YIPRANMA PAYI UYGULAMASINDA DEĞİŞİKLİK

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), yıpranma payı uygulamasında yaşanan suiistimalleri önlemek için harekete geçti. Tehlikeli ve yıpratıcı meslekler için tanınan erken emeklilik hakkının, aşçı, çaycı, sekreter gibi risk taşımayan meslekler tarafından kötüye kullanıldığı belirlendi. Nisan 2025’ten itibaren yürürlüğe girecek yeni düzenlemeyle, bu meslek grupları için yıpranma payı bildirimleri sistem üzerinden engellenecek.

Yanlış Bildirimler Tespit Edildi

SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün denetimlerinde, bazı işyerlerinin tehlikeli iş kapsamına girmeyen meslekleri yıpranma payına dahil ettiği ortaya çıktı. Milliyet’in haberine göre, aşçı, bekçi, çaycı, danışman, hizmetli ve sekreter gibi görevlerin, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 40. maddesinde yer alan riskli işlerle ilişkilendirilerek yanlış bildirim yapıldığı kaydedildi. Bu yanlış bildirimler, tehlikeli işlerde çalışanların haklarını ihlal ederken, SGK’nın mali yükünü de arttırıyordu.

Geçici Olarak Kapsam Dışında Kalacak Meslekler

SGK, bu durumu düzeltmek ve suistimallerin önüne geçmek için 17 Nisan 2025 tarihinden itibaren yeni bir uygulama başlatacak. SGK Genel Yazısı’na göre, tehlikeli iş kapsamındaki meslek kodlarından yapılan yıpranma payı bildirimleri sistemden engellenecek. Yanlış bildirim yapmaya teşebbüs eden işverenler, SGK’nın çevrimiçi sistemi üzerinden uyarı mesajı alacak.

Kapsam Dışı Meslek Grupları

Yıpranma payı, madenciler, sağlık çalışanları, itfaiyeciler, polisler, askerler, gazeteciler, cezaevi personeli, demir-çelik ve çimento fabrikası çalışanları gibi tehlikeli ve yıpratıcı işlerde çalışan 45 meslek grubu için geçerli. Ancak yapılan denetimlerde aşağıdaki mesleklerin risk taşımadığı ve yanlış bildirim yapıldığı belirlendi:

– Aşçı
– Bekçi
– Çaycı
– Danışman
– Hizmetli
– Sekreter

Bu meslek grupları, artık fiili hizmet süresi zammından faydalanamayacak. SGK, yalnızca 3600 gün (10 yıl) ve üzeri tehlikeli işlerde çalışanlara yıpranma payı hakkı tanıyor ve bu süre, emeklilik yaşından en fazla 3 yıl indirim sağlıyor.

Adil Emeklilik ve Mali Disiplin Hedefi

SGK’nın gerçekleştirdiği bu yenilik, yıpranma payının hak edenlere ulaşmasını ve sistemin mali sürdürülebilirliğini korumayı amaçlıyor. Uzmanlar, yanlış bildirimlerin emeklilik sistemine zarar verdiğini ve gerçek riskli işlerde çalışanların haklarını korumanın öneminin altını çiziyor. Sonuç olarak, denetimlerin artması ve cezai yaptırımların sıkılaşması öngörülüyor.