Arkadaşlarının düğünü için gittikleri Pakistandan bir haftalığına komşu ülke Afganistana giden, burada yollarını kaybedip kaçırılan ve hapsedildikleri yerden çıkmak ümidiyle İngilizce bildiklerini söyleyen; ancak tam da bu bilgi dolayısıyla Guantanamoya götürülen insanlar varsa bu dünyada, yarın öbür gün bir sebeple herkes orada olabilir demektir.
Berlin Film Festivalinin Gümüş Ayı ödüllü filmi Guantanamo Yolu usta yönetmen Michael Winterbottom ve Matt Whitecross elinden çıkmış bir docu-drama. Tiptonda yaşayan, Pakistan asıllı İngiliz vatandaşı Asıf İkbalin annesi, 10 Eylül 2001de Pakistana yaptığı ziyaretten döndüğünde oğluna, aradığı gelini bulduğunu müjdeler. Dokuz gün sonra, gelinin yanına gitmek için yola çıkan Asıf, sağdıcının gelemeyeceğini öğrenince Tiptondan arkadaşı Ruhel Ahmedi çağırır. Birkaç gün sonra yanında Şefik Resul ve Münir Aliyle gelen Ruhel, Karaçide Asıfla buluşur. Şefikin kuzeni Zahidle gittikleri camide, imamın Afganistana yardım çağrısından etkilenen gençler, düğüne kadar Afganistana gitmeye karar verir. Önce Kandahar, ardından Kabile varan gençler, hastalıklarla boğuşmaya ve bombalamalara şahit olmaya başlayınca dönüş için hazırlanır. Ancak bu o kadar kolay olmaz; önce kendilerini sınıra götürecek minibüsün şoförü, bütün yolcuları Talibanın son kalesi Kunduza götürür. Burada mahsur kalan gençler, Kuzey İttifakınca Şebergan Hapishanesine atılır. İşte tam da burada İngilizce bildiklerini söylerler kurtulma umuduyla; ancak bu sadece Amerikan birliklerince Kandahardaki kampa nakledilmelerine yol açar. Burada sorgulanıp işkence gördükten sonra 13 Ocak 2002de Asıf ve Şefik, 10 Şubat 2002de ise Ruhel, Guantanamo Körfezi Camp X-Raydeki açık hava hücrelerine yerleştirilir. Birkaç ay sonra Camp Delta adlı hapishaneye aktarılırlar. Mahkumiyetleri sırasında Amerikalılar ve MI5 tarafından sorgulanırlar. Sayısız kez işkenceye ve suçlamaya maruz kalırlar. 2003 yılının Mayıs ayında, Usame bin Ladinin katıldığı bir mitingin görüntülerinde bulunmakla suçlanırlar. Oysa o tarihte Şefik, elektrik malzemeleri satan Currys adlı bir mağazada çalışmakta; Asıf ve Ruhel ise Tiptonda şartlı tahliye koşulları uyarınca evde bulunmaktadır. Nihayet, 5 Mart 2004te, iki yılın ardından, Şefik, Asıf ve Ruhel İngiltereye döner. Londrada, Paddington Green merkezindeki anti-terörizm ekibi tarafından sorguya çekilip ertesi gün hiçbir suçlama olmadan serbest bırakılırlar.
Bütün dünyanın gözünü dikmesine rağmen hiçbir şey göremediği Guantanamo Üssü, şimdiye dek ancak bazı mahkumların günlükleri ve notlarıyla tarif edilebilmişti. Asıf, Resul ve Şefikin tecrübeleri ise bu bilgileri herkese kolayca ulaşabilecek ve herkesi azami etkileyecek şekilde anlatıldı. Yönetmenler, hikâyenin gerçek kahramanlarıyla yapılan röportajları, arşiv görüntüleri ve Riz Ahmed, Ferhat Harun, Vakar Sıddıkî ve Arfan Osmanın oynadığı canlandırmalarla zenginleştirmiş. Bu geniş ve kaliteli malzeme, filmi basit ve şematik bir propaganda filmi olma tuzağından kurtarıyor. Ama bu demek değil ki George Bushta müşahhaslaşan gayri insani bakış açısı Guantanamoda hüküm sürmüyor. Söylenecek çok şey var; gerçeklere dayanan görüntülerin anlattığı ise söylenenlerin de hükmünü silecek kadar çok. En iyisi gidip görün, kararınızı verin.
GUANTANAMO YOLU
Yönetmen: Michael Winterbottom- Mat Whitecross
Oyuncular: Riz Ahmed, Ferhat Harun, Vakar Sıddıkî, Arfan Osman