ABD’DE YENİ YÖNETİMİN BAŞLANGICI
ABD’de Donald Trump dönemi resmen başladı. Tüm dünya gibi Türkiye de ABD’deki yeni yönetimin politikalarını merakla takip ediyor.
EKONOMİ ÖN PLANDA OLACAK
Dünyanın ve Türkiye’nin en büyük ikinci ihracatçısı olan ABD ile siyasi, diplomatik ve güvenlik konularının yanı sıra ekonomi konusunun da yeni dönemde ön planda olması bekleniyor. Bu bağlamda, dün yemin töreniyle görevine başlayan ABD’nin yeni Başkanı Trump’ın alacağı kararların Türkiye-ABD ilişkilerine etkisi öngörülüyor. Trump’ın ilk döneminde iki ülke, Türkiye-ABD ticari ilişkilerinde yıllık ortalama 21,6 milyar dolarlık ticarete imza atmıştı. Türkiye-ABD ticaret hacmi 2020’de 21,7 milyar dolardan 2021’de 27,8 milyar dolara, 2022’de ise 32,1 milyar dolara yükseldi. 2023’te bu tutar 30,7 milyar dolar olarak kaydedildi.
TİCARET REKORLARI BEKLENİYOR
ABD seçimlerinin yapıldığı ve iki ülke arasındaki ticari ziyaretlerin yoğunlaştığı 2024’te ticaret hacminin 2020’ye kıyasla yaklaşık yüzde 50 artarak 32,5 milyar dolara ulaşması bekleniyor ve bu rekor olarak kayıtlara geçeceği tahmin ediliyor. Türkiye’den ihraç edilen ürünler arasında kazanlar, makineler, mekanik cihazlar ve mücevherci eşyası gibi sektörler öne çıkıyor.
100 MİLYAR DOLARLIK HEDEF
İki ülke arasındaki ticaret hacminin 100 milyar dolara çıkarılması yönünde ortak bir hedef bulunuyor. Trump’ın yeni döneminde atılacak adımlar ve karşılıklı ziyaretlerle ekonomik ve ticari ilişkilerin gelişmesi bekleniyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Eylül 2024’te Birleşmiş Milletler (BM) 79. Genel Kurulu’na katılmak üzere gittiği New York’ta, Türkevi’nde ABD’de faaliyet gösteren bazı düşünce kuruluşu temsilcileriyle bir araya gelmişti. Buradaki toplantıda Erdoğan, “2023’te ticaret hacmimiz 30 milyar doları geçse de biz bu rakamı 100 milyar dolar seviyesine çıkarabileceğimiz kanaatindeyiz.” dedi. Ticaret Bakanı Ömer Bolat da iki ülke ilişkilerinin farklı alanlarda yıllardır devam ettiğine dikkati çekerek ABD ile askeri, savunma, siyasi, ekonomi ve ticaret alanında istikrarlı ilişkilerin bulunduğunu belirtti.
YATIRIMLARDA ARTIŞ BEKLENİYOR
Trump’ın yeni döneminde Türkiye-ABD ekonomi ajandasında yer alacak konulardan biri de karşılıklı yatırımlar olacak. Türkiye’de ABD sermayesine sahip 2 binden fazla şirket bulunuyor. Ticarette olduğu gibi karşılıklı yatırımlarda da artış trendinin devam etmesi bekleniyor. Bu süreçte iletişim ve ulaşım imkanlarının da artması öngörülüyor. Türk Hava Yolları, ABD’deki uçuş noktası sayısını bahar aylarında 14’ten 15’e çıkarmaya hazırlanıyor. Türkiye’nin FATF’ın “Gri Liste”den çıkması, CDS puanlarındaki düşüş ve sağlanan destekler, ABD’den yeni yatırımcılara kapı açmayı bekliyor.
