Türkiye Barış Müzakereleri İçin Uygun

DOLAYLI MÜZAKERELER İÇİN EN UYGUN ADRES: İSTANBUL

Uzmanlar, Türkiye’nin adil ve kalıcı bir barış sağlama yönündeki çabalarının bir sonucu olarak, üç yıl sonra yeniden doğrudan müzakerelere başlayacak Rus ve Ukraynalı tarafların toplantısının en doğru yerinin İstanbul olduğunu dile getiriyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, Ukrayna ile doğrudan müzakereleri başlatma önerisiyle gözler yarın İstanbul’da gerçekleşecek görüşmelere çevrildi. Putin’in teklifi üzerine Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, “O gün Rus lideri, Türkiye’de bekleyecek” ifadesini kullandı. Bu gelişmeler üzerine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’nin müzakerelere ev sahipliği yapmaya hazır olduğunu ve savaşın adil bir barışla sonuçlanması için çaba göstereceğini bildirdi.

KAYBEDİLEN FIRSAT: GEÇMİŞTEKİ MÜZAKERELER

Savaşın üzerinden sadece iki ay geçmişken Nisan 2022’de İstanbul’da gerçekleşen müzakerelerin sonuçsuz kalması, geçmişte kaçırılmış bir fırsat olarak değerlendiriliyor. Üç yılı aşkın süredir devam eden savaşta Avrupa ülkeleri, Ukrayna’yı desteklemek için milyarlarca avro kaynak ayırdı. Ayrıca, sene başında görevine başlayan ABD Başkanı Donald Trump’ın savaşın sona ermesi konusunda ısrarcı tavır sergilemesi, Avrupa’da endişe yarattı. Türkiye’nin ev sahipliğinde İstanbul’da yapılacak müzakerelere ilişkin Avrupalı uzmanların görüşlerini aldık.

)

Polonya’nın Krakow kentindeki Türkiye Araştırmaları Enstitüsünün Kurucu Başkanı Dr. Karolina Wanda Olszowska, 2022’de İstanbul’daki görüşmelerden bu yana yaşanan değişikliklere dikkat çekti. Olszowska, ABD de dahil olmak üzere çeşitli aktörlerin barış anlaşması için baskılarını artırdığını belirtirken, savaş ve ekonomik yaptırımlarla Rusya’nın önemli ölçüde zayıfladığını savundu. “Tanık olduğumuz şey, iç yorgunluk ve ekonomik gerginlik ile düşmanlıkların sona ermesi için artan uluslararası baskının bir araya gelmesidir.” diyen Olszowska, Türkiye’nin bu süreçte en uygun ve güvenilir arabulucu olduğunu vurguladı.

TÜRKİYE’NİN STRATEJİK ROLÜ

Olszowska, “Türkiye kritik derecede önemli ve gerekli bir rol oynama potansiyeline sahip” ifadelerini kullanırken, Türkiye’nin NATO üyesi olması ve Avrupa ile kurduğu yakın ilişkilerin altını çizdi. “Avrupa güvenliğinin temel direklerinden biri olarak Türkiye, aşırı güçlenmiş bir Rusya’nın yarattığı riskleri anlamaktadır” diyen Olszowska, Türkiye’nin Kırım’ın Ukrayna’nın bir parçası olduğuna dair uluslararası topluma hatırlatmalarda bulunduğunu belirtti. Olszowska, Türkiye’yi barış müzakereleri için en iyi yer olarak değerlendirirken, Ukrayna’nın egemenliğine saygı gösterildiği takdirde savaşın sona ermesine yardımcı olabileceğini düşünmekte.

İKİNCİ FIRSATIN DOĞMASI

Olszowska, müzakerelerin ateşkesle sonuçlanmasını umarak, “Bunun kalıcı barışa yol açabilecek bir dizi müzakerelerin başlangıcı olmasını ümit ediyorum” şeklinde konuştu. AB’ye bağlı Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü’nün Rusya ve Doğu Komşuluk Bölgesi kıdemli analisti Ondrej Ditrych de Türkiye’nin müzakereler için en uygun yer olduğunu vurguladı. 2022’deki görüşmelere atıfta bulunan Ditrych, Rusya’nın pozisyonuyla ilgili belirsizlikler olduğunu, barış arayışının gerçekte Türkiye’nin ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın rolüyle ilgili hassas bir denge olduğunu belirtti.

ÇATIŞMA VE MÜZAKERELERİN KAYNAĞI

Rusya’nın Ukrayna’ya 24 Şubat 2022’de başlattığı saldırı sonucunda, Ukrayna’nın Donetsk, Luhansk, Herson ve Zaporijya bölgeleri büyük ölçüde ilhak edildi. Kırım’ın 2014 yılında Rusya tarafından ilhak edilmesiyle, Ukrayna topraklarının yaklaşık beşte biri kontrol dışı kalmış oldu. ABD ve Avrupa ülkeleri, Ukrayna’ya geniş ekonomik ve askeri yardımlar sağlarken, Rusya’ya ağır yaptırımlar uyguladı. Türkiye, müzakerelere ev sahipliği yaparak barış çabalarını sürdürmeye devam ederken, Rusya’nın pozisyonundaki değişikliklerin sona erebileceği düşünülüyor.