ABD KONGRESİ TEMMUZDA REKORA DOĞRU YENİ BİR SAVUNMA BÜTÇESİ AÇIKLADI

ABD Kongresi, 2024 yılı için 901 milyar dolarlık rekor bir ulusal güvenlik harcaması yetkisi veren yıllık savunma bütçesi düzenlemesini duyurdu. Başkan Donald Trump’ın önerisinden milyarlarca dolar daha fazla kaynak ayrılan bu metin, Ukrayna’ya yönelik 400 milyon dolarlık askeri yardımı da barındırıyor. Yaklaşık 3 bin sayfadan oluşan bu kapsamlı tasarı, askeri personelin maaşında yüzde 4 oranında bir artış öngörmekle birlikte, Cumhuriyetçi ve Demokrat bazı temsilci ve senatörlerin konut stokunu artırmaya yönelik girişimlerini kapsam dışında bırakıyor.

BÜTÇE, TRUMP’IN TALEBİNİ AŞIYOR

Cumhuriyetçi Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson, bu mevzuatın Trump’ın politika hedeflerini ilerlettiğini belirtirken, “Pentagon’daki ‘woke’ ideolojisine son vererek, sınırı güvence altına alarak, savunma sanayiini canlandırarak ve savaşçı ruhunu geri getirerek” bu amaca hizmet ettiğini ifade etti. Söz konusu metin, Trump’ın Cumhuriyetçi partisine mensup arkadaşları tarafından kontrol edilen Senato ve Temsilciler Meclisi tarafından daha önce onaylanan Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası (NDAA) versiyonları arasında bir uzlaşma niteliği taşıyor.

GÜVENLİK VE YATIRIM KISITLAMALARI

Mayıs ayında Trump, Kongre’den 2026 mali yılı için 892,6 milyar dolarlık bir ulusal savunma bütçesi talep etmişti. Bu talep, Savunma Bakanlığı’nın yanı sıra, güvenlik ve savunma ile ilgili diğer kurumsal giderleri de kapsıyordu. Temsilciler Meclisi tasarısı bu seviyede harcamaları belirlerken, Senato 925 milyar dolarlık bir yetkilendirme yapmıştı; nihai uzlaşı ise 901 milyar dolara ulaşmış durumda. NDAA, Pentagon programlarına yetki veriyor fakat bunların finansmanını sağlamıyor. Ayrı bir harcama tasarısı ile Kongre, Eylül 2026 mali yılı için gerekli finansmanı onaylamak zorunda kalacak.

BÜYÜK KAPSAMLI YASAL DEĞİŞİKLİKLER

Tasarı, askeri teçhizat alımları ve Çin ile Rusya gibi rakiplerle rekabeti artırmaya yönelik tipik hükümlerin yanında, Trump tarafından eleştirilen çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılık (DEI) girişimlerini de kesmeyi amaçlıyor. Ayrıca, düzensiz göçmenler ve uyuşturucu karşıtı tedbirler gereği ABD’nin güneybatı sınırına ek asker sevk edilmesini öngörüyor. Johnson, “Bu mevzuat, askeri güçlerimizin dünyanın en ölümcül gücü olarak kalmasını ve her türlü düşmanı caydırabilmesini sağlamak için Meclis’ten geçen önemli hükümleri içeriyor” dedi ve “Ordumuzdaki Biden dönemi wokeizmini kökünden kazıyor” şeklinde ekledi.

ÇİN YATIRIMLARINA KISITLAMALAR GELİYOR

Tasarı, Trump’ın güney sınırında fiziksel bariyerler inşası, ek asker sevki ve gelişmiş savunma sistemleri konularını içeren en az 15 başkanlık kararnamesini yasalaştırıyor. Kongre’nin bu yasaları geçirmesi gerekiyor. Ayrıca, tasarının büyük bir bölümü ABD’nin Çin’deki bazı yatırımlarına kısıtlama getiren düzenlemeleri de içeriyor. Geçen yıllarda, Kongre, ABD şirketlerinin ve yatırımcılarının Çinli şirketlere yaptığı yatırımlar üzerinde daha sıkı kısıtlamalar getirilmesi için çalışıyordu.

FBI, SORUŞTURMALARI KONGRE’YE BİLDİRECEK

Tasarıda, geçtiğimiz hafta Cumhuriyetçi Parti içindeki tartışmalar nedeniyle uzlaşıya varılan bir madde de yer alıyor. Bu madde, FBI’ın federal adaylar hakkında soruşturma başlatması durumunda Kongre’yi bilgilendirmek zorunda olmasını sağlıyor. Bu hüküm, Demokratların desteğini engelleyebileceği endişesiyle başlangıçta parti liderliği tarafından engellenmişti. Ancak, Temsilciler Meclisi Cumhuriyetçi yönetiminden New York Temsilcisi Elise Stefanik’in, maddenin çıkarılması nedeniyle eleştiri yöneltmesi sonrasında gerginlik tırmandı.

SAVAŞ YETKİLERİ KALDIRILIYOR

Tasarı içerisinde dikkate değer bir diğer değişiklik ise 1991 ve 2002 yıllarında Irak’ta askeri kuvvet kullanımına izin veren kararların iptal edilmesidir. Bu adım, hem 1991 yılında Saddam Hüseyin’in Kuveyt’ten çıkarılması hem de 2003 Irak işgali için geçerli olan askeri yetkilerin yürürlükten kaldırılmasını hedefliyor. Her iki partiden pek çok temsilci, bu yetkilerin gerekmediğini belirtmişti.

DEMOKRATLARIN TEPKİSİ

Bu devasa NDAA, Kongre’nin her yıl geçirdiği birkaç önemli yasadan biridir ve genellikle Cumhuriyetçi ve Demokratların müzakereleri sonucu şekillenir. Ancak bu yılki süreçte partiler arası işbirliği oldukça az görünüyor. Bazı Demokratlar, son dönemde ordunun şehirlerde kullanılması ihtimali nedeniyle tasarıyı engellemeye yönelik tehditlerde bulunmuştu. Bununla birlikte, NDAA metninden çıkarılan en tartışmalı maddelerden biri, yardımcı üreme teknolojileri için sağlık sigortası kapsamını genişletecek düzenlemeler oldu.

Tasarının karışıklıkları devam ederken, Temsilciler Meclisi önümüzdeki günlerde tasarının oylamasına geçecek.