Ömer Onay’ın Sergisi Devam Ediyor

Ressam ÖMER ONAY’IN “Bilinç Akışı” Sergisi

Ressam Ömer Onay’ın Atatürk Kültür Merkezi’nde (AKM) süregelen “Bilinç Akışı” sergisi bağlamında “Bilinç Akışı Söyleşileri”nin ikincisi gerçekleştirildi. Yazar Ekrem Ayyıldız, AKM Çok Amaçlı Salon’da yapılan söyleşide, gerçek sanat eserlerinin bireyleri, dünyayı ve varlığı anlamaya katkı sunduğunu ifade etti. Sanatta gelenek olgusunun büyük bir değer taşıdığını vurgulayan Ayyıldız, “Sanat eseri, varlığı anlamaya katkı sunar. Bu katkı kadim zamanlardan günümüze intikal ederek gelmiştir. Gelenek, bu bağlamda kültür ve medeniyetin eş anlamlısı olarak da kullanılabilir.” dedi.

Gelenek ve Krizler

Gelenekte meydana gelen sorunların bazı krizlere yol açtığını dile getiren Ayyıldız, “Biz, bugünden geleneğe baktığımızda bir karşıtlık kuruyoruz. Gelenek kendisinden birden kurtulunabilecek bir anlama sahip değildir. Sanat, söz konusu geleneğin taşıyıcılarından birisidir.” şeklinde konuştu. Krizin gelenekteki dönüşüm ve yenilikle birlikte ortaya çıktığını söyleyen Ayyıldız, “Krizin toplumsal ve siyasal anlamı edebiyata da yansıyor. Krizler, yeni ifade tarzlarını da beraberinde getiriyor. Genel olarak gelenek, sanat akımları içinde ya ret ya da kabul edilir yahut bir sentezle devam ettirilir. Buradaki kritik soru, ‘gelenekten kaçış mümkün mü?’ sorusudur.” deyişinde bulundu.

Modernizm ve Gelenek

Ayyıldız, resimdeki modernizm anlayışının gelenekle bağlantılı ürünler üzerinden “ilkelcilik” biçiminde kendini gösterdiğini aktararak, “Modernizmin bir sonucu olarak hem resim hem de müzikte gelenek öncesine ilk ritim ve çizimlere doğru bir geri dönüş çabası vardır. Bu ilkele dönüş, bir anlamda öze dönüş çabasıdır. Burada resim ‘ilk ilkeleri’ne geri döndürülmek istenmektedir. Böylece geleneğin aşılacağı varsayılır.” değerlendirmesinde bulundu. Gelenekten kaçmanın nihayetinde mümkün olmadığına dikkat çeken Ayyıldız, şunları ekledi: “Gelenekten yararlanmadan bir eser ortaya koymak mümkün değildir. Ona bir şekilde bağlanmak zorundayız. Onay’ın resminde bunu görmek mümkün. Ömer Onay, gelenekle yeni bir arayış çerçevesinde ilişkiye girmiştir. Onun çalışmaları farklı geleneklerin yansımalarıyla oluşmuştur. Geçmişi ve bugünü bir arada sunan eserler ortaya koymuştur.”

Sanat Eserinde Anlam Derinliği

Yüksek mimar Ahmet Yılmaz, algılamak için görmenin, dokunma ya da duymanın ötesinde kültürel bilgiye de ihtiyaç duyulduğunu dile getirdi. Sanat eserini anlamak için biçimsel anlamın ötesine geçmek gerektiğini söyleyen Yılmaz, “Ömer Onay’ın resmini kavramak için onun eserlerindeki figürlerin biçimsel anlamlarının ötesine geçmemiz gerekiyor. Onun resimlerinde canlı ve cansız birtakım geometrik örüntülerin bir zemin üzerinde, sanki canlıymış gibi hareket ettiğini görüyoruz. Bu anlamda Ömer Onay’ın eserlerinin dinamik bir yapıya sahip olduğu söylenebilir.” şeklinde konuştu. Yılmaz, üretilen form ve figürlerin sanatçının anlam dünyasının bir yansıması olduğunu belirterek şunları aktardı: “Salt biçimsel okumalar bizlere sanat eseriyle ilgili yeterli bilgiyi sunmayacaktır. Ömer Onay’ın ölçek, soyutlama ve derinlik bağlamında ortaya koyduğu eserler, kültürel olarak geldiğimiz medeniyet birikiminin izlerini taşıyor. Onay’ın resimlerindeki figürlerin art arda gelişi, minyatürde olduğu gibi anlamsal olarak bir tekrar olarak okunamaz. Bunlar tekrarı olmayan nesneler ve çizimlerdir. Onay’ın ürünleri, gerçekliği ve masalsılığı bir arada sunar. İslam sanatı tabiatı asla reddetmez ama onu soyutlayarak ortaya koyar ve doğanın olduğu gibi aktarılmasını bayağı görür. Bu İslam sanatının bilinçli bir çabasıdır. Onay’ın eserlerinde de sonsuz bir zeminde nesneleri bozmadan soyutlamayla onları yeniden üretme çabası hakimdir.”