Uluslararası Hukuk Konferansı Devam Ediyor

BASKI ALTINDAKİ ANAYASALAR VE ADALĂT

Uluslararası Hukuk Konferansı 2025’in ikinci günü Boğaziçi Üniversitesi Hukuk Fakültesi tarafından düzenlenen “Baskı Altındaki Anayasalar: Çatışma Sonrası Güç, Haklar ve Adalet” paneli ile başladı. “Çatışma Sonrası Toplumlarda Adalet ve Yeniden İnşa” temasıyla gerçekleştirilen etkinliğin moderatörlüğünü Boğaziçi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi İsmail Mutlu üstlendi. Panele Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Selver Şahin, Pakistan Uluslararası İslam Üniversitesinden akademisyen Nasır Qadri ve Güney Afrika’nın Pretoria Üniversitesinden akademisyen Kennedy Owor katıldı.

Prof. Dr. Selver Şahin, geçiş dönemi adaletinin son yıllarda “liberal barış paradigması”na dayandığını belirtti. Bu yaklaşım, doğru yasal kurumlar ve normlarla otoriterlikten, çatışma ve şiddetten sürdürülebilir barışa geçişin mümkün olduğunu öne sürüyor. Doğu Timor örneği üzerinden konuşan Şahin, yoksulluk ve toplumsal eşitsizliklerin göz ardı edildiğini ve bu durumun yeniden çatışmalara yol açtığını ifade etti. Şahin, “Geçiş adaletinin ötesine geçecek yeni bir yaklaşıma ihtiyacımız var” diyor. Dönüştürücü adalet kavramının önemini vurgulayan Şahin, “Mevcut modellerin ötesine geçmemiz gerekiyor çünkü başarısız oluyorlar,” değerlendirmesini yaptı.

KEŞMİR SORUNU VE ULUSLARARASI TOPLUMUN ROLÜ

Pakistan Uluslararası İslam Üniversitesinden akademisyen Nasır Qadri, konferansın temasına rağmen kendi çalışmasının Hindistan ve Pakistan arasındaki Keşmir bölgesine odaklanacağını belirtti. Qadri, “Keşmir, çatışma sonrası bir bölge değil, soykırım öncesi bir bölgedir.” diyerek 1947 yılında bu bölgede 500 binden fazla Müslüman’ın öldüğünü vurguladı. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ndeki kararların uygulanmamasını eleştiren Qadri, uluslararası toplumun sessizliğinin endişe verici olduğunu belirtti. Keşmir’de adaletin, uluslararası toplumun kendi kaderini tayin hakkını tanımasıyla başlayacağını ifade etti.

AFRİKA’DAKİ GEÇİŞ ANAYASALARI

Güney Afrika’daki Pretoria Üniversitesinden akademisyen Kennedy Owor, Afrika’da geçiş anayasalarının adalet ve yeniden inşa süreçlerindeki rolünü ele aldı. Owor, anayasaların, ülkenin yaşadığı sorunları hatırlatmakla birlikte, bunların bir daha yaşanmaması için gerekli yol haritasını da ortaya koyduğunu ifade etti. Güney Sudan örneğini veren Owor, 2011’de bağımsızlığını kazanmasının ardından yürürlüğe giren geçici anayasada halkın yönetime katılımını engelleyen yapısal sorunlar bulunduğunu belirtti. Owor, geçici anayasaların aslında kısa süreli düzenlemeler olarak tasarlandığını ancak birçok Afrika ülkesinde bu metinlerin uzun yıllar yürürlükte kaldığını dile getirdi.