Avrupa Birliği (AB) Komisyonu ile İngiltere arasında, ülkelerin AB’nin 150 milyar euroluk “Avrupa Güvenlik Eylemi” (SAFE) ortak savunma finansman programına katılımı konusunda yürütülen müzakerelerin sonuçsuz kaldığı bildirildi. Edinilen bilgilere göre, görüşmeler, İngiltere’nin ödeyeceği miktar üzerinde uzlaşma sağlanamaması nedeniyle sona erdi.

30 KASIM’A KADAR SÜRE VERİLDİ

Komisyon, üye ülkelerin SAFE çerçevesinde ulusal savunma planlarını güncelleyebilmesi amacıyla İngiltere ve Kanada ile yapılan müzakereleri bu hafta sonlandırmayı planlıyordu. Üye ülkelerin, hazırlanan planları 30 Kasım’a kadar Komisyon’a sunması bekleniyor. Ancak AB yetkilileri, İngiltere’nin bu süreyi acil görmediğini ifade ediyor ve kendilerine “bağlayıcı bir son tarih iletilmediği” görüşünde olduklarını aktarıyor.

G-20 ZİRVESİ İŞARET EDİLDİ

Taraflar arasındaki ana anlaşmazlık, katılım bedeli üzerinde yoğunlaşıyor. İlk olarak 4,5 ila 6,5 milyar euro katkı talep eden Komisyon, son müzakerelerde bu rakamı 2 milyar euroya çekse de, Londra’nın ödemeye hazır olduğu miktarın “sadece onlarca milyon euro seviyesinde” olduğu ifade ediliyor. Tıkanan teknik müzakerelerin, önümüzdeki aşamalarda daha üst düzey siyasi görüşmelerle devam etmesi bekleniyor. İngiltere Başbakanı Keir Starmer ile AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in G20 Zirvesi çerçevesinde bir araya gelip durumu ele alması olası.

KANADA İLE MÜZAKERELER İLERLİYOR

Verilen bilgilere göre, Kanada ile yapılan SAFE müzakereleri, İngiltere’ye kıyasla daha olumlu yönde ilerliyor. Ottawa’nın programa katılımı için “birkaç yüz milyon euro” ödemesi gerekebileceği belirtiliyor. İngiltere’nin daha büyük bir savunma sanayi kapasitesine sahip olmasına rağmen teklifinin çok daha düşük seviyelerde kalması, AB tarafında “dengesizlik” olarak değerlendiriliyor.

SAFE MEKANİZMASI

AB’nin Rusya’dan gelen tehdidi, Ukrayna’da süregelen savaş ve ABD’deki önceki yönetimin etkisiyle belirlenen “savunmada 2030 hedefleri” çerçevesinde hayata geçirilen SAFE, 29 Mayıs tarihinde yürürlüğe girdi. Bu düzenleme ile AB ülkeleri, Ukrayna, Norveç, Lihtenştayn ve İzlanda gibi ülkeler 150 milyar euroya kadar kredi kullanarak ortak tedarik imkanlarına sahip olabiliyor. Bu ülkeler ayrıca birbirlerinden de ortak alımlar gerçekleştirebiliyor. AB’ye aday ülkeler ile İngiltere gibi anlaşma imzalayan ülkeler de bu tedarik süreçlerine katılabiliyor. Ancak, imal edilecek savunma ürünlerinin toplam değerinin en az yüzde 65’inin “Avrupa içinden” (AB ülkeleri, Ukrayna, Norveç, Lihtenştayn ve İzlanda) temin edilmesi gerekiyor. 9 Eylül’de yapılan açıklamaya göre, AB, başvuran 19 üye ülke arasında 150 milyar euro’luk savunma fonunun ön dağıtımını gerçekleştirdi. Polonya, 43 milyar 734 milyon euro ile en yüksek payı alırken, Fransa’ya 16 milyar 217 milyon euro, İtalya’ya ise 14 milyar 900 milyon euro pay ayrıldığı bildirildi.