AVRUPA PARLAMENTOSU’NUN RAPORU

Avrupa Parlamentosu (AP), Türk vatandaşlarının Schengen vizesine ulaşımındaki zorluklara dikkat çeken bir rapor yayımladı. AP Türkiye Raportörü Nacho Sanchez Amor tarafından hazırlanan 27 sayfalık belgede, vize sürecinin kolaylaştırılması amacıyla üye ülkelere “kapasite artırma” çağrısı yapıldı. Vize serbestisi için Türkiye’nin yerine getirmesi gereken altı kriteri vurgulandı. Rapor, 6 Mayıs 2025’te AP’nin merkezinde görülecek ve 7 Mayıs’ta oylanarak nihai halini alacak.

TÜRK VATANDAŞLARININ VİZE BAŞVURU SORUNLARI

AP’nin, AB Komisyonu’nun yıllık ülke raporuna dayanan Türkiye Raporu’nda, Türk vatandaşlarının Schengen vizesi başvurularında “talepteki belirgin artış ve sistemin kötüye kullanılması korkusu” nedeniyle sorunlar yaşadığı belirtildi. Raporda bu durumdan “üzüntü duyulduğu” ifadesi yer alıyor ve vizelere erişimin iyileştirilmesi için siyasi kararlılığın gerekliliği vurgulanıyor. Belgede, “Kalan teknik ve idari engellerin ele alınması için her iki tarafın da yoğun çaba göstermesi” çağrısı yapılıyor. Ayrıca, AB ülkelerine “Bu konuya ayrılan kaynakları artırma” önerisi getirildi.

VİZE BAŞVURULARI VE İLTİCA TALEPLERİ

AB’nin 2023 verilerine göre, Türkiye’den Schengen vizesi için 1 milyon 55 bin 885 başvuru yapıldı; bunlardan 867 bin 646’sı onaylanıp, ret oranı %16,1 olarak kaydedildi. 2022’de ise 778 bin 409 başvurudan 645 bin 842’si onaylandı ve ret oranı %15,7 olarak belirlendi. BBC Türkçe’ye konuşan bir AB yetkilisi, 2023’te Schengen vizesi ile AB’ye giriş yapmış 103 bin Türk vatandaşının iltica başvurusu yaptığını, ayrıca “azımsanmayacak sayıda” kişinin Schengen Bölgesi’nden çıkış yapmadığını belirtti. Bu durum, AB’nin “sistemin kötüye kullanılması” endişesini güçlendiriyor.

TİCARİ FAALİYETLER VE EĞİTİM PROGRAMLARI İÇİN VİZE KOLAYLIĞI

Raporda, ticari faaliyetler ve Erasmus öğrenci değişim programı gibi konularda vize kolaylığı sağlanmasına destek verildiği ifade ediliyor. Ancak, vize muafiyeti konusunda AP, Türkiye’nin 72 kriterden altısını yerine getirmesi gerektiğini yineledi. Bu kriterler arasında; Terörle Mücadele Yasası’nda değişiklik, Europol ile operasyonel işbirliği, GRECO’nun yolsuzlukla mücadele önerilerinin uygulanması, kişisel verilerin korunmasına yönelik düzenlemelerin AB standartlarına uyumu, tüm AB üyeleriyle suç bağlantılı konularda işbirliği ve Geri Kabul Anlaşması’nın tam uygulanması yer alıyor. AP, “Türkiye’nin vize serbestisi için gerekli ölçütleri karşılama yönünde hiçbir ilerleme kaydetmemiş olmasından derin üzüntü duyduğunu” belirterek, Türk makamlarının bu kriterleri “ayrımcılık yapmaksızın” yerine getirmesi durumunda vize serbestisi sürecinin hızla başlayabileceğini ifade ediyor.

TÜRKİYE’NİN AB İLE İKİLİ TEMASLARI

Türkiye, vize sorununu çözmek için AB üyesi ülkelerle ikili temaslarına devam ediyor, ancak bu çabaların henüz olumlu bir etkisi hissedilmiyor. Türk medyasında, bazı AB ülkelerinin “vize kapılarını kapattığı” iddialarına sıkça yer veriliyor. Ancak AB Türkiye Delegasyonu, 2 Mayıs 2025’te bu iddiaları yalanlayarak, “Schengen konsoloslukları, salgın öncesi rakamları aşarak rekor sayıda vize başvurusunu işleme almaktadır” açıklamasını yaptı.