25 Haziran’da Paşinyan, Telegram üzerinden yaptığı bir açıklamada “kriminal-oligarşik ruhban sınıfı” tarafından organize edildiğini öne sürdüğü bir darbe planının güvenlik güçleri tarafından engellendiğini duyurdu. Ermenistan Soruşturma Komitesi, Başpiskopos Bagrat Galstanyan liderliğindeki bir grubun, Kasım 2024’ten beri hükümeti devirmek için çalıştığını ifade etti. İçerisinde Galstanyan’ın da bulunduğu 14 kişi tutuklandı; yapılan ev aramalarında silahlar ve sabotaj planlarına dair ses kayıtları bulundu. Yetkililer, Galstanyan ve destekçilerinin, eski asker ve polislerden oluşan yaklaşık bin kişilik bir grubu yola çıkma, şiddet eylemleri başlatma ve internet erişimini kesme gibi görevlerle organize ettiğini öne sürdü. Soruşturma Komitesi, bu planların 23 Haziran’da başlayarak 30 Haziran’da yönetimin devrilmesiyle sonuçlanmasının amaçlandığını belirtti.

KİLİSENİN ETKİSİ VE MUHALEFETİ

Ermeni Apostolik Kilisesi, Ermenistan’da anayasal olarak özel bir statüye sahip ve toplum üzerinde önemli bir etki yaratıyor. Ancak kilise, özellikle 2020’deki Karabağ yenilgisi sonrası Paşinyan’a karşı eleştirilerini artırdı. Katolikos II. Garegin, bu yenilginin ardından Paşinyan’ın istifasını istemişken, Başpiskopos Galstanyan liderliğindeki “Kutsal Mücadele” hareketi, Azerbaycan’a verilen toprak tavizlerine karşı büyük protestolar yapmaya başladı. Bu hareket, Paşinyan’ı devirmeye yönelik bir muhalefet platformuna dönüşmüştü. Ayrıca, kilisenin önemli destekçilerinden Rus-Ermeni iş insanı Samvel Karapetyan’ın darbe girişimiyle suçlanarak tutuklanması, gerginliği daha da artırdı. Ermenistan Devrimci Federasyonu (Taşnak Partisi) üyelerinin de aralarında bulunduğu kişiler, ev aramaları sırasında gözaltına alındı.

RUSYA’NIN TEMKİNLİ YAKLAŞIMI

Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Ermenistan’daki olayların “Erivan’ın iç meselesi” olduğunu belirtti ve hukukun üstünlüğüne vurgu yaptı. Peskov, bu krizin, Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki barış müzakerelerini etkilememesi gerektiğini ifade etti. Ermenistan’ın son yıllarda Batı’ya yakınlaşması, Rusya ile ilişkilerinde gerilimlere neden olmuş durumda.

PAŞİNYAN-KİLİSE ÇATIŞMASININ KÖKENİ

Paşinyan ile kilise arasındaki çekişme yalnızca son olaylara bağlı değil. 2020 Karabağ yenilgisi ve Azerbaycan’a yapılan toprak tavizleri, Paşinyan’ın Türkiye ile normalleşme çabalarıyla birlikte kilisenin muhalefetini ateşledi. Paşinyan’ın, kiliseyi “depo” olarak nitelendirmesi ve Katolikos II. Garegin’in özel yaşamını hedef alan açıklamaları, dini otoritelerle olan köprüleri yıkma noktasına getirdi. Galstanyan’ın avukatı Ruben Melikyan ise tutuklamaları “siyasi bir soruşturma” olarak kınadı. Kilise de operasyonların güven vermediğini ve hükümetin kolluk kuvvetlerini yönlendirdiğini savundu.

ERMENİSTAN’IN GELECEĞİ BELİRSİZLİK İÇERİYOR

Paşinyan’ın iç politikada ve dış ilişkilerde karşı karşıya kaldığı bu kriz, Ermenistan’ın siyasi istikrarını tehdit ediyor. Kilisenin güçlü toplumsal etkisi ve artan muhalefet baskısı, Paşinyan’ın liderliğini zorlu bir sınavdan geçiriyor. Ayrıca, Azerbaycan ile barış müzakerelerinin hassas bir dönemde olduğu düşünülürse, bu iç çatışmanın bölgesel etkileri de dikkatle izleniyor.