMANIN METODOLOJİSİ…………….…4
II. GENEL DEĞERLENDİRME…………..……………8
III. BULGULAR……………………………………….14
IV. DEMOGRAFİK SONUÇLAR……………………31
V. ÇAPRAZ TABLOLAR……………………………..36
ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ
Bu çalışmada, kantitatif araştırma yöntemi ve bu yöntemin yüz yüze anket tekniği uygulanmıştır.
Araştırmanın saha uygulaması %40.2 evde, %34.8 işyerinde, %25.1 sokakta yapılmıştır.
ARAŞTIRMA KİMLERLE YAPILDI
Araştırma, 22 Temmuz seçimlerinde oy verebilecek 18 yaş üzeri kişilerle yapılmıştır. Katılımcıların demografik bilgilerine rapor içerisinde yer verilmiştir.
II. GENEL DEĞERLENDİRME
Türkiye araştırma evreninde 26 il, 126 ilçe, 51 belde ve köyde, 18 yaş üzeri 3524 kişiyle yüzyüze görüşülerek gerçekleştirilen bu araştırmada denek kitlesinin %49.3’ü kadın, %50.7’si erkektir. Bu çalışmada elde edilen bilimsel bulgular şunlardır:
3 PARTİLİ MECLİS DURUMU KESİN, AK PARTİ TEK BAŞINA İKTİDAR
Partilerin Muhtemel Oy Dağılımı
Yapılan araştırmaya göre, %12.6’lık kararsız kitle kendi öncelikli muhtemel tercihlerine göre dağıtıldığında partilerin muhtemel oy dağılımı, olağandışı bir gelişme olmadıkça, şöyle olacaktır:
Cumhurbaşkanlığı Süreci AK PARTİ’yi Büyüttü
AK Parti, iktidar partisi olmasına rağmen oylarını artırmaktadır. Takip eden partiyle, yani CHP ile arasındaki oy oranı farkını neredeyse iki katına yaklaştırmıştır. Bu seçimde propaganda faaliyetlerinin siyasetten çok cumhurbaşkanlığı seçimi üzerinden yürütülmüş olması AK Parti’ye avantaj sağlamıştır. Ancak, bu avantaja rağmen, AK Parti’nin büyük kentlerdeki oy deposu niteliğindeki bölgelerde yaşayan kırsal kökenli nüfusun yaz aylarında memleketlerine gitmiş olmaları AK Partiye küçük bir risk olarak yansıyabilir.
Seçmen CHP’ye Yine Anamuhalefet Görevi Vermektedir
Toplamda sol oylarda bir artış gözükmemektedir. Cumhurbaşkanlığı sürecinde yaşanan kutuplaşma CHP’e kadar, MHP’ye de yaramıştır. Cumhurbaşkanlığı sürecinin CHP’ye olan en önemli katkısı parti içi tartışmaları seçim sonrasına ötelemek ve partiye bütünlük sağlamak olmuştur. Ancak, DSP’li seçmen de beklendiği kadar CHP’ye yönelmemiştir. Diğer taraftan ülke genelindeki çok sayıda sol bağımsız adayın varlığı CHP’nin oylarının beklendiği kadar artıramamasına etki etmiştir. Bütün bu değerlendirmeler ışığında bakıldığında seçmen CHP’ye anamuhalefet görevi verecek gözükmektedir diyebiliriz.
Sağ Siyasetin Dağınıklığı MHP’ye Yaradı
MHP, baraj riskinden kurtulmuştur. Ancak, MHP için şu anda en önemli risk Koray Aydın’la ilgili davanın şahıs aleyhine sonuçlanma ihtimalidir. Olumlu sonuçlanmasının sonucu da olumlu olacaktır. Kararın ertelenmesi ise sonucun aynı kalmasına sebep olur.
GP Kendini Tekrarladı
GP’nin son aylarda yakaladığı hızlı yükseliş durmuş ve parti son günlerde az da olsa bir düşüş eğilimine girmiştir. GP’nin meclise girme ihtimali gözükmemektedir.
DP Dağınıklığın ve Cumhurbaşkanlığı Sürecinin Faturasın Ödüyor
DP’nin düşüşü durmuş ve parti son günlerde yavaş bir seyirle yükselme trendine girmiştir. Bu yükseliş, kalan süre de dikkate alındığında, DP’nin meclise girmesine yetmeyebilir.
Kararsızlar Son 3 Günde Sonucu Nasıl Etkileyebilir?
Kendilerini kararsız olarak söyleyen katılımcılara, kendilerini hangi parti ya da partilere 1. derecede, 2. derecede ve 3. derecede yakın hissettikleri sorulduğunda seçim sonuçlarını değiştirebilecek bir sonuç gözükmezken, MHP’nin %1 puanlık gizli potansiyelinin mevcut olduğu tespit edilmiştir. Diğer taraftan, kararsızlar içerisinde kırsal seçmen, emekliler ve yaşlıların ağırlığı görece daha yüksektir ve bu durum DP’ye %1 puana yaklaşan bir katkı sağlayabilir.
Partilerin Dahili Riskleri
Bugün, AK Partiye oy vereceğini söyleyenlerin %1.4’ü AK Partiye oy verme konusunda tam kararlı değildir. Bu durum CHP için %1.2, MHP için %2.1, GP için %4.5, DP için %4.9 seviyesindedir. Bağımsızlarda ise %0.8 kadardır. Bu tablonun en riskli iki partisi GP ve DP’dir.
Hangi Parti Ne Kadar Milletvekili Çıkarır?
İl il yapılan simülasyonlara göre, partilerin milletvekilli sayıları alt ve üst limitleri itibarıyla aşağıdaki tablodaki gibi olabilecektir. (Bu simülasyon, 3 Kasım 2002 seçim sonuçları, 28 Mart il genel meclisi sonuçları ve GENAR’ın bu seçim için bulguladığı araştırma sonuçları dikkate alınarak ülke barajlı d’hont sistemine göre yapılmıştır.)
Bu tabloya göre AK Partinin 297 milletvekilinin altına düşme ihtimali çok zayıftır. Ancak, 310 milletvekilinin üzerine çıkma ihtimali vardır. Çünkü, bağımsızların milletvekili sayısı hesabı DTP’nin oy potansiyeli üzerinden yapılmaktadır. Halbuki, kullanılacak olan oy pusulası bağımsızların vekil sayısını azaltma etkisi yapabilir. Bu durum doğrudan AK Parti’ye milletvekili kazandıracaktır denilebilir. Diğer taraftan, CHP’nin milletvekili sayısı da değişebilir. MHP’nin milletvekili sayısının artması, CHP’nin milletvekili sayısını azaltabilir.