DİŞİŞLERİ BAKAN YARDIMCISINDAN ULUSLARARASI ADALET DİVANI’NDA AÇIKLAMALAR
Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz, Uluslararası Adalet Divanı’nda (UAD) gerçekleştirdiği sözlü beyanda, “Uluslararası toplum, İsrail’in Gazze’deki saldırganlığını ve Gazze’de çoğunluğunu kadın ve çocuklardan oluşan on binlerce masum insanın hayatını kaybetmesini durdurmakta tek kelimeyle başarısız olmuştur” şeklinde ifadeler kullandı. Ayrıca, “İsrail’in insani yardımı engellemesi, kurallara dayalı çok taraflı sistemi tehlikeye atmakta, uluslararası hukuk düzeninin güvenilirliğini sarsmakta” dedi.
İSRAİL’İN HUKUKA AYKIRI İŞGALİ
Yılmaz, UAD’ye yaptığı sunumda, Divan’ın 19 Temmuz 2024 tarihinde yayımladığı danışma görüşünü hatırlatarak, bunun İsrail’in Doğu Kudüs dahil işgal altındaki Filistin topraklarındaki varlığının hukuka aykırı olduğunu belirten bir karar olduğunu dile getirdi. O tarihte, BM Genel Kurulu’nun bu danışma görüşünü onayladığını hatırlatan Yılmaz, “Bu karar, tüm devletlerin İsrail’in işgal altındaki Filistin topraklarındaki yasa dışı varlığını hukuken tanımama yükümlülüğü bulunduğunun altını çizer. Ayrıca, İsrail’in yasa dışı varlığını sürdürmesine yardım ve destek sağlamamaları gerektiğini belirtir” şeklinde açıklamalarda bulundu.
ULUSLARARASI YÜKÜMLÜLÜKLERİN İHLALİ
Yılmaz, “Bugün yeniden mahkeme önünde bulunma nedenimiz, İsrail’in uluslararası yükümlülüklerini sürekli ve ağırlaştırarak ihlal etmesidir. Bu durum, Ekim 2023’ten bu yana daha da vahim bir hal almıştır. Gazze’de sivillere karşı eşi benzeri görülmemiş ölçekte bir savaşla karşı karşıyayız” dedi. Ayrıca, İsrail’in saldırganlığının bölge ülkelerine de sıçradığını ifade ederek, “Uluslararası toplum, İsrail’in Gazze’deki saldırganlığını ve sayıca çoğunluğunu kadın ve çocukların oluşturduğu masum insanların hayatını kaybetmesini durdurmakta tek kelimeyle başarısız olmuştur” dedi.
İNSANİ YARDIM KISITLAMALARI VE SİVİLLERE YÖNELİK SALDIRILAR
Yılmaz, mevcut durumda İsrail’in Gazze’yi boşaltma ve Batı Şeria’nın ilhakı yönündeki planlarının sürdüğünü belirtti. “Hamas’ın rehineleri iade etmesini sağlamak bahane edilerek toplu cezalandırma politikaları uygulanmakta” dedi. Yılmaz, bununla birlikte, Gazze’deki 2,4 milyon Filistinli mültecinin üçüncü ülkelere sürgün edilmesinin ve Gazze halkının sürekli olarak temel insani ihtiyaçlarından mahrum kalmasının altını çizdi.
ULUSLARARASI MÜDAHALE İHTİYACI
Yılmaz, “Eğer uluslararası müdahale olmazsa bu durumun Batı Şeria’da da tekrarlanması kaçınılmazdır” dedi. BM Genel Kurulu’nun 19 Aralık 2024 tarihinde, UAD’den istişari görüş talep eden kararı kabul ettiğini hatırlatan Yılmaz, “Bu karar, İsrail’in işgalci bir güç olarak, diğer uluslararası örgütlerin ve üçüncü devletlerin işgal altındaki Filistin topraklarındaki varlığı ve faaliyetleri ile ilgili yükümlülüklerini açıklığa kavuşturmak için UAD’den danışma görüşü talep etmiştir” şeklinde ifadeler kullandı.
İSRAİL’İN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Yılmaz, “İsrail dahil tüm üye devletler, anlaşmazlıkları barışçıl yollarla çözmek ve güç kullanma tehdidinden veya kullanımından kaçınmakla yükümlüdür” dedi. Ayrıca, BM’nin bağımsız ve tarafsız işleyişinin sağlanabilmesi için kuruluş ve personeline tanınan ayrıcalıklara dikkat çekmekte, “Bunlar, 1946 tarihli Birleşmiş Milletlerin Ayrıcalık ve Muafiyetlerine dair Sözleşme’den kaynaklanmaktadır” açıklamasında bulundu.
İHLALLER VE HUKUKSAL YÜKÜMLÜLÜKLER
Yılmaz, “İsrail, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 181 sayılı kararıyla belirlenen bir Filistin devletinin kurulmasını engellemiş ve mültecilerin haklarını reddetmiştir” diyerek, BM Şartı’nın belirtilen yükümlülüklerinin yerine getirilmesinin gerekliliğine vurgu yaptı. Ayrıca, uluslararası hukukun ihlallerine dair hesap vermek gerekliliğinin altını çizdi.
İNSANİ YARDIM OPERASYONLARINDA YAŞANAN SORUNLAR
Yılmaz, “İsrail’in 7 Ekim 2023 olaylarından bu yana insani yardımı ciddi şekilde kısıtladığı ve bu durumun uluslararası yasal belgeleri ihlal ettiği” şeklinde açıklamalarda bulundu. “UNRWA’nın Gazze’deki faaliyetlerinin yasaklanması, sivil nüfusa insani yardım sağlayan birincil kuruluş olarak geçici tedbirlerin ihlal edilmesine neden olmaktadır” ifadelerini kullandı.
TÜRKİYE’NİN TALEBİ
Yılmaz, “Türkiye, UAD’den, İsrail’in uluslararası hukuk çerçevesindeki yükümlülüklerini teyit eden, bu yükümlülüklerin daha fazla ihlal edilmesini önleyecek tedbirler alınmasını sağlayacak bir istişari görüş talep etmektedir” dedi. Bunun yanı sıra, “Türkiye, İsrail-Filistin ihtilafına adil ve kalıcı bir çözüm bulunması için kararlılıkla devam edecek” şeklinde belirtmektedir.