ZELENSKİ’NİN TRUMP İLE GÖRÜŞMESİ

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, 3 Mayıs 2025 tarihinde Kiev’deki basın toplantısında, 26 Nisan 2025’te Vatikan’da gerçekleşen Donald Trump ile görüşmesini ele aldı. Zelenski, bu buluşmayı “iki lider arasındaki en iyi ve en anlamlı” görüşme olarak nitelendirerek, “Belki en kısa olanıydı, ama en anlamlıydı. Vatikan’daki görüşmeden sonra Trump’ın her şeye biraz daha farklı bakmaya başladığından eminim” dedi. Görüşme, ABD-Ukrayna ilişkilerinde yeni bir dönemi başlatırken, 30 Nisan’da imzalanan Ekonomik Ortaklık Anlaşması’nın da temelini oluşturdu.

VATİKAN GÖRÜŞMESİ VE RUSYA YAŞAMASI

Zelenski, Vatikan’da Trump ile Rusya’ya yönelik yaptırımların artırılması üzerinde durduklarını ve Trump’ın bu konudaki yanıtlarının “çok etkili” olduğunu belirtti. Ayrıntı vermekten kaçınan Zelenski, bu görüşmenin Trump’ın Ukrayna-Rusya Savaşı’na bakış açısını değiştirdiğini ima etti. Sosyal medya platformu X’te yapılan yorumlarda, Zelenski’nin “Trump ile şimdiye kadarki en iyi görüşmeyi yaptık” ifadesi büyük ilgi gördü. Bir kullanıcı, bu görüşmenin “Trump’ın Rusya’ya karşı daha sert bir tutum almasını sağladığını” öne sürdü.

EKONOMİK ORTAKLIK ANLAŞMASI’NIN ÖNEMİ

Zelenski, 30 Nisan 2025 tarihinde Washington’da imzalanan Ekonomik Ortaklık Anlaşması’nın hem Ukrayna hem de ABD için tarihi bir gelişme olduğunu vurguladı. Bu anlaşma, Ukrayna’nın nadir toprak elementleri ve diğer doğal kaynaklarının geliştirilmesine yönelikti. Beyaz Saray’a göre, bu anlaşma çerçevesinde doğal kaynak projelerinden elde edilen gelirlerin %50’si ABD-Ukrayna Yeniden Yapılandırma Yatırım Fonu’na aktarılacak. Bu fon, 3 Ukraynalı ve 3 Amerikalı üyeden oluşan bir yönetim kurulu tarafından eşit temsil ile yönetilecek. Zelenski, anlaşmanın Ukrayna’nın güvenliği için hayati öneme sahip olduğunu çünkü nadir toprak elementlerinin bir kısmının çatışmaların yaşandığı Donetsk bölgesindeki Pokrovsk yönünde bulunduğunu belirtti. Anlaşma, Ukrayna Parlamentosu’na onay için sunuldu ve Zelenski, milletvekillerinden destek beklediklerini ifade etti. Ayrıca anlaşma sayesinde ABD’nin 2025 ve 2026 için onayladığı 15’er milyar dolarlık yardımların tümünün bu yıl içinde alınabileceğini de söyledi.

RUSYA’NIN GEÇİCİ ATEŞKESİ VE ZELENSKİ’NİN YORUMLARI

Zelenski, Rusya’nın 8-11 Mayıs 2025 tarihlerinde, 2. Dünya Savaşı Zaferi’nin 80. yıl dönümü için ilan ettiği geçici ateşkes hakkında bilgi verdi. Moskova’nın bu adımını, 9 Mayıs’taki geçit töreninin güvenliği için “tiyatro sahnesi” olarak değerlendirdi. Rusya’nın törene katılacak yabancı temsilciler için güvenlik garantisi sunduğunu, ancak Ukrayna’nın hiçbir garanti vermediğini belirten Zelenski, “Rusya’nın bu tarihlerde ne yapacağını bilmiyoruz. Onların topraklarında olanlardan sorumlu olamayız” dedi.

GÜVENLİK GARANTİLERİ VE ASKERİ GÜÇ ÜZERİNDE DURUŞ

Zelenski, Ukrayna’nın güvenliği açısından en önemli unsurun güçlü bir ordu olduğunu vurguladı: “Güçlü ordu, kendini savunabilen ordudur. Bu, güvenlik garantileri açısından bir numaradır.” Ayrıca, müttefik ülkelerle yabancı askerlerin Ukrayna’ya konuşlandırılması üzerine görüşmeler yaptıklarını ve Kiev’de güvenlik danışmanları toplantısı düzenlemeyi planladıklarını açıkladı. Zelenski, ABD’nin anlaşma çerçevesinde güvenlik garantisi sunmadığını, ancak ekonomik ortaklığın dolaylı olarak güvenliğe katkı sağlayacağını ifade etti.

GERGİNLİKLERDEN UZLAŞMAYA GEÇİŞ

Vatikan’daki görüşme, Trump ve Zelenski arasında 28 Şubat 2025’te Beyaz Saray’da yaşanan gergin tartışmanın ardından gerçekleşti. Oval Ofis’te canlı yayında meydana gelen tartışmada Trump, Zelenski’yi “saygısızlıkla” ve “III. Dünya Savaşı’nı riske atmakla” suçlamış, bu durum mineral anlaşmasının iptaline sebep olmuştu. Zelenski, tartışmadan duyduğu üzüntüyü ifade etmiş ve 4 Mart’ta Trump’a bir mektup göndererek barış müzakerelerine hazır olduğunu bildirmişti. Vatikan’daki görüşme, bu gerginliği azaltarak anlaşmanın imzalanmasına zemin hazırladı. Trump, News Nation’a, anlaşmanın Rusya’yı “engelleyebileceğini” ve Ukrayna için bir “güvenlik garantisi” olabileceğini belirtti.