Polonya’da Seçimli Karol Nawrocki Kazandı

POLONYA’DA CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMLERİ SONUCU VE ANLAMINA DİKKAT

Polonya’da hafta sonunda gerçekleştirilen ikinci tur cumhurbaşkanlığı seçimlerini, muhafazakâr tarihçi Karol Nawrocki az bir farkla kazanmayı başardı. Seçim süreci, sadece iki aday arasındaki rekabeti değil, aynı zamanda Polonya’nın Avrupa Birliği ile olan ilişkisini, ülkenin geleceğini ve Donald Trump’ın ikinci döneminin etkilerini belirleyen bir referandum niteliği taşıdı. Geçtiğimiz ay ABD Başkanı Trump, Nawrocki’yi Beyaz Saray’a davet ederek desteğini açık şekilde ifade etti. Ayrıca, ABD İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem, Polonyalılara “Trump’la birlikte çalışabilecek lider” diyerek Nawrocki’ye oy verme çağrısında bulundu. Seçim gecesi Trzaskowski ilk zafer ilan eden oldu, ancak oy sayımı ilerledikçe dengeler Nawrocki lehine değişti. İlk turda Trzaskowski %31.4 ile az bir farkla önde çıkmasına rağmen (%29.5) aşırı sağ partilere oy veren seçmenler ikinci turda Nawrocki’yi tercih etti.

CUMHURBAŞKANLIĞI GÖREVİ VE HÜKÜMET ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Washington Post’un değerlendirmesine göre, Polonya’da cumhurbaşkanlığı görevi büyük oranda sembolik bir nitelik taşısa da, cumhurbaşkanının yasaları veto etme ve dış politikada etkili olma yetkisine sahip olduğu vurgulanıyor. Bu nedenle, seçim sonucunun Başbakan Donald Tusk liderliğindeki merkezci hükümetin geleceği açısından hayati bir önem taşıdığı belirtiliyor. Avrupa Dış İlişkiler Konseyi Varşova Ofisi Direktörü Piotr Buras, “Eğer bu siyasi proje cumhurbaşkanından destek görmezse hükümet erken seçimle karşı karşıya kalabilir” değerlendirmesinde bulundu.

Nawrocki’nin zaferi, Polonya’nın daha milliyetçi ve Avrupa Birliği’ne daha uzak bir çizgiye yönelebileceğini gösteriyor. Kendisinin kampanya süresince benimsediği “önce Polonya” söylemi, Avrupa entegrasyonuna karşı eleştirel bir yaklaşım sergiliyor. Bunun yanı sıra, Ukrayna’nın NATO üyeliğine karşı çıktığı yönünde bir taahhütname imzaladı. Diğer yandan, Rusya karşıtı sert tutumu nedeniyle Avrupa’daki bazı sağcı liderlerden ayrışıyor. Rakibi Rafał Trzaskowski ise kadın hakları, hukukun üstünlüğü ve LGBTQ+ bireylerin korunmasına dair görüşlerini savundu. 2020 yılında da yarışmış ve mevcut Cumhurbaşkanı Andrzej Duda’ya karşı kaybetmişti.

GENÇLER VE YAŞLILAR ARASINDAKİ DESTEK FARKLILIĞI

Seçim, aynı zamanda Polonya’da kuşaklar arası bir bölünmeyi de gözler önüne serdi. Genç seçmenlerin büyük bir bölümü Trzaskowski’den yana olurken, 60 yaş üstü seçmenlerin çoğunluğunun Nawrocki’yi desteklediği gözlemlendi. Bazı seçmenler, özellikle Avrupa Birliği’nin çevre düzenlemeleri ve sınır politikalarına yönelik tepkilerini dile getirerek, AB’ye olan bağlılığın sorgulanması gerektiği fikrini öne sürdü. Son olarak, uzmanlar, seçim sonucunun çok yakın olmasından dolayı kaybeden tarafın meşruiyetinin sorgulanabileceğine dikkat çekiyor. Sussex Üniversitesi’nden Polonya uzmanı Aleks Szczerbiak, “Polonya çok kutuplaşmış durumda. Bu kadar yakın geçen bir seçimde sonuçların kabul edilmemesi riski var” uyarısında bulundu.