ALMANYA’DA YENİ DÖNEMİN BAŞLANGICI

Almanya’da Olaf Scholz liderliğindeki SPD-Yeşiller-FDP koalisyonunun 6 Kasım 2024’te çökmesinin ardından, 23 Şubat 2025’te erken genel seçimler ile yeni bir dönem başladı. Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) lideri Friedrich Merz, Federal Meclis’te ikinci tur oylamada 325 milletvekilinin desteğini alarak Almanya’nın İkinci Dünya Savaşı sonrası 10. başbakanı oldu. Ancak Merz’in bu yolculuğu, ilk turda gereken 316 oyu alamaması nedeniyle tarihi bir not bıraktı. Bu durum, Almanya’da bir başbakan adayının ilk turda seçilememesi açısından bir ilki temsil ediyor ve Merz’in liderliği hakkında eleştirileri beraberinde getiriyor.

KOALİSYON ANLAŞMASI VE BÜYÜK KOALİSYONUN DÖNÜŞÜ

23 Şubat seçimlerinde CDU/CSU %28,5 oy oranıyla birinci, aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) %20,8 ile ikinci, SPD ise %16,4 ile üçüncü sırada yer aldı. Seçim sonrası Merz liderliğindeki CDU/CSU, SPD ile 144 sayfalık bir koalisyon protokolünde ortaklık kurarak “Büyük Koalisyon”u yeniden hayata geçirdi. 9 Nisan 2025’te Berlin’de Merz, CSU lideri Markus Söder ve SPD eş liderleri Lars Klingbeil ile Saskia Esken tarafından açıklanan bu anlaşma, ekonomik büyüme, göç politikaları ve savunma harcamalarını artırmayı hedefliyor. Koalisyon, 6 Mayıs 2025 tarihinde Merz’in yemin etmesiyle fiilen başladı.

MALİYE DİPLOMASİ VE SİYASİ GEÇMİŞ

1955 yılında Brilon’da doğan Merz, hukuk eğitiminin ardından yargıç ve avukat olarak kariyer yaptı. 1989’da Avrupa Parlamentosu’na, 1994’te Federal Meclis’e seçildi. 2000-2002 döneminde CDU/CSU Meclis Grubu Başkanı olan Merz, Angela Merkel ile liderlik mücadelesinde geri planda kaldı. 2009’da siyaseti bırakarak finans sektöründe görev aldı. 2021’de siyasete geri döndü ve Ocak 2022’de CDU lideri oldu, 2024’te ise başbakan adayı oldu. İlk kez başbakanlık koltuğuna oturan Merz, bununla birlikte deneyimsizliği nedeniyle eleştirilerin odağı haline geldi.

SEÇİM SONRASI TARTIŞMALAR VE ZORLUKLAR

Merz, Federal Meclis’te ilk turda 310 oyla çoğunluğu elde edemedi. İkinci turda aldığı 325 oy, CDU içindeki 12 milletvekilinin onu desteklemediğini ortaya koyuyor. Bu durum, Merz’in liderlik otoritesine zarar olarak değerlendiriliyor. Seçim öncesindeki AfD ile yapılan iş birliği, SPD, Yeşiller ve Merkel tarafından sert bir şekilde eleştirildi. Merkel, 29 Ocak 2025’te bu iş birliğini “yanlış” bir karar şeklinde nitelendirdi.

MERZ’İN ÖNCELİKLERİ VE DIŞ POLİTİKASI

Merz, ekonomik durgunluk, aşırı sağın yükselişi, enerji maliyetleri, altyapı sorunları ve göç gibi iç politika sorunlarıyla yüzleşiyor. Koalisyon anlaşması, asgari ücreti 15 euro’ya çıkarma, kira kontrolü ve altyapı yatırımlarını kapsıyor. Ancak, Merz’in 5 Mart 2025’te önerdiği savunma harcamalarının %1’in üzerindeki borçlanma limitinden muaf tutulması planı, enflasyon endişelerini artırdı ve bu öneri CDU, CSU, SPD ve Yeşiller’in desteğiyle kabul edildi. Dış politikada ise Merz, Almanya’yı “uyuyan bir güç” olmaktan çıkararak “lider bir orta güç” olma hedefinde. Ukrayna’ya askeri destek artırmak ve Avrupa savunmasını güçlendirmek vaadinde bulundu. Merz, göreve başlar başlamaz Fransa ve Polonya’yı ziyaret etmeyi ve ardından ABD Başkanı ile görüşmeyi planlıyor.