Plaka tekeli kalkıyor

Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu’nun maliyeti birkaç YTL’yi geçmeyen otomobil plakaları üzerinden milyonlarca YTL haksız kazanç elde etmesi Meclis’i harekete geçirdi.

1,5 milyon aracın tescil işlemi yaptırdığı 2005’te federasyon kasasına 40 milyon YTL para koydu. Suiistimali engellemeyi isteyen Meclis İçişleri Komisyonu Başkanı Ziyaeddin Akbulut ve arkadaşlarının Meclis’e sunduğu kanun teklifi, komisyondan geçerek Genel Kurul gündemine geldi. Trafik Kanunu’nda değişiklik öngören teklif, trafik belge ve plakalarını almak için internetten başvuru yapılabilmesine imkan tanıyor. Böylece vatandaş, şoför odalarına verilen 80 kuruşluk dosya parası ve 9 YTL’lik dosya doldurma parası ödemekten kurtulacak. Teklifin ilk halinde öngörülen plakaların serbest piyasa koşullarına göre basılması şartı, İçişleri Komisyonu’nun raporunda yer almadı. Ancak AK Partili milletvekillerinin Genel Kurul görüşmelerinde bu yönde önerge vereceği ve plaka basımının odaların tekelinden çıkarılacağı belirtiliyor. Böylece vatandaşlar, maliyeti 1 YTL’yi bulmayan plaka basımı için federasyona 16 YTL vermek zorunda kalmayacak. Günday’ın, eski başdanışmanı ve plaka basım ortağı Ayhan Sıtkı Saner’le yollarını da 1999’da ‘plaka basımını, federasyonun tekelinden almaya yönelik tasarı’ sonrasında ayırdığı belirtildi. Günday, 500 YTL karşılığı yüzde 50 ortak yaptığı Saner’e 3 yıl sonra hisseleri karşılığında 2 milyon 830 bin YTL para ödemişti. TŞOF ve bağlı şoför odaları, 1964’te kendilerine tanınan bir hakla her yıl milyonlarca YTL’yi kasalarına koyuyor. Başka hiçbir esnaf kuruluşuna tanınmayan haklara sahip olan Şoförler Federasyonu, araç sahibi her vatandaştan en az 26 YTL para kazanıyor. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre 2005 yılının ilk 11 ayında 887 bin yeni araç trafiğe girdi. Aralık ayı rakamları ve plaka değiştiren otomobiller göz önüne alındığında tescil işlemi yapan araç sayısı 1,5 milyonu buluyor. Araç sahipleri, tescil işlemleri sırasında 54 YTL’lik verginin yanı sıra TŞOF’a da en az 26 YTL ödemek zorunda. İçişleri Bakanlığı’nın tespitlerine göre, bir yıl içinde TŞOF’a yaklaşık 40 milyon YTL para ödendi. Mevcut uygulamada, yeni araç alan ve plakasını değiştiren her vatandaş, şoför odasına 80 kuruş form parası, 9 YTL form doldurma parası, 16 YTL de plaka basım parası veriyor. Oysa bu işlemlerin toplam maliyeti birkaç YTL’yi geçmiyor. Kanun gereği, TŞOF’un plaka basım işlerinden kazandığı paranın yüzde 60’ını Trafik Hizmetlerini Güçlendirme Vakfı’na vermesi gerekiyor. Buna karşın 2003 yılında 17 milyon YTL kazandığını beyan eden TŞOF, ‘net gelir’ olarak çok düşük miktar gösterdi ve söz konusu vakfa sadece 1,4 milyon YTL ödedi.