YIPRANMA PAYINDA SUISTİMAL ÖNLEMLERİ

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), yıpranma payı uygulamasında yaşanan kötüye kullanımları engellemek için harekete geçti. Tehlikeli ve yıpratıcı iş kollarına sahip olanlara tanınan erken emeklilik hakkının, aşçı, çaycı gibi risk taşımayan meslekler için kötüye kullanıldığı belirlendi. Nisan 2025’ten itibaren geçerli olacak yeni düzenlemeyle, bu meslekler için yıpranma payı bildirimleri sistem üzerinden engellenecek.

SAHTE YIPRANMA PAYI BİLDİRİMLERİ

SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün denetimleri sırasında, bazı işyerlerinin tehlikeli meslekler arasında olmayan meslek gruplarını yıpranma payı kapsamına dahil ettiği tespit edildi. Milliyet’in haberine göre, aşçı, bekçi, çaycı, danışman, hizmetli ve sekreter gibi görevlerin, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 40. maddesinde belirtilen riskli işlerle ilişkilendirilerek yanlış bildirim yapıldığı anlaşıldı. Bu suiistimaller, gerçekten tehlikeli işlerde çalışanların haklarını tehdit ediyor ve SGK’nın mali yükünü artırıyordu.

YENİ DÜZENLEME HAZIRLIĞI

SGK, bu durumu önlemek amacıyla Nisan 2025’ten itibaren yeni bir düzenleme uygulayacak. 17 Nisan 2025 tarihli ve 115555274 sayılı SGK Genel Yazısı’na göre, tehlikeli iş kapsamında yer almayan meslek kodlarından yapılan yıpranma payı bildirimleri sistemden engellenecek. Yanlış bildirim yapmaya çalışan işverenler, SGK’nın çevrimiçi platformu üzerinden uyarı mesajı alacak.

KAPSAM DIŞI MESLEKLER

Yıpranma payı, madenciler, sağlık çalışanları, itfaiyeciler, polisler gibi tehlikeli mesleklerde çalışan 45 meslek grubu için geçerli. Ancak denetimlerde aşağıdaki mesleklerin risk taşımadığı ve yanlış bildirim yapıldığı belirlendi: aşçı, bekçi, çaycı, danışman, hizmetli ve sekreter. Bu meslek gruplarında çalışanlar artık fiili hizmet süresi zammından yararlanamayacak. SGK, yalnızca 3600 gün (10 yıl) ve üzeri tehlikeli işlerde çalışanlara yıpranma payı tanıyor. Bu süre, emeklilik yaşından en fazla 3 yıl indirim sağlıyor.

AMAÇ: ADALET VE MALI DİSİPLİN

SGK’nın bu adımı, yıpranma payının yalnızca gerçek hak sahiplerine ulaşmasını ve sistemin mali sürdürülebilirliğini sağlamayı amaçlıyor. Uzmanlar, yanlış bildirimlerin emeklilik sistemine zarar verdiğini ve gerçek riskli işlerde çalışanların haklarını korumanın önemini vurguluyor. Hürriyet’in haberine göre, düzenleme sonrasında denetimlerin artması ve cezai yaptırımların daha sıkı hale gelmesi bekleniyor.