GIDA ENFLASYONU SOFRALARDAKİ ETKİLERİ

Türkiye’de gıda enflasyonu, halkın sofralarını olumsuz şekilde etkilemeye devam ediyor. Son beş yılda Adana kebap gibi Türk mutfağının en sevilen lezzetlerinin fiyatları aşırı yüksek seviyelere ulaştı. 2020 yılında bir porsiyon Adana kebap 35-40 TL arasında satılırken, 2025 yılında bu fiyat 350-400 TL’ye fırladı. Yapılan araştırmalar kebap fiyatlarındaki artışın %1000’i geçerek rekor seviyelere ulaştığını gösteriyor. Peki, bu büyük zamların sebepleri neler?

ET FİYATLARI KEBAPTAKİ ARTIŞI ETKİLEDİ

Kebap fiyatlarındaki yüksek artışın arkasında kırmızı et maliyetlerindeki artış yatıyor. 2020’de dana kuşbaşı kilosu ortalama 80 TL, kıyma 64 TL civarında satılmakta idi. 2025 yılında ise dana kuşbaşı 750 TL, kıyma ise 589 TL’ye kadar yükseldi; bu, sırasıyla %800 ve %820 oranında bir artışı ifade ediyor. Restoran işletmecileri, kebap fiyatlarındaki artışları doğrudan bu maliyetlerle ilişkilendiriyor. Antalya Kaş’taki bir restoranda, 2020’de 30 TL olan Adana kebabın fiyatı, 2025’te 440 TL’ye çıkarak %1366’lık bir artış göstermiş durumda.

PANDEMİ VE ENFLASYON ZAM SALGINI BAŞLATTI

Pandemi döneminde restoran sektörü büyük bir darbe aldı. Uzun süre kapalı kalan işletmeler, normalleşme sürecinde artan maliyetlerle karşılaştı. Yeme-içme fiyatlarındaki enflasyon, kebap fiyatlarını da rekor seviyelere çıkardı. 2022’de 125 TL olan bir porsiyon Adana kebap, 3 yıl içinde %252 artarak 2025 yılında 440 TL’ye ulaştı. Aynı dönemde lahmacun fiyatları 40 TL’den 140 TL’ye (%225 artış), Adana dürüm ise 80 TL’den 300 TL’ye (%275 artış) yükseldi.

MALİYETLER RESTORAN SAHİPLERİNİ ZORLADI

Restoran sahipleri, artan et fiyatlarının yanı sıra enerji, işçilik ve kira maliyetlerindeki yükseklik nedeniyle fiyat artışlarının kaçınılmaz olduğunu belirtiyor. Antalya’da bir kebapçı, “2020’de bir kilo etle 10 porsiyon kebap yapabiliyorduk, şimdi aynı parayla 2 porsiyon anca çıkıyor” diyerek maliyet baskısını ortaya koyuyor. Bir başka işletmeci ise, “Et fiyatları 5 yılda 9 kat arttı, kebap fiyatları da 15 kata kadar çıktı. Zam yapmazsak batarız.” şeklinde paylaşımda bulundu.

VATANDAŞLAR ARTAN FİYATLARDAN ŞİKAYETÇİ

Kebap fiyatlarındaki ani yükseliş, vatandaşları da isyan ettiriyor. X’te bir kullanıcı, “Eskiden ailecek kebapçıya giderdik, şimdi bir porsiyon Adana 400 TL. Bu gidişle kebap lüks restoran yemeği olacak” şeklinde yorumladı. Başka bir paylaşımda ise, “6 ay önce kebap fiyatı neydi, hatırlamakta zorlanıyoruz. Enflasyon ile gerçekler arasında ciddi bir uçurum var.” denildi. 2025 yılı itibarıyla en ucuz kebap menülerinin bile 300 TL’den başladığı ifade ediliyor.

KEBAP ENFLASYONU REKOR SEVİYELERDE

Kebap fiyatlarındaki artış, genel gıda enflasyonunu geride bıraktı. Antalya Kaş’taki bir restoranda 2020’de 18 TL olan dürüm, 2025’te 300 TL’ye çıkarak %1566’lık bir zam gördü. Aynı restoranda karışık kebap 2020’de 56 TL iken, 2025’te 600 TL’ye yaklaştı. Bu rakamlar, kebap enflasyonunun %1366’ya ulaştığını gösteriyor. Ekonomistler, et fiyatlarındaki artışın yanı sıra, enflasyon, lojistik maliyetler ve pandemi sonrası talep artışının bu yükselişi körüklediğini belirtiyor.