ÇAYÖNÜ TEPE’SİNDEKİ KAZILAR DEVAM EDİYOR

Diyarbakır’ın Ergani ilçesinde yer alan ve dünya uygarlık tarihinin en önemli merkezlerinden biri kabul edilen Çayönü Tepesi’ndeki arkeolojik kazılar, 1964 yılından bu yana devam ediyor. Göçebelikten yerleşik hayata geçişin ve avcılıktan tarıma geçişin izlerini taşıyan alanda bu yıl dikkat çekici bulgular elde edildi.

6 YENİ MEZAR BULUNDU

Çanakkale Uygulamalı Bilimler Fakültesi Müzecilik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Savaş Sarıaltun başkanlığındaki kazı ekibi, 5’i 5 bin, 1’i ise 11 bin yıl öncesine ait olmak üzere toplamda 6 mezar ortaya çıkardı. Mayıs ayında başlayan kazı sezonunda çok sayıda buluntunun gün yüzüne çıkarıldığını belirten Sarıaltun, “Bu yıl ilk Tunç Çağı’na ait mezarlar bulduk. Çayönü halkının Neolitik dönemden Tunç Çağı’nın başlarına kadar burayı yaşam alanı olarak kullandığını gösteren çok sayıda veri elde ettik.” şeklinde ifade etti.

MEZAR HEYECANI VE RİTÜELLER

Bulunan mezarlardan ikisinin basit gömü olduğunu aktaran Sarıaltun, “Bunlarda mezar hediyesi yoktu. Bir küp mezar yüzeye yakın olduğu için tahrip olmuştu. Ancak sandık tipi mezarlarda yoğun buluntular var. Bireylerin yanına kap-kacaklar hediye olarak bırakılmış. Ayrıca sadece hediye gömülen çukurlar da tespit ettik.” dedi.

11 BİN YIL ÖNCESİNE AİT BULGULAR

Sarıaltun, bu yılki en dikkat çekici bulgunun Neolitik döneme ait 11 bin yıllık bir mezar olduğunu vurgulayarak, “Bu buluntular sayesinde topluluğun nasıl yaşadığını, neyle beslendiğini ve hangi hastalıklarla mücadele ettiğini daha iyi anlayabileceğiz.” açıklamasında bulundu.

ANTROPOLOJİK ÇALIŞMALAR DEVAM EDİYOR

Kazılara destek veren Hacettepe Üniversitesi Antropoloji Bölümü’nden Ömür Dilek Erdal, 6 mezarın gün yüzüne çıkarıldığını belirterek, bunlardan birinin Neolitik, diğerlerinin ise Erken Tunç Çağı mezarları olduğunu aktardı. “Erken Tunç Çağı’nda mezarlar taş sanduka şeklinde yapılıyor, üzeri blok taşlarla kapatılıyordu. Bireyler yan yatırılarak gömülüyor, yanına hediyeler bırakılıyordu.” dedi.

ÇAYÖNÜ’NÜN TARİHSEL ÖNEMİ

Şimdiye kadar bölgede 600’ün üzerinde iskelet bulunduğunu ifade eden Erdal, DNA ve antropolojik analizlerin sürdüğünü belirtti. Elde edilen ilk sonuçların, Neolitik dönem insanlarının Mezopotamya, İran, Irak ve Kafkasya ile temas halinde olduklarını ve burada heterojen bir kültür geliştirdiklerini gösterdiğini kaydetti: “Bu insanlar tarımcıydı, ağır işler yapıyorlardı ve kültürlerini Tunç Çağı’na taşıyarak Anadolu’ya aktardılar. Çayönü, bu yönüyle çok önemli bir merkez.”