AFAD’IN GÜNCELLENMİŞ DEPREM TEHLİKE HARİTASI PAYLAŞILDI

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), Türkiye’nin güncellenmiş Deprem Tehlike Haritası’nı halkla paylaşıyor. 2019’da yürürlüğe giren harita, Türkiye’deki 485 diri fay segmentini detaylı bir biçimde ortaya koyuyor. Haritadaki renk skalası, açık sarıdan koyu kırmızıya doğru değişerek yer ivmesinin düşükten yükseğe doğru artışını ve buna bağlı olarak deprem tehlikesinin seviyesini gösteriyor. Vatandaşlar, haritaya e-Devlet platformu aracılığıyla kolaylıkla ulaşabiliyor.

HARİTA HAZIRLANMA SÜRECİ

AFAD, 6 Mayıs 2025’te sosyal medya hesabından Türkiye Deprem Tehlike Haritası’nın Ocak 2019’da yürürlüğe girdiğini aktardı. Harita, üniversiteler ve kamu kurumlarından uzman araştırmacıların iş birliği ile hazırlanmış, çok paydaşlı bir yaklaşımla oluşturulmuştur. AFAD, haritanın bir bölgedeki deprem tehlikesini en büyük yer ivmesi (PGA – Peak Ground Acceleration) cinsinden gösterdiğini belirtiyor. Bu ölçüm, deprem sırasında zemin sarsıntısının ne derece olabileceğini ifade ediyor. 2018’de AFAD’ın Ulusal Deprem Araştırma Programı (UDAP) kapsamında “Türkiye Sismik Tehlike Haritasının Güncellenmesi” projesi çerçevesinde yenilenen harita, 1 Ocak 2019’da resmi olarak yürürlüğe girdi. Eski haritalardan farklılaşarak “deprem bölgesi” tanımı yerine yer ivmesi değerleri kullanıldığı için daha ayrıntılı ve bilimsel bir risk değerlendirmesi sağlandı.

DEPREM SEGMENTLERİ VE RİSKLER

AFAD Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Orhan Tatar, Türkiye Diri Fay Haritası’nın en son 2013’te Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) tarafından güncellendiğini ifade etti. Bu haritaya göre, Türkiye’de toplam 485 diri fay segmenti mevcut. Diri faylar, son 10 bin yıl içinde deprem üretmiş veya üretme potansiyeli taşıyan faylar olarak tanımlanıyor. Tatar, yeni deprem verileri ve araştırmalarla bu haritaların sürekli olarak güncellendiğini vurguladı.

RENKLERİN ANLAMI

AFAD’ın yaptığı açıklamaya göre, haritadaki renkler (açık sarıdan koyu kırmızıya) deprem tehlikesinin seviyesini gösteriyor. Açık sarı, düşük yer ivmesini ve dolayısıyla daha az deprem tehlikesini belirtirken, koyu kırmızı yüksek yer ivmesi ile ciddi deprem tehlikesini ifade ediyor. Bu renk geçişi, 475 yıl dönüş periyodunda (50 yılda %10 aşılma olasılığı) maksimum yatay yer ivmesini temsil ediyor. Harita, bir risk değil, tehlike haritasıdır; yani binaların dayanıklılığı, nüfus yoğunluğu veya ekonomik kayıplar gibi risk faktörlerini içermez. Risk haritası için ek analizler gerekiyor.

RİSK TAŞIYAN BÖLGELER

Türkiye, Alp-Himalaya Sismik Kuşağı üzerinde yer almakta ve topraklarının %92’si deprem riskine maruz kalıyor. AFAD ve MTA verilerine dayanan bilgilere göre, 24 il doğrudan aktif fay hatları üzerinde yer alıyor. Bu iller; Aksaray, Aydın, Balıkesir, Bingöl, Bolu, Burdur, Bursa, Denizli, Erzincan, Erzurum, Eskişehir, Hakkari, Hatay, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Kütahya, Manisa, Muğla, Osmaniye, Sakarya ve Tokat olarak sıralanıyor.

BAŞLICA FAY HATLARI

Kuzey Anadolu Fayı (NAF), Saros Körfezi’nden Van Gölü’ne kadar uzanmakta ve 1999 İzmit (M7.6) gibi büyük depremler üretmekte olan sağ yanal atımlı bir faydır. Doğu Anadolu Fayı (EAF) ise Hatay’dan Erzincan’a kadar uzanarak 2023 Kahramanmaraş (M7.7 ve M7.6) depremlerini doğurmuştur. Batı Anadolu Fayı (WAF), Ege bölgesinde normal faylarla genişleme yaratan ve İzmir ile Manisa’da aktif olan bir faydır.