RUSYA ORDUSUNUN FÜZE SALDIRISI EMRİ

Rusya ile Azerbaycan arasında 2024 yılında gerilim yaratan uçak kazasıyla ilgili yeni bilgiler Azerbaycan basınında yer aldı. Azerbaycan’da yayın yapan Minval haber sitesi, dün paylaştığı belgelerle Rusya ordusunun 8243 sefer sayılı uçağa füze saldırısı düzenlenmesi emri verdiğini gözler önüne serdi. 25 Aralık 2024 tarihinde yaşanan kazada 38 yolcu hayatını kaybetti, 29 kişi yaralandı. Euronews’in aktardığına göre, bir ses kaydı ve bir mektup, Rusya silahlı kuvvetlerinin bu saldırıda rol oynandığını ortaya koydu. Bu olay, aynı zamanda iki ülke arasında gerilimin yükseldiği bir dönemde Azerbaycan basınında gündeme geldi.

MEKTUPTAKİ İDDİALARDAN BAZILARI

Minval, uçak kazası ile ilgili yaptığı habere göre, “içinde ifadelerin, ses kayıtlarının ve teknik ayrıntıların olduğu isimsiz bir mektup aldığını” ve bu mektubun “o dönemde kullanılan iletişim ekipmanlarındaki teknik yetersizliklere” işaret ettiğini bildirdi. Mektupta, Rus hava savunma yetkilisi Dmitry Sergeyevich Paladichuk tarafından imzalanan bir açıklama yer alıyordu. Paladichuk’a göre, füze saldırısı yetkisini verildiğinde doğrudan Rusya Savunma Bakanlığı’nın emirleri doğrultusunda hareket ediyordu. Mektuba göre, Paladichuk, 24-25 Aralık tarihlerinde Grozni yakınlarında görevdeydi ve olay günü yerel saatle 05.40’ta birimine “tam savaş hazırlığına geçme” emri verilmişti. Mektupta, “Mobil araçların az çekmesi ve işlevsel kablolu iletişimin eksik olması sebebiyle koordinasyon büyük ölçüde stabil olmayan mobil bağlantılara bağlıydı” ifadeleri yer aldı.

FÜZE SALDIRISINA DAİR DETAYLAR

Mektupta olayla ilgili şu detaylar verildi: “Saat 08.11’de potansiyel bir hedef tespit edildi ve radar kullanılarak takip edildi. Paladichuk’a telefonla bunu imha etmesi emri verilir verilmez nesneye iki füze ateşlendiği kaydedildi. Bu, yoğun sisin optik teyiti belirsizleştirmesine rağmen gerçekleştirildi.” Mektuba göre, her iki füze ateşlendiğinde hedefin koordinatları, hızları ve yönleri yazılı açıklamada detaylı bir şekilde sağlanıyordu. İlk füzenin hedefi kaçırdığı, ikinci füzenin ise bir şarapnelin uçağa çarpabileceği kadar yakınlarda patladığı bildirildi.

SES KAYITLARI VE AÇIKLAMALAR

Minval’in ulaştığı “üç sesli mesaj” da mektuptaki iddiaları destekler nitelikte. Ses kayıtları, operasyon emirlerinin verildiğini, iki füzenin ateşlendiğini ve patlamadan kaynaklanan şarapnelin uçağı vurduğunu gösteriyordu. Ses kaydında, Rusça bir sesin füze ateşlenmesi emrini verdiği, ardından bir ateşleme sekansının duyulduğu ve aynı sesin “Hedef kaçırıldı” diye bağırdığı duyuluyordu. Olay günü Azerbaycan hükümet kaynakları, Euronews’e yaptıkları açıklamada, karadan havaya bir Rus füzesinin Grozni’deki drone faaliyeti sırasında uçağa doğru ateşlendiğini, füzenin uçağın yakınında patlaması sonucunda şarapnelin yolculara ve kabin ekibine isabet ettiğini ifade etti. Aynı kaynaklar, hasar gören uçağa Rusya’daki havalimanlarına iniş izni verilmediğini belirtti. Uçak, bunun üzerine Kazakistan’daki Aktau’ya doğru Hazar Denizi üzerinden uçarken acil iniş yapmaya çalışırken düştü. Olayın ardından basına yansıyan haberlerde, uçağın Rusya’ya ait Pantsir-S1 sisteminden ateşlenen bir füze ile düşürüldüğü bildirildi.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, olaydan üç gün sonra yaptığı açıklamada, uçağın Rusya tarafından vurulduğunu açıkça ifade edebileceklerini söyledi. Aliyev, “Bunun kasıtlı olduğunu söylemiyoruz ama bu oldu” dedi. Yine Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 28 Aralık’ta Aliyev’den özür diledi ve olayı “trajik bir olay” olarak nitelendirdi; ancak Rusya’nın sorumluluğunu kabul ettiğine dair bir açıklamada bulunmadı.