RUSYA- AZERBAYCAN UÇAK KAZASI HAKKINDA YENİ GELİŞMELER

Rusya ve Azerbaycan arasında 2024 yılında gerginliğe yol açan uçak kazası ile ilgili yeni bilgiler Azerbaycan medyasına yansıdı. Azerbaycan’da yayın yapan Minval adlı haber sitesi, dün paylaştığı belgelerle birlikte Rusya ordusunun 8243 sefer sayılı uçağa füze saldırısı düzenlenmesi emri verdiğini ortaya çıkardı. 25 Aralık 2024 tarihinde gerçekleşen kazada 38 yolcu hayatını kaybetmiş, 29 kişi yaralanmıştı. Euronews’in aktardığına göre, ses kaydı ve mektup, Rusya silahlı kuvvetlerinin füze saldırısında rol oynadığını gösteriyordu. Bu durum, iki ülke arasındaki gerginliğin arttığı bir dönemde ortaya çıkmış oldu.

mektupta yer alan iddialar

Minval, kazaya ilişkin haberinde “içinde ifadelerin, ses kayıtlarının ve teknik ayrıntıların bulunduğu isimsiz bir mektup aldığını” ve bunun “o dönemde kullanılan iletişim ekipmanlarındaki teknik yetersizliklere” işaret ettiğini bildirdi. Minval’in ileri sürdüğüne göre, mektupta Rus hava savunma yetkilisi Dmitry Sergeyevich Paladichuk tarafından imzalanmış bir yazılı açıklama da bulunuyordu. Paladichuk, füze saldırısı yetkisini verdiğinde doğrudan Rusya Savunma Bakanlığı’nın kontrolü altındaydı. Mektuba göre, Paladichuk 24-25 Aralık tarihlerinde Grozni yakınlarında görev alıyor ve olay günü yerel saatle 05.40’ta birimine “tam savaş hazırlığına geçme” emri veriliyordu. Mektupta, “Mobil araçların az çekmesi ve işlevsel kablolu iletişimin eksik olması nedeniyle koordinasyon büyük ölçüde stabil olmayan mobil bağlantılara bağlıydı” ifadelerine yer verildi.

hedefin tespiti ve füze ateşi

Mektupta olayla ilgili şu ifadeler yer alıyordu: “Saat 08.11’de potansiyel bir hedef tespit edildi ve radar ile takip edildi. Paladichuk’a telefonla bunu imha etmesi emri verildiğinde, nesneye iki füze ateşlendiği bildirildi. Bu, yoğun sisin optik teyiti belirsizleştirmesine karşın gerçekleştirildi.” Mektuba göre, “her iki füze ateşlenirken hedefin koordinatları, hızları ve yönleri yazılı açıklamada detaylı bir şekilde yer aldı”. İlk füzenin hedefi kaçırdığı, ikinci füzenin ise bir şarapnelin uçağa çarpabileceği kadar yakın bir yerde infilak ettiği belirtildi.

ses kayıtlarının durumu

Minval’in iddiasına göre ulaştıkları “üç sesli mesaj” mektuptaki iddiaları destekliyor. Ses kayıtları, operasyon emirlerinin verildiğini, iki füzenin ateşlendiğini ve patlamadan kaynaklı şarapnelin uçağı vurduğunu ortaya koymayı sağlıyordu. Yayınlanan ses kaydında Rusça bir sesin füze ateşlenmesi emrini verdiği, ardından bir ateşleme sekansının duyulduğu, aynı sesin “Hedef kaçırıldı” diye bağırdığı, sonrasında bir füze ateşleme emri daha verdiği gözlemlenmişti. Olayın olduğu gün Azerbaycan hükümet kaynakları Euronews’e açıklamada bulunarak, karadan havaya bir Rus füzesinin Grozni’deki dron faaliyetleri sırasında uçağa yöneldiğini, füzenin uçağın yanında patladığını, bunun sonucunda şarapnelin yolculara ve kabin ekibine isabet ettiğini aktardı.

uçak ile ilgili gelişmeler

Kaynaklara göre, hasar gören uçağa, buna rağmen Rusya’daki havalimanlarına iniş izni verilmedi. Uçak, bunun üstüne Kazakistan’daki Aktau’ya doğru Hazar Denizi üzerindeki yolculuğuna devam ederken acil iniş yapmaya çalışırken düştü. Olayın ardından basına yansıyan haberlerde, uçağın Rusya’ya ait Pantsir-S1 sisteminden ateşlenen bir füze ile düşürüldüğü belirtildi. Kazanın üç gün sonrasında Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, uçağın Rusya tarafından vurulduğunu açık bir şekilde ifade ettiklerini söyledi. Aliyev, “Bunun kasıtlı olduğunu söylemiyoruz ama bu oldu” dedi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de 28 Aralık’ta Aliyev’den özür diledi ve olayı “trajik bir olay” olarak nitelendirdi, ancak Rusya’nın sorumluluğunu kabul ettiğine dair bir açıklamada bulunmadı.