Tüm uyarilara ragmen kömürden kaynaklanan zehirlenmeler ve yanginlarda ölenlerin sayisi yillar itibariyle arttis gösteriyor. Türkiye’de 2002 yilinda 148 kisi, 2003 yilinda 154 kisi, geçtigimiz yil ise 161 kisi soba zehirlenmesi sonucu hayatini kaybetti.
Zehirlenme olaylarinin, soba yakma teknigindeki yanlisliklar ve standart disi soba kullanimi nedeniyle meydana geldigini belirten uzmanlar, zehirlenmeden meydana gelenlerin ölümlerin kömürden degil, daha çok soba yakma yönteminin bilinmemesinden kaynaklandigini belirtiyorlar.
Diyarbakir Büyüksehir Belediyesi Çevre Koruma Daire Baskanligi Muharrem Cebe, CIHAN’a yaptigi açiklamada, ”Zehirlenme nedeniyle meydana gelen ölümler kömürden degil, soba yakma yönteminin bilinmemesinden kaynaklaniyor. Sobadan can kaybini önlemek için kaliteli yakit seçmek, sobayi üstten yakmak ve hava alici yerlerini kapatmamak gerekiyor” seklinde konustu.
Cebe, sobayi alttan yakip, kömür bitimine dogru üstten ilave yapilmasinin ve sürekli yanmayi saglamanin dogru olmadigini belirterek, bu yöntemde enerji kaybinin fazla olacagini kaydediyor.
Alttan yakilan sobalarin hava kapaklarinin kapatilip uzun süre yanmasinin beklenmesinin zehirlenmelere neden oldugunu ifade eden Cebe, ”Alta kömür, üste çita koyularak üstten yakilan sobalar, yaklasik yüzde 20 yakit tasarrufu saglar, çevreye daha az zarar verir. En önemlisi zehirlenme riskini en aza indirir. Üstten yakilan sobalarda yanmanin kesintili olmasi ve üstten kömür ilavesinin yapilmamasi, kullanimi zahmetli yapsa da uçucu gazlarin isitilmasi ve daha fazla yakilmasi, az duman çikmasi ve yanma veriminin yüksek olmasi gibi avantajlar saglar.” diyor.
Çevre Koruma Daire Baskani Muharrem Cebe, belediyenin çevre ve hava kirliliginin önlenmesiyle ilgili çalismalarinin devam ettigini de sözlerine ekledi. Bu arada Diyarbakir’da standart disi olarak belirlenen Sirnak, Silopi ve benzeri kömürler ile 5- 6 nolu fuel Oil gibi kalitesiz yakitlarin kullanilmasi yasaklandi.
Soba zehirlenmesinde vatandaslarin dikkat etmesi gereken teknik ve ilkyardim hususlari söyle:
Yanmakta olan sobaya kesinlikle ilave kömür atmayin
Sobayi üstten tutusturmayin
Soba sönmeden yatmayin
En az yilda bir kez bacalari temizletin
Kaliteli yakit kullanin
Baca yüksekligindeki hatalari giderin
Zehirlenmelerde ilk yardimda dikkat edilecek hususlar söyle:
Kapi ve pencereyi açarak içeriyi havalandirin
Ambulans gelene kadar hastalarin dumanla kirlenmemis baska bir odaya veya disariya çikarin
Hastalarin az hareket ettirilmesi veya mümkünse hiç haraket ettirilmemesi
Hastayi yan yatirin