GÜMRÜK TARİFELERİNİN ETKİLERİ
Trump’ın seçimi kazanmasının ardından gümrük tarifeleriyle ilgili yapacağı açıklamaların Türkiye’ye potansiyel yansımaları, iki ülke ilişkilerinde önemli bir konu haline gelecek. ABD’nin yeni Başkanı, görevi devraldıktan hemen sonra Oval Ofis’teki konuşmasında, Kanada ve Meksika’dan ithal edilen ürünlere yüzde 25’lik gümrük tarifesi uygulamasına 1 Şubat’ta başlamayı düşündüğünü ifade etti. Ticaret Bakanı Ömer Bolat, “Özellikle ticaret alanında, başta tekstil sektöründeki gümrük vergilerinin düşürülmesi, çelik sektöründeki kısıtlama tedbirlerinin kaldırılması gibi ticarette beklentilerimiz var.” değerlendirmesinde bulundu.
ENERJİ SEKTÖRÜNDE HAREKETLİLİK
ABD Başkanı’nın görevinin ilk gününde enerji alanındaki alacağı kararlar da dikkat çekiyor. Trump, başkanlık kararnamesi ile “ulusal enerji acil durumu” ilan etti. Bunun küresel enerji piyasaları üzerindeki etkileri ve iki ülke arasındaki enerji işbirliğine yansımaları önemli bir başlık haline geliyor. Türkiye ve ABD arasında enerji ve maden alanında iş birliğini artırmak amacıyla çeşitli çalışmalar yapılması bekleniyor. Geçen yıl başlatılan Enerji ve İklim Diyaloğu mekanizmasıyla enerji dönüşümü ve iklim değişikliği alanında işbirliği geliştirilmeye çalışılıyor. Trump, ABD’nin Paris İklim Anlaşması’ndan çekilmesi kararına da onay verdi.
UZAY VE TEKNOLOJİ ALANINDA İŞBİRLİĞİ
Türkiye ile ABD firmaları arasında uzay ve teknoloji alanlarında iş birlikleri mevcut. Trump’ın döneminde bu alanlarda ilerlemelerin kaydedilmesi öngörülüyor. Trump’ın yakın ilişkisi olduğu bilinen teknoloji devleriyle Türkiye’deki şirketlerin yeni yatırım ve iş birlikleri gerçekleştirmesi hedefleniyor. ABD’nin yeni Başkanı’nın görevi devraldığı törende dünyanın önde gelen teknoloji şirketlerinin yöneticileri de vardı. Türkiye, ilk insanlı uzay yolculuklarını geçen yıl ABD’den gerçekleştirirken TÜRKSAT 6A’yı da bu ülkeden uzaya göndermişti. Milli Uzay Programı doğrultusunda atılacak yeni adımlarda ABD ile temasların yoğunlaşması bekleniyor.
SAVUNMA SANAYİSİNDE YENİ FIRSATLAR
Türkiye ile ABD arasında savunma sanayisi alanında iş birliğini güçlendirme potansiyeli mevcut. Trump’ın yeni döneminde ABD’nin Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşılık Verme Yasası (CAATSA) kapsamında Türkiye’ye yönelik kararlarını gözden geçirmesi talep ediliyor. İki ülkenin “müttefiklik” anlayışıyla yaklaşması ve süreçlerin olumlu bir şekilde sonuçlanması, savunma sanayisindeki işbirliğini artırma potansiyeline sahip.
TURİZMDE REKOR HEDEFİ
Diğer taraftan, iki ülke arasındaki ilişkilerin olumlu bir şekilde ilerlemesi turizme de yansıyacak. Türkiye’yi 2021 yılında 363 bin 427, 2022 yılında 1 milyon 15 bin 363 ABD’li turist ziyaret ederken, 2023 yılında bu rakam 1 milyon 348 bin 400 olarak kaydedildi. 2024 verileri henüz açıklanmamış olsa da, 11 ayda 1 milyon 364 bin 631 turist sayısı rekor olarak kayıtlara geçti. Yeni dönemde ABD’den gelen turist sayısında bu rekorun aşılması bekleniyor.