Şam ve SDG Uzlaşmasının Detayları Açıklandı

SURİYE YÖNETİMİ VE SDG ARASINDA ANLAŞMA

Suriye’de mevcut yönetimle ülkenin kuzeydoğu bölgelerini kontrol eden Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasında bir uzlaşma sağlandı. Suriye’deki geçici yönetime liderlik eden Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ile SDG komutanı Mazlum Abdi, sekiz maddelik bir anlaşmaya 10 Mart’ta imza attı. Anlaşma, Suriye’deki tüm etnik ve dini azınlıkların haklarını güvence altına alıyor, SDG kontrolündeki bölgelerin ve altyapıların Şam’a bağlanmasını ve SDG’nin Suriye Ordusu’na entegre edilmesini kapsıyor. Şam yönetimi ve SDG, her maddenin uygulanması için ayrı komiteler kurmayı ve bu komitelerin yıl sonuna kadar faaliyete geçmesini planlıyor.

Anlaşmanın Geleceği Hakkında Uzman Görüşleri

BBC Türkçe’ye konuşan uzmanlar, bu anlaşmanın bir çerçeve oluşturduğunu ve özellikle SDG’nin Suriye Ordusu’na bağlanması gibi tartışmalı konuların yıl sonuna kadar sürecek müzakerelerde daha detaylı bir biçimde ele alınabileceğini vurguluyor. Kuzeydoğu Suriye’nin büyük bir kısmını elinde bulunduran SDG, 2018 yılında bölgede fiili özerk yönetim ilan etmiş durumda. Bu yönetim, uluslararası alanda resmi olarak tanınmamış olsa da, özellikle IŞİD’le mücadelede ABD’nin desteğini alıyor. Türkiye ise SDG’nin temelini oluşturan Halk Koruma Birlikleri’ni (YPG) “PKK’nın uzantısı ve terör örgütü” olarak değerlendirdiğini kaydediyor.

Kürtlerin Durumu ve Anlaşmanın Etkileri

Kadir Has Üniversitesi’nden Profesör Doktor Mustafa Aydın, bu anlaşmanın bir “niyet beyanı” olduğunu ve özellikle Kürtlere sağlanması taahhüt edilen anayasal ve toplumsal hakların netleştirilmesi gerektiğini ifade ediyor. Aydın, “Metinde bir bütünleşmeden bahsediliyor, ancak bunun hangi şartlarda olacağı belli değil” diyor. Ümran Stratejik Araştırmalar Merkezi’nin Türkçe Araştırmaları Direktörü Ömer Özkızılcık ise bu gücün Kuzey ve Doğu Suriye Demokratik Özerk Yönetimi’nin sona erdiğini ifade ediyor. Özkızılcık, “DAİŞ’li mahkumların bulunduğu kamplar ve hapishaneler devralındığında, YPG’nin ve dolayısıyla SDG’nin bir anlamı kalmayacaktır” diye ekliyor.

Türkiye’nin Stratejisi ve Bölgedeki Gerginlikler

Türkiye ve Türkiye’nin desteklediği gruplar ile SDG arasında 8 Aralık’tan bu yana süren çatışmalar devam ediyor. Ankara, SDG güçlerinin sınır bölgelerinden çekilmesini talep ediyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 11 Mart’ta, “Suriye’nin terörden arındırılmasına yönelik her türlü çabayı, doğru yönde atılmış bir adım olarak görüyoruz” şeklinde bir açıklamada bulundu. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) Dış Politika Program Direktörü Gülru Gezer, Ankara’nın kesin tutumunu hatırlatıyor ve gerektiğinde Birleşmiş Milletler’in kurucu anlaşmasından doğan meşru müdafaa hakkına dayanarak SDG’ye yönelik askeri müdahalelerde bulunabileceğini belirtiyor.

Uluslararası Güçlerin Rolü ve Gelecek Perspektifleri

ABD Merkez Kuvvetleri Komutanlığı (CENTCOM), Komutanı Orgeneral Michael Erik Kurilla’nın anlaşmanın imzalanmasından önce SDG liderleriyle buluştuğunu açıkladı. Gülru Gezer, bu gelişmeyi “manidar” olarak değerlendiriyor ve yeni ABD yönetiminde SDG’nin beklediği desteği alıp almadığını sorguluyor. Ayrıca, Ömer Özkızılcık, Kurilla’nın, Mazlum Abdi’ye SDG’nin anlaşma sağlaması gerektiğini belirttiğini aktarıyor. Bu durum, Ankara-Vaşington ilişkilerinde krizi azaltmak için yürütülen bir arka kapı diplomasisi olduğunu gösteriyor.