Sultan Mehmet’e iftira atildi!

ISTANBUL - Osmanli tarihinin tartismali konulari üzerine yaptigi çalismalarla yeni ufuklar açan Dr. Erhan Afyoncu, “Osmanli’nin Hayali” adli yeni kitabinda da geçmisin bilinmeyen sayfalarini aralamaya devam ediyor.

‘Osmanli’ya Türkler mi hakimdi Yahudiler mi?’, ‘Osmanli, Rusya Imparatorlugu’nun kurulmasina niçin yardim etti?’, ‘Osmanli, Türk devleti miydi?’, ‘Osmanlilar, Türkleri asagilayip, Anadolu’yu ihmal mi etti?’, ‘Türkçe, Osmanli’nin resmî dili miydi?’, ‘Ilk Osmanli parasi hangi padisah devrinde basildi?’, ‘Osmanli neden Rumeli’nin Islamlasmasina büyük önem verdi?’, ‘Fatih’in Hiristiyan olduguna delil olarak gösterilen düzmece mektubu kim yazdi?’, ‘Sokollu hain miydi?’, ‘Celali Isyanlari, askerî bir isyan miydi?’, ‘Genç Osman, devletin baskentini Kahire’ye neden tasimak istedi?’ ve ‘IV. Murad neden içkiyi yasakladi?’ gibi daha onlarca sorunun cevabini, arsiv belgelerine ve tarihî kaynaklara inerek açiklayan Afyoncu’nun kitabi, gerek meslektaslari arasinda ve gerekse kamuoyunda epey tartisilacaga benziyor.

Fatih’i Hiristiyan gösteren düzmece mektup

Afyoncu, Istanbul’u fethettikten sonra Hiristiyanlarin burada yasamasina müsaade eden Fatih’i gizli Hiristiyan olmakla suçlayan tarihçileri art niyetli olarak nitelendiriyor. Afyoncu, bu tarihçilerin en büyük dayanak noktasi olarak sundugu ve bizzat Papa II. Pius’un Fatih’e hitaben yazdigi mektubun da düzmece oldugunu ortaya koyuyor. Meger, Fatih’i Hiristiyanliga davet için Papa tarafindan kaleme alinan mektup ne Fatih’e yollanmis ne de bu mektuba padisah bir cevap yazmis. Mektubu kaleme alan papa, Fatih’in agzindan buna bir de cevap uydurmus.

Fatih’in annesi Hiristiyan degildi

Erhan Afyoncu, Fatih’in öz annesinin Türk ve adinin da Hüma Hatun oldugunu söylüyor. Fatih’in annesinin Hiristiyan oldugunu iddia edenlerin, padisahin ‘Hiristiyan kadinin en yücelerinden anam Despina Hatun’ seklindeki mektubunu delil olarak gösterdigini belirten Afyoncu, “Bu mektuptaki Mara Despina, Fatih’in üvey annesidir. Mara, dinini degistirmemis ve ölene kadar da Hiristiyan kalmis. Bazi tarihçiler bunu bilerek ya da bilmeyerek karistiriyor.” diyor. Prof. Dr. Halil Inalcik da son kitabi ‘Tarihçilerin Kutbu’nda Fatih’in annesinin cariye ve Hiristiyan oldugunu iddia etmisti.

Osmanli, Rusya’nin kurulmasina yardim etti

Osmanli Devleti’nin XV. yüzyilda izledigi siyaset, sonraki yillarda kendi basina büyük dert açti. Bu dönemde küçük bir sehir devleti olan Moskova Knezligi, Altinordu’nun baskisi altindaydi. Osmanli, Altinordu’ya karsi Rusya’yi destekledi. Kirim Hani Mengli Giray’in 1502’de vurdugu darbe ile Altinordu Devleti’nin sona ermesinden sonra Moskova; bagimsizligini kazanarak ilk önce çevresindeki diger Rus knezliklerini, daha sonra da Sibirya’ya kadar olan sahada ve Kafkaslar’daki Türk hanliklarini ele geçirdi. Moskova knezleri Osmanlilarla yapilan kürk ticareti sayesinde önemli gelirler elde etmislerdi. Osmanli-Rus dostlugu, III. Ivan’in Volga Havzasindaki Altinordu kalintilari olan Kazan (1552) ve Astrahan’i (1556) ele geçirmesine kadar sürdü. Osmanli’nin verdigi destek Büyük Rus Imparatorlugu’nun dogmasina yardimci oldu.

IV. Murad içki ve tütünü neden yasakladi?

Içki ve tütünü yasakladigi için epeyce elestirilen IV. Murad’in, yasaklayici tutumunun nedeni ortaya çikti: “1633’teki büyük Istanbul yangini, sehrin beste dördünü yok etmisti. Bu yangini, kahvelerde tütün ve içki içen sonra da sizan insanlarin çikardigi seklinde bir kanaat olustu. Magdur olan halk, devleti kiyasiya elestirmeye basladi. Otoritesini daha yeni kurmaya baslayan padisah, bu durum karsisinda bir fermân yayinlayarak kahvehaneleri ve meyhaneleri kapatti. Alkol bagimlisi Bekri Mustafa’yi kendi yanina aldi. Ancak siki denetimlere ragmen bu yasak ihlal edildi. Halk, yeraltina inen meyhanelerde paralo ve sifre ile girerek içki ve tütün içmeye devam etti.”

Osmanli padisahlari niçin hacca gitmedi?

Osmanli padisahlari ve hanedanlari hacca gitmemistir. (Cem Sultan haricinde) Imparatorlugun sona ermesinden sonra son padisah Vahdeddin; hacca gitmis, ancak eskiya saldirisi sebebiyle haccini tamamlayamamistir. Osmanli’dan önceki Türk devletlerinin hanedanlari da hacca gitmedi. Osmanli’nin yönetim sistemi, yaklasik dokuz ay süren hac yolculugu sebebiyle merkezden bir hükümdarin ayri kalmasina müsaade etmemekteydi. Böyle bir yolculuga çikan padisahin döndügünde tahtini kaybetmis olmasi ihtimali oldukça yüksekti. Osmanli padisahlari hacca gitmek yerine, kendi yerlerine birden fazla vekil göndermislerdir.