İsrail Güvenlik Kabinesi, işgal altındaki Batı Şeria’da 19 yeni yerleşim kurulmasına onay verdi. Aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotriç, bu adımın amacının Filistin devletinin kurulmasını fiilen imkansız hale getirmek olduğunu ifade etti. Smotriç ve Savunma Bakanı Israel Katz’ın öncülüğünde kabineye sunulan karar, “Yahudiye ve Samiriye” adı verilen bölgede yeni yerleşimlerin yasallaştırılmasını içeriyor. Smotriç, yazılı açıklamasında, bu onay ile birlikte son üç yılda izin verilen yerleşim sayısının 69’a ulaştığını belirtti. Yerleşimci hareketinin önemli isimlerinden biri olan ve bir yerleşimde yaşayan Smotriç, hükümetin stratejisini şu sözlerle savundu: “Sahada, Filistin terör devletinin kurulmasını engelliyoruz. Yolumuzun adaletine olan inancımızla, atalarımızın mirası olan toprakları geliştirmeye, inşa etmeye ve yerleşmeye devam edeceğiz.”

STRATEJİK NOKTALAR YENİDEN İŞGALE AÇILIYOR

Onaylanan 19 yeni yerleşimin konumunun “son derece stratejik” olduğu ifade ediliyor. Bu yerleşimlerden beşi halihazırda mevcut olan ancak yasal statüsü bulunmayan noktaları içerirken, ikisi dikkat çekici bir geçmişe sahip. Batı Şeria’nın kuzeyinde, 20 yıl önce boşaltılan Ganim ve Kadim yerleşimleri, bu kararla yeniden kurularak yerleşime açılacak. Uluslararası hukuk, Filistin topraklarındaki tüm İsrail yerleşimlerini yasadışı kabul ediyor. Hükümet yetkilileri, bazı izinsiz yerleşim noktalarını geriye dönük olarak yasallaştırmaya devam ediyor.

GENİŞLEME REKOR SEVİYEDE

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, İsrail’in işgal altındaki topraklardaki yerleşim politikasını “amansız” olarak nitelendirmişti. BM verilerine göre, 2017 ile 2022 yılları arasında Batı Şeria’da yılda ortalama 12 bin 815 konut inşa edildi. Guterres, mevcut durumu değerlendirerek, “Gerilimleri körüklemeye, Filistinlilerin topraklarına erişimini engellemeye ve tamamen bağımsız, demokratik, bitişik ve egemen bir Filistin Devleti’nin varlığını tehdit etmeye devam ediyor” ifadelerini kullanmıştı. BM raporları, yerleşim genişlemesinin 2017’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştığını kaydediyor. 1967’de işgal ve ilhak edilen Doğu Kudüs hariç, Batı Şeria’da yaklaşık 3 milyon Filistinli ile birlikte 500 binden fazla İsrailli yaşamaktadır.

1000 KİŞİ EVSİZ KALDI

Yerleşimlerin genişlemesiyle birlikte Filistinlilere ait mülklerin yıkımında da artış gözlemleniyor. BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (UNOCHA) verilerine göre, yılbaşından bu yana Batı Şeria’da binden fazla Filistinli yerinden edildi. Bu yıkımlar, Batı Şeria’nın yaklaşık yüzde 60’ını oluşturan ve kontrolü tamamen İsrail’de bulunan “C” bölgesinde yoğun olarak gerçekleşiyor. BM Genel Sekreter Sözcü Yardımcısı Ferhan Hak, günlük basın toplantısında başlayarak, “Yılbaşından bu yana Batı Şeria’nın yaklaşık yüzde 60’ını oluşturan, İsrail’in kolluk kuvvetlerinin tekelinde olan C bölgesinde 1000’den fazla insan yerinden edildi” dedi. İsrail makamları, bu yıkımları yapıların “ruhsatsız” olduğu gerekçesiyle savunuyor. Ferhan Hak, mevcut yerinden edilme oranının 2009’dan itibaren kaydedilen en yüksek ikinci yıllık rekor olduğunu belirterek, Doğu Kudüs dahil tüm bölgelerde cezalandırıcı yıkımların sona ermesini talep etti.

OSLO ANLAŞMASI NE ÖNGÖRÜYORDU?

Filistin yönetimi ile İsrail arasında 1995’te imzalanan İkinci Oslo Anlaşması, Batı Şeria’yı idari ve güvenlik açısından üç bölgeye ayırmıştı. Nüfusun yoğun olduğu “A” ve “B” bölgeleri Filistin yönetiminin yetkilerine sahipken, toprakların yüzde 61’ini kapsayan “C” bölgesinin kontrolü tamamen İsrail’e aitti. Gazze’deki savaşın Ekim 2023’te başlamasından bu yana Batı Şeria’daki şiddet olaylarında belirgin bir artış gözlemleniyor. Filistin Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre, bu süreçte İsrail askerleri veya yerleşimcilerin saldırıları sonucu en az 1.027 Filistinli yaşamını yitirdi. Aynı dönemde, İsrail verileri ise Batı Şeria’da düzenlenen saldırılarda veya askeri operasyonlarda en az 44 İsraillinin öldüğünü ortaya koyuyor.