Stres Hormonu Kortizol Hakkında Bilgiler

STRES HORMONU KORTİZOLÜN ETKİLERİ

Görünüşe göre yüzümün şekli değişebilir, göbeğimde kilo artışı olabiliyor ve hatta saç dökülmesine neden olabiliyor. Hakkında çok az bilgi sahibi olduğum stres hormonu kortizol, sosyal medya hesaplarımda sürekli etrafta dönerken, portakal suyu, hindistan cevizi suyu ve deniz tuzu karışımı bir kortizol kokteyli içmemi, çeşitli takviyeler almamı ve şakaklarıma lavanta kremi sürerek masaj yapmamı tavsiye eden paylaşımlar görüyorum. Kortizol seviyemin yüksek olduğunu bilmemek, düşürmem gerekip gerekmediğini öğrenmemi zorlaştırıyor. Sonuç olarak, yanaklarım normalden biraz daha şiş gibi görünüyor ve kot pantolonum biraz dar geliyor.

KORTİZOL HORMONUNUN ROLÜ

Kortizol, vücudumuzun strese nasıl tepki vereceğini düzenleyen birkaç hormondan biri. Böbreküstü bezleri tarafından üretilir ve sabah uyanmamızdan gece uykuya dalmamıza kadar birçok yaşam fonksiyonunda hayati bir rol oynar. Ancak çok fazla kortizol, birçok sağlık sorununu beraberinde getirebiliyor. Eğer stres altındaysam ve vücudum yüksek kortizol seviyesinin etkisiyle gıcırdıyorsa, durumu düzeltmek için ne yapmalıyım? Sosyal medya paylaşımlarında karşıma çıkan ilk öneri telefonumu kapatmam yönünde: “Bu büyük bir stres kaynağı.” Herhangi bir bilgiye sahip olmadan, yükselen kortizol seviyemi hissedebiliyorum.

SOSYAL MEDYANIN ETKİSİ

Oxford Üniversitesi Endokrinoloji Profesörü John Wass, “Sistemlerimizde daha yüksek kortizol seviyesiyle yaşıyor olmamız çok muhtemel” diyor ve ekliyor: “Kısmen dünyada çok daha fazla stres olduğu için, asla kapanamıyoruz. Akıllı telefonlarla bir an bile huzur bulamazsınız.” Ancak Prof. Wass, kortizol seviyeleri ile yaşanan fiziksel değişiklikler arasında sosyal medyada sıklıkla kurulan doğrudan bağlantıyı sorguluyor; bunu “yanıltıcı” olarak nitelendiriyor. “Tüm bu değişikliklerin – kilo alma, yüzde şişme – pek çok başka nedeni olabilir” diyor ve başka faktörleri de vurguluyor.

STRES VE İNSAN PSİKOLOJİSİ

Küçük bir teknoloji şirketinin yöneticisi olan Jasleen Kaur Carroll, işinin zirvesindeyken, yoğun stres altında kalıp tamamen tükenmişlik yaşadı. 33 yaşındaki Jasleen, “Kendimi zombi gibi hissetmeye başladım, sanki etrafımdaki her şey alt üst oluyormuş gibi” diyor. Stresini hafifletmek için sosyal medya tavsiyelerine başvuran Jasleen, “Aklınıza ne geliyorsa denedim,” diyor ve çeşitli takviyeleri denediğini aktarıyor. Ancak, bu süreçte vücudu tepki vermeye başladı ve yaşadığı stres, lupus adı verilen otoimmün bir rahatsızlığın alevlenmesine sebep oldu.

YARDIM ALMAK VE FARKINDALIK

Hastanede tedavi gören Jasleen, sosyal medya tavsiyeleri yerine yardım alması gerektiğini fark etti. “Stresin tüm semptomlarıyla savaşmaya çalışıyordum. Bunun yerine, nedenini ele almamdı” diyor. Terapi alarak çocukluğundaki travmalar üzerinden çalışmaya başladı ve farkındalık pratiği yapmaya yöneldi. Stres Yönetimi Derneğini yöneten terapist Neil Shah, “Stres harika bir şeydir” diyor, ancak sorunların tehdit algımızın yüksek olduğu durumlarda ortaya çıktığını vurguluyor.

STRES YÖNETİMİ YÖNTEMLERİ

Bir gün sonra, stres seviyelerini yönetmek ve genel sağlıklarını iyileştirmek isteyen katılımcılarla bir farkındalık koçuyla video görüşmesi yapıyorum. Araştırmalar, farkındalık gibi faaliyetlerin kortizol düzeyleri üzerinde olumlu etkiler yarattığını ve stres tepkilerini düzenlemeye yardımcı olduğunu öne sürüyor. Farkındalık koçum, kuru üzümle yapmamı istediği bir egzersizle bana anı yaşayabilmeyi öğretiyor.

PROFESYONEL YARDIMIN ÖNEMİ

Psikoloji profesörü David Creswell, farkındalığın kortizol seviyelerini düşürmeye yardımcı olan tekniklerden biri olduğunu belirtiyor. Uzmanlar, sosyal medyadaki “hızlı çözümlerinin” çoğu zaman gerçek sorunları çözmede başarısız kaldığını ve tıbbi tedaviye ihtiyaç duyanların yardım aramasını engelleyebileceği konusunda uyarıyor. Prof. Sir Cary Cooper, “Sosyal medyadaki basit öneriler, karmaşık sorunları çözmeyecektir” diyor.

YENİ DENGELER BULMAK

Jasleen şimdi büyük bir dijital pazarlama şirketinde çalışıyor ve sekiz ay önce bir bebek dünyaya getirdi. Geçmişteki tükenmişliği tekrarlamamaya kararlı olan Jasleen, sabahları egzersiz yapmaya özen gösteriyor. Stres seviyelerini yönetmek için çeşitli yöntemler kullanıyor. “Bedenime hafifçe vurarak kendimi topraklıyorum” diyor. Jasleen, hayatında daha fazla huzur bulduğunu ve stres kaynakları ile başa çıkmada daha donanımlı olduğunu ifade ediyor.