Yeni Yüz Yıl: Trump, Netanyahu’yu dışladım

ABD’DEKİ SOĞUK RÜZGARLAR

ABD ile İsrail arasında gerilim devam ediyor. Binyamin Netanyahu’dan giderek uzaklaşan ve iletişimini kesen Donald Trump, Orta Doğu turu sırasında yeni tutumunu daha fazla sergiliyor. Trump’ın Orta Doğu turu sırasındaki beyanları ve İsrail’i ziyaret etmeyişi, “İsrail bizim müttefikimiz değil” diyen New York Times gazetesine yeni bir analiz sunma fırsatı yarattı.

İSRAİL İLE OLAN İLİŞKİLER GİDEREK SOĞUYOR

New York Times’ın “Trump Orta Doğu turunda Netanyahu’yu dışladı” başlıklı analizinde belirtildiği üzere, Donald Trump’ın Orta Doğu politikaları, İsrail ve Başbakan Binyamin Netanyahu’yu giderek daha fazla dışlayarak bölgede dengeleri değiştiriyor. Geçen hafta yaptığı beş günlük Orta Doğu turu Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni kapsadı; fakat İsrail’e gitmemesi dikkat çekti. Bu tur esnasında Trump, İran ve Yemen’de barış anlaşmaları üzerinde çalışmaya ve Körfez ülkeleri ile trilyon dolarlık iş anlaşmaları yapmaya odaklandı.

TRUMP’IN YENİ STRATEJİSİ

Analize göre, Trump’ın Suriye’nin yeni lideri Ahmet el-Şara ile el sıkışarak yaptırımları kaldırma sözü vermesi, İsrail tarafından rahatsız edici bir adım olarak değerlendiriliyor. Trump’ın bu tavrı, İsrail’in görüşlerini görmezden gelerek bölgedeki stratejisini ekonomik çıkarlar ve Körfez ülkeleriyle ilişkiler üzerinde kurduğunu gösteriyor. Eski İsrail büyükelçisi Itamar Rabinovich, Trump’ın İsrail-Hamas savaşına olan kayıtsızlığını “Netanyahu ve Hamas pozisyonlarından taviz vermiyor, bu umutsuz bir çıkmaz” şeklinde açıklıyor.

TRUMP’IN DAHA FAZLA OTORİTE KAZANMASI

Trump, Gazze’deki Amerikan rehinesi Edan Alexander’ın serbest bırakılmasını İsrail’in katılımı olmadan sağladı ve Yemen’deki Husi militanlarıyla ateşkes ilan etti. Ancak bu ateşkes sırasında Husi füzesi Ben Gurion Havalimanı’nı vurdu ve uçuşları haftalarca aksattı. Ayrıca, Trump İran’la askeri güç kullanımı gerektirmeyen bir nükleer anlaşma yapmak istediğini belirtti. Bu yaklaşım, Netanyahu’nun İran’a askeri müdahale talebinin tam tersi durumu oluşturuyor.

NETANYAHU’NUN ENDİŞELERİ

Netanyahu’nun eski danışmanı Nadav Shtrauchler, “Trump, Netanyahu’nun kararlarını beklemeden hareket ediyor, bu İsrail’de endişe yaratıyor” diye savunuyor. Analiz, Trump’ın artık İsrail’i Orta Doğu’da vazgeçilmez bir müttefik ya da tek demokrasi olarak görmediğini, bunun yerine Suudi Arabistan ve Katar’daki askeri üslerle bölgedeki gücünü pekiştirdiğini ve Türkiye ile ilişkileri derinleştirdiğini gösteriyor.

KONUŞMALAR VE GAZZE’DEKİ DURUM

Riyad’daki konuşmasında Trump, “Orta Doğu’nun parlak geleceği”nden söz ederek bölgenin “modern ve yükselen” liderlerini övdü. Trump, farklı milletlerin ve dinlerin şehirler inşa ettiğini, birbirlerini bombalamadıklarını ifade etti. Ancak, bu süreçte İsrail Gazze’deki saldırılarını artırdı. Trump, Gazze’deki açlık tehdidini kabul etse de, Netanyahu bu kaygıyı küçümsedi.

İSRAİL MEDYASINDAKİ REAKSİYONLAR

İsrail medyası, Trump’ın tutumundan rahatsız. “Trump tarafından dışlanan İsrail şaşkın ama sessiz” ve “Trump’ın soğukluğu: Netanyahu’nun azalan küresel etkisi” gibi başlıklar atıldı. Analiz, Trump’ın bu politikalarının Netanyahu’nun yönetim tarzını veya Hamas, İran, Suriye ve Yemen’le çatışmalardaki yaklaşımını değiştirmeye istekli olmadığını ortaya koyuyor.