DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ’NDEN ALARM VERİCİ RAPOR
Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) yayımladığı yeni rapor, elektronik sigara kullanımının çocuklar ve gençler arasında hızla yayıldığını gözler önüne seriyor. Rapor, DSÖ’nün etki alanındaki tüm bölgelerde 13-15 yaş arası çocukların, yetişkinlerden daha fazla e-sigara kullandığını belirtiyor. Türkiye’de ise durum daha da çarpıcı; yasak olmasına rağmen e-sigara, cep telefonu haritalar uygulamaları üzerinden çocuklara satışa sunuluyor. Uzmanlar, sosyal medyada faaliyet gösteren influencer’ların gençleri bu zararlı alışkanlığa yönlendirdiğine dikkat çekiyor.
TÜRKİYE’DE SKANDAL SATIŞ METODLARI
DSÖ raporu, elektronik sigaraların serbest olduğu ülkelerde çocukların kullanım oranın hızla arttığını ortaya koyuyor. 13-15 yaş grubundaki çocukların, yetişkinlere oranla daha fazla e-sigara kullandığı vurgulanıyor. Uzmanlar, bu ürünlerin göz alıcı tasarımları, aromalı likitleri ve sosyal medyada yoğun reklamlarının gençleri cezbettiğini belirtiyor. Raporda ayrıca, e-sigaraların akciğer hastalıklarından kansöre kadar pek çok sağlık riskini beraberinde getirdiği ifadesine de yer veriliyor.
E-SİGARA SATIŞINDAKİ YASADIŞI YÖNTEMLER
Türk Toraks Derneği’nin 28. Yıllık Kongresi’nde gerçekleşen bir araştırma, Türkiye’de e-sigara endüstrisinin çocukları hedef aldığını gözler önüne serdi. Türk Toraks Derneği Tütün Kontrolü Çalışma Grubu Üyesi Prof. Dr. Elif Dağlı, e-sigaraların yasal olmamasına rağmen gizli yollarla pazarlanmakta olduğunu aktardı. Araştırmaya göre, 121 işletme haritalar uygulaması üzerinden e-sigara satışı gerçekleştiriyor, 55’i 24 saat hizmet sunuyor ve 36’sı araba teslimatı yapıyor.
Prof. Dr. Dağlı, “E-sigaralar, çocuklarda zatürreye yol açabiliyor, hücre DNA’sına zarar veriyor ve kanser yapıcı maddeler içeriyor. Bu ürünlerin müşterileri ise büyük oranda çocuklar” diyerek konunun ciddiyetine dikkat çekti. Araştırma, Türkiye’de e-sigara satış sitelerinin 2017’deki 76’dan 217’ye yükseldiğini ve 21 bin satış noktasında özellikle yüksek nikotinli “puff bar” adı verilen ürünlerin satışının yapıldığını ortaya koydu.
E-SİGARA SATIŞ NOKTALARINDAKİ YASAL BOŞLUKLAR
Prof. Dr. Dağlı, satış noktalarındaki ürünlerin çocukların göz hizasında sergilendiğini ve bunun yasalara aykırı olduğunu belirtti. “Ne kadar kanunsuz madde varsa satışa sunuluyor. İçinde esrar olma ihtimali olan ürünler bile çocuklara pazarlanıyor” diyen Dağlı, bu durumun her geçen yıl daha da kötüleştiğini ifade etti. Yasal düzenlemelere rağmen satış noktalarının çocukları hedef almasının ciddi bir denetim eksikliğine işaret ettiği belirtiliyor.
Türk Toraks Derneği Çocuk Göğüs Hastalıkları Çalışma Grubu Üyesi Prof. Dr. Saniye Girit, sosyal medyanın e-sigara kullanımını artırdığını aktardı. 500 çocuk üzerinde yapılan bir araştırmada, çocukların %67’sinin evde en az bir aile bireyinin sigara kullandığı, %20’sinin ise bir dönem pakette sigara tükettiği belirlendi. Çocukların e-sigaraya yönelmelerinin başlıca nedenleri arasında aromaların çekiciliği, arkadaş etkisi ve sosyal medyadaki influencer’lar yer alıyor. Prof. Dr. Girit, “Çocukların %80’i e-sigaranın zararları hakkında bilgi sahibi değil. Sosyal medyada e-sigaranın daha az zararlı olduğu ya da sigarayı bırakmaya yardımcı olduğu gibi yanlış bilgiler dolaşıyor. Influencer’lar, bu ürünlerin reklamını yaparak çocukları yanıltıyor” ifadelerini kullandı. Araştırma, gençlerin sosyal medya üzerinden gördükleri reklamlarla e-sigaraya yöneldiklerini ve kullanım yaşının giderek düştüğünü ortaya koyuyor. Uzmanlar, e-sigara satışına yönelik denetimlerin artırılmasını ve sosyal medya reklamlarının engellenmesini talep ediyor. Türkiye’de yasal olmayan bu ürünlerin, özellikle çocuklara yönelik pazarlama stratejileriyle satılması, hem sağlık hem de hukuk açısından büyük bir tehdit oluşturuyor. DSÖ ve Türk Toraks Derneği, hükümetler ve teknoloji şirketlerini bu konuda daha fazla sorumluluk almaya çağırıyor.
then "Add to Home Screen"