ULUSLARARASI ADALET DİVANI’NDA TÜRKİYE’NİN SUNUMU
Uluslararası Adalet Divanının (UAD), İsrail’in Birleşmiş Milletler (BM) kuruluşlarına yönelik kısıtlamalarının hukuki sonuçlarını inceleyen danışma görüşü duruşmalarının üçüncü gününde, Türkiye adına söz alan Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz, İsrail’in uluslararası yükümlülüklerini yerine getirmediğine dikkat çekti. Yılmaz, Gazze’ye uygulanan abluka ve insani yardımların engellenmesinin uluslararası hukuka aykırı olduğunu ifade etti. Duruşmalar, Hollanda’nın idari merkezi Lahey’deki Barış Sarayı’nda 5 gün sürecek şekilde planlandı. Üçüncü günkü oturuma Türkiye, ABD, Rusya, Fransa, Macaristan ve Endonezya’nın ardından katıldı. Lahey’deki duruşmalara 39 devlet ve 4 uluslararası kuruluş, İsrail’in BM kuruluşları üzerindeki kısıtlamalarına dair görüşlerini aktarmak için katılacak.
Dışişleri Bakan Yardımcısı Yılmaz, UAD’nin 19 Temmuz 2024’te açıkladığı istişare görüşünü hatırlatarak İsrail’in Filistinlilere yönelik işgal ve zulüm politikalarının hukuki olarak tespit edildiğini vurguladı. Yılmaz, “Gazze’deki sivillere karşı eşi benzeri görülmemiş boyutlarda bir savaşla karşı karşıyayız. İsrail’in saldırganlığı Batı Şeria’ya ve başta Lübnan ve Suriye olmak üzere komşu ülkelere de yayılıyor.” şeklinde konuştu. Uluslararası toplumun, İsrail’in Gazze’deki saldırılarının durdurulması konusunda “yetersiz” kaldığını dile getiren Yılmaz, 15 Ocak 2025’te varılan ateşkese İsrail’in uymadığını da belirtti. BM verilerine göre, İsrail’in Batı Şeria’da yürüttüğü saldırılar sonucunda 50 bin kişinin yerinden edildiğini aktaran Yılmaz, İsrail Savunma Bakanlığının bu kişilere evlerine dönüş izni vermeyeceğini bildirdiğini söyledi.
TÜRKİYE’NİN TUTUMU VE HUKUKİ ZEMİ
Türkiye’nin, İsrail’in uluslararası yükümlülüklerine bağlı kalması konusunda gösterdiği kararlılığı ifade eden Yılmaz, İsrail’in bu yükümlülükleri arasında Filistin halkının temel ihtiyaç ve hizmetlere engelsiz erişim sağlama sorumluluğunun bulunduğunu belirtti. Yılmaz, “Türkiye’nin tutumu, BM Şartı, uluslararası hukuk ve uluslararası insan hakları hukuku da dahil olmak üzere temel uluslararası hukuki belgelere dayanmaktadır.” dedi. Ayrıca, İsrail’in Doğu Kudüs’te BM çalışanlarının erişimlerini kısıtladığını ifade eden Yılmaz, Cenevre Sözleşmesi gereği BM çalışanlarının ve binalarının korunması gerektiğini kaydetti.
Yılmaz, İsrail’in Gazze’ye insani yardımların girişini engellemesine de özellikle vurgu yaptı. “İsrail hükümetinin 2 Mart’tan itibaren Gazze’ye insani yardım sevkiyatını tamamen durdurma kararı, Gazze’deki tüm sivillere karşı bir tür toplu cezalandırmadır.” dedi. Bu durumun, İsrail’in Dördüncü Cenevre Sözleşmesi’ndeki insani yardıma erişim sağlama yükümlülüklerine aykırı olduğunu belirten Yılmaz, ayrıca UNRWA’nın, Filistinli mültecilere kamu hizmetleri sağlama konusundaki zorluklarını da dile getirdi. UNRWA’nın işleyişinin, İsrail’in faaliyetleri dolayısıyla ciddi engellerle karşılaştığına dikkat çeken Yılmaz, bu engellerin arasında personelin hareket kısıtlamaları, keyfi tutuklamalar ve Gazze’ye yönelik ablukanın yer aldığını açıkladı.
Bakan Yardımcısı Yılmaz, İsrail’in yasama eylemlerinin UAD tarafından belirlenen geçici tedbirleri ihlal ettiğini belirtirken, “Söz konusu emirler, korunmakta olan Filistin nüfusunu fiziksel olarak yok edecek koşullardan vazgeçmeyi ve Gazze’ye sınırsız insani yardımı kolaylaştırmayı amaçlamaktadır.” dedi. Yılmaz, 2 Mart tarihinden bu yana Gazze Şeridi’ne insani yardım ve malzeme girişinin yapılmadığını tekrarladı. Türkiye, bu süreçte, uluslararası hukuk ve BM’ye karşı sorumluluklarının öneminin altını çizdi. Yılmaz, Türkiye’nin, İsrail-Filistin meselesine adil ve kalıcı bir çözüm bulunmasına destek vermeye devam edeceğini de vurguladı. Duruşmalar, 2 Mayıs’ta sona erecek şekilde planlandı.
then "Add to Home Screen"