Cambridge Üniversitesi’nden davranış ekoloğu Alexandra Schnell liderliğindeki ekibin yürüttüğü çalışma, mürekkep balıklarının “marshmallow testi”nin uyarlanmış bir versiyonunu başarıyla geçtiğini göstermekte. Orijinal testlerde, çocuklardan önlerindeki şekerlemeyi yemeden beklemeleri isteniyor; eğer beklerlerse daha büyük bir ödül elde ediyorlar. Bu test, geleceğe yönelik planlama ve özdenetim gibi bilişsel becerileri ölçmektedir. Araştırmacılar, altı mürekkep balığını özel bölmeli akvaryumlara yerleştirip, bir tarafında daha az tercih edilen çiğ karides hemen erişilebilirken, diğer tarafta daha cazip olan canlı karidesin belirli bir süre (10–130 saniye) beklenmeden erişilemeyeceği bir durum oluşturdu. Hayvan hemen karidese yönelirse, ödül olan canlı karides kaldırıldı.

başarının kıyaslanabilirliği

Sonuç olarak, tüm mürekkep balıkları beklemeyi seçip, daha lezzetli yiyeceğe ulaşmayı başardı. Bu bekleme süresi bazı bireylerde, 130 saniyeye kadar uzandı. Bilim insanları, bu başarıyı şempanze ve kargalar gibi büyük beyinli omurgalarla kıyaslayabiliyor. Proceedings of the Royal Society B dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, deneyin ikinci aşamasında balıklara görsel ipuçlarını öğrenme ve değişen koşullara uyum sağlama becerileri test edildi. En iyi öğrenen mürekkep balıklarının, aynı zamanda en uzun süre bekleyenler olduğu görüldü. Bu durum, özdenetim ile öğrenme yeteneği arasında bir ilişki olabileceğini işaret ediyor.

özelliğin kökenleri

Mürekkep balıkları ne alet kullanıyor ne de yiyecek depoluyor; ayrıca sosyal canlılar da değiller. Araştırmacılar, özelliğin avlanma biçimlerinden kaynaklanmış olabileceğini düşünüyor. Mürekkep balıkları genellikle kamuflaj ile gizlenir ve sadece kısa avlanma dönemlerinde ortaya çıkarlar. Bu dönemde avcıların hedefi haline geldiklerinden, daha iyi yiyeceğe ulaşabilmek için beklemek, hayatta kalma avantajı sağlayabiliyor.

anıların keşfi

Daha önce mürekkep balıklarında “anıya benzer hafıza” tespit edilmişti. 2024 yılında yapılan başka bir çalışmada ise “yanlış anılar” oluşturdukları gözlemlendi. Bilim insanları, bu bulguların mürekkep balıklarının geleceğe yönelik planlama yapabilme ihtimalini araştırmak için sağlam bir temeli sunduğunu belirtiyor.