Oger Avea’daki İtalyan hisselerine de talip

Oger, Avea hisselerinde ısrar ederken, Türk Telekom’daki kamu temsilcileri, işlemin getirileri ve zararları konusunda maliyet analizi yapıyor. Edinilen bilgilere göre devlet satın almayı çıkarına uygun bulmazsa Oger Telecom tek başına hareket edecek ve İtalyan hisselerine tek başına talip olacak. Bu operasyonun başarıyla gerçekleşmesi halinde Oger, Türk Telekom’dan sonra Avea’nın da çoğunluk hisselerini eline geçirmiş olacak. Böylece, Telecom Italia’nın Türkiye’de Aria ile başlayan ve daha sonra Avea ile devam eden GSM serüveni sona erecek.

Telekom’un yüzde 55’i, Temmuz 2005’te 6,55 milyar dolara Saudi Oger liderliğindeki TIM ve BT Telcolsult ortak girişim grubunun oluşturduğu Oger Telecom’a satıldı. Kalan yüzde 45 hisse ise hâlâ kamunun elinde. Avea’daki hisse devrinde, şirketin piyasaya olan yaklaşık 1,1 milyar dolarlık borcu etkili olacak. Ticaret Sicili Gazetesi’ne göre 2004 ve 2005’i zararla kapatan Avea, uluslararası finans kuruluşu IFC’ye 1,1 milyar dolar, Garanti Bankası’na da 50 milyon dolarlık borcunu erteletmek için başvuruda bulunmuştu. Hisseleri kamunun devralması durumunda Hazine’nin hakim ortak haline geleceğine vurgu yapan uzmanlara göre bu durumda borç da üstlenilmiş olacak. İtalyanların elindeki hisselerin yüzde 70,5’inin de HSBC Bank’ta rehinli olduğunu unutmamak gerekiyor. Uzmanlar, yapılan anlaşmaya göre hisseler değişse bile rehin işleminin devam edeceğine dikkat çekiyor.

Diğer yandan Avea 6,6 milyar YTL ile Türkiye’nin ödenmiş en büyük sermayeli şirketi olma unvanını elinde bulunduruyor. TIM-İş Bankası ortaklığı 12 Nisan 2000’de 2,525 milyar dolarlık sürpriz bir rakamla üçüncü GSM 1800 operatörü Aria’nın sahibi oldu. 3 yıl faaliyet gösteren şirket, Telekomünikasyon Kurumu’nun sözleşmedeki şartları yerine getirmediğini ileri sürdü. 31 Mart 2003’te Paris’teki Uluslararası Tahkim Odası’na (ICC) giderek, kurum aleyhine 2,5 milyar dolarlık ceza davası açtı. TIM’in İcra Komitesi Başkanı Marco de Benedetti, tahkimle ilgili yaptığı bir açıklamada, Türkiye’de herhangi bir GSM şirketiyle birleşmeleri halinde vazgeçebileceklerini duyurdu. Açıklamanın ardından Aria ve Aycell 23 Haziran 2004’de ‘Avea’ markası adı altında birleşti. Türk Telekom yeni şirkete 300 milyon dolar peşin para aktardı; ancak Avea 2004’ü zararla kapattı. 2005’te de yaklaşık 150 milyon doları nakit aktarımı ile 150 milyon dolarlık ‘garantör’lüğe rağmen şirket zarar etmeye devam etti. Birleşmeden sonra Avea’daki ortaklık payları ise TIM yüzde 40, Hazine yüzde 40 ve İş Bankası yüzde 20 olarak değişti. Ancak Telekom’un özelleştirilmesinden sonra TIM ve İş Bankası’nın hisseleri aynı kalırken, yüzde 40 olan kamu payı yüzde 22 Oger, yüzde 18 Hazine olarak değişti.

İtalyanların 2002’de girdikleri Türk GSM pazarından çıkmak istedikleri daha önce de gündeme geldi. Telocom’un satışının ardından bir ara ‘yönetimi’ konusunda pürüz yaşanan Avea’nın sahiplik yapısının değişmesiyle ilgili üç farklı senaryo üzerinde duruldu: “TIM’in elindeki hisseleri satarak Türk piyasasından çıkması. Özelleştirmeden sonra Oger’e geçen yüzde 22’lik hisseyi satın alması. Avea’nın Telekom’un altında bir şirket olarak yoluna devam etmesi.” Avea ile yolunu ayırmakta kararlı olan TIM’in 6 Mayıs 2005’te Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım’a bir mektup göndererek, yüzde 40 hissesini 31 Mayıs’a kadar Türk Telekom’a satma garantisi istediği ortaya çıktı. Uluslararası Şirketler Sorumlusu Giampaolo Zambeletti imzalı mektupta, TIM’in Avea’daki hissesini Telekom’a satmasına izin verecek bir anlaşmanın bir an önce hayata geçirilmesi istenmişti. Zambeletti, bir anlaşmaya varılmadan detayların dışarıya duyurulmamasını da rica etmişti.