Gerek malzeme seçimi ve gerekse plan uygulaması yönünden Urfa evlerinde ve evlerin oluşturduğu sokak görünümlerinde iklimin büyük etkisi görülüyor.
Kalker taşından yapılmış kalın duvarların ve tonoz örtülü toprak damların kullanılmasıyla yaz aylarının gölgede 45-47 dereceye kadar varan sıcaklığı büyük ölçüde hafifletilmiş, sokakların dar, duvarların yüksek tutulmasıyla da hemen hemen günün her saatinde güneşte yanmadan yürünebilecek gölgelik kesimler elde edildiği tarihi evler yeniden canlandırmak için Şanlıurfa Valisi Yusuf Yavaşcan büyük bir çaba içerisine girdi. Restorasyonu gerçekleşecek tarihi evlerden biri de Akyüzler Konağı. Bir süre önce Tarihi Narlı evi kurtaran Şanlıurfa Valiliği geçmişi 1867 yılına dayanan konağın restore edilip korunması ve buradaki tarihin yeniden canlandırılması için mülk sahiplerinin ikna edilmesi için yaklaşık 17 çaba harcandı. Çabaların ise geçtiğimiz gün sonuç verdi.
Valiliğe müracaat eden Akyüzler ailesinin 2 ileri geleni, Şanlıurfa Valisi Yusuf Yavaşcan ile görüşerek hiçbir maddi beklenti içinde olmadan konağın devir edeceklerini bildirdi.
Akyüzler Konağı’nın resterasyon çalışmalarını ise onursal başkanlığını yapan Vali Yavaşcan, Şanlıurfa Kültür, Eğitim, Sanat ve Araştırma Vakfı’nın (ŞURKAV), Akyüzler Konağı’nın en kısa zamanda kültür hizmeti vermeye başlayacağı söyledi.
Ata yadigarı konaklarını valiliğe hiçbir ücret talep etmeden devreden Akyüzler ailesini tebrik ettiğini hatırlatan Şanlıurfa Valisi Yusuf Yavaşcan, Halil ve Halis Akyüz kardeşlerin konağın restorasyon sonrasında birlikte çay içme teklifine de sıcak baktı.
Halil ve Halis Akyüz kardeşler, konağın bir benzerinin daha Türkiye’de olmadığını buna benzer bir konağın ise İtalya’da olduğunu duyduklarını aktardı.
AKYÜZLER KONAĞI
Ellisekiz Meydanı doğusuna yakın Tarakçılar Sokak’ta yer alan bu tarihi evin, haremlik ve selamlık Urfa evlerinin anıtsal örnekleri. Sokak tarafından büyük bir kapıyla girilen selamlık bölümü küçük ve teşkilatsızdır.
Selamlıktan ikinci bir kapıyla geçilen haremlik bölümü insanı büyüleyecek derecede güzel ve teşkilatlıdır. Kare avlunun kuzey cephesi iki katlı olup her iki kat da ortada bir eyvan yanlarda birer oda planında düzenlenmiş. Eyvanlar ikişer sütunla ve sakallı kemerlerle üçer göze ayrılıyor. Alt kattaki eyvan ve odalar tonozlu, üst kattakiler ise bağdadi tekniğinde tekne ve oval kubbe tavanlı olup dıştan çatı ile örtülü görünümü mimari açıdan yapının zenginliğini gösteriyor. Üçgen alınlıklı çatı ise bu sıralar çok harap bir durumda olduğundan ikinci kat kullanılmıyor. Avlunun kuzey tarafı tek katlı. Otada eyvan ve yanlarında birer oda bulunuyor. Sokak kapısı üzerindeki kitabeden evin H. 1284 (M. 1867) tarihinde inşa edildiği anlaşılıyor.
