Hindistan-Pakistan arasında gerginlik yeniden alevlendi. Hindistan, füzelerle Pakistan’ın 9 bölgesine saldırı düzenledi. Hindistan’dan yapılan açıklamada, “Sindoor Operasyonu başlattık, 9 bölgeyi hedef aldık” denildi. Bunun üzerine Pakistan, “Karşılık verilecek” yanıtını vererek iki ülke arasında savaşa adım atılabileceğinin sinyalini verdi. Bölgenin gerilimi artarken, savaşın nedenleri merak ediliyor.

KEŞMİR SORUNU 78 YILDIR ÇÖZÜLEMİYOR

Hindistan ve Pakistan’ı karşı karşıya getiren ‘Keşmir Sorunu’, 78 yıldır çözüm bekliyor. Afganistan, Tacikistan, Pakistan, Hindistan ve Çin ile komşu olan Keşmir bölgesi, jeopolitik anlamda büyük bir öneme sahip.

OLAYLAR 1947’DE BAŞLADI

İki ülke arasındaki çekişmeler, 1947’de bağımsızlıklarını kazanmalarının ardından başladı. İngiliz sömürgesinden kurtulan Hint Yarımadası, Ağustos 1947’de Pakistan ve Hindistan olarak iki ayrı devlete bölündü. Müslümanların yoğunlukta olduğu bölgeler Pakistan’a, Hinduların yaşadığı yerler ise Hindistan’a bırakıldı. O dönemde, nüfusunun yüzde 90’ı Müslüman olan Keşmir halkı, Pakistan’a katılmayı tercih etse de dönemin prensi Maharaja Hari Singh, Hindistan ile birleşmeyi seçti.

MÜSLÜMAN KEŞMİR HALKI, HİNDİSTAN İLE BİRLEŞME KARARINA KARŞI ÇIKTI

Bu karar, Hindistan ile Pakistan arasındaki çekişmenin başlangıcını oluşturdu. Müslüman Keşmir halkı, Hindistan ile birleşme kararıyla karşı çıktı. Maharaja, büyüyen protestolar sonucu kontrolü kaybedince, isyanı bastırmak için Hindistan’dan yardım talep etti. Hindistan, yardım çağrısına yanıt vererek bölgeye asker göndermeye başladı ve böylece ilk savaş 22 Ekim 1947’de Keşmir yüzünden patlak verdi.

BM ARABULUCU OLDU

Savaş, Birleşmiş Milletler’in arabuluculuğuyla 1 Ocak 1949’da sona erdi. BM, ateşkes sağlarken, 21 Nisan 1948’de bölgedeki halkın hangi ülkeye katılmak istediğine dair bir plebisit yapılması çağrısında bulundu. Ancak Hindistan, bu referandumu kabul etmeyerek bölgedeki askerlerini çekmedi ve “Cammu Keşmir” adı altında topraklarını kendi kontrolüne aldı. Hindistan ile Pakistan, Keşmir meselesi sebebiyle 1965, 1971 ve 1999 yıllarında yeniden savaşlar yaşadı.

ŞİMLA ANLAŞMASIYLA OLUŞAN STATÜKO

1947’de bağımsızlığın ardından Pakistan’da Bengal nüfusla ilgili sorunlar ortaya çıktı. Hindistan, bugünkü Bangladeş’in toprakları olan Doğu Pakistan’daki bağımsızlık hareketlerini destekleyince, 1971’de iki ülke arasında üçüncü savaş patlak verdi. Bu savaşın sonucunda Doğu Pakistan bağımsızlığını ilan etti ve 1972’de imzalanan Şimla Antlaşması ile “Sınır Kontrol Hattı” oluşturuldu.

1980’Lİ YILLARIN SONLARINDA GERGİNLİKLER YENİDEN TIRMANDI

1980’li yılların sonlarında Hindistan’ın kontrolündeki Cammu Keşmir’de büyük halk ayaklanmaları yaşandı. Bu dönemde şiddet olayları, siyasetçilere yönelik suikastlar ve adam kaçırmalar arttı. Hindistan, bu olayların Pakistan tarafından desteklendiğini savunarak bölgeye daha fazla güvenlik gücü yerleştirdi. 1999’da Kargil bölgesinde yaşanan sınır ihlalleri nedeniyle 7 hafta süren Kargil Savaşı meydana geldi.

SINIRLI ÇATIŞMA

Hindistan ile Pakistan arasındaki gerilim, 2019’un Şubat ayında 14 Şubat’taki bombalı saldırı sonrası tekrar tırmandı. Hindistan, saldırıyı Pakistan’a atfetti. Pakistan ise bu iddiaları reddetti. Hindistan, 26 Şubat 2019’da “Keşmir Kontrol Hattı’nın Pakistan tarafındaki terör örgütü hedeflerine” hava saldırısı düzenledi. Pakistan, 27 Şubat 2019’da Hindistan’a ait 2 savaş uçağını düşürdüğünü açıkladı.

HİNDİSTAN 2019’DA CAMMU KEŞMİR’İN STATÜSÜNÜ DEĞİŞTİRDİ

5 Ağustos 2019’da Hindistan, Cammu Keşmir’e özel statü tanıyan anayasanın 370’inci maddesini iptal etti ve bölgeyi ikiye böldü. 31 Ekim 2019’da Cammu Keşmir ve Ladakh resmi olarak “Birlik Toprağı” statüsünde iki ayrı bölge olarak ayrıldı.

CAMMU KEŞMİR’DE YENİ YÖNETİM

Cammu-Keşmir’de 10 yılı aşkın süreden sonra yapılan milletvekili seçimleri 18 Eylül, 25 Eylül ve 1 Ekim 2024 tarihlerinde 3 aşamada gerçekleşti. 8 Ekim 2024’te açıklanan seçim sonuçlarıyla, Cammu-Keşmir’in eyalet statüsünü ve özel statüsünü geri getirme sözü veren Hindistan Ulusal Kongresi (INC) ve Cammu-Keşmir Ulusal Konferans Partisi ittifakı, 90 sandalyeden 48’ini kazanarak mecliste çoğunluğu elde etti.

KEŞMİR DAYANIŞMA GÜNÜ

Pakistan, 1989’da 5 Şubat’ı 75 yıldır çözülemeyen Keşmir sorununa dikkat çekmek için “Keşmir Dayanışma Günü” ilan etti. Bu günle, Cammu Keşmir’de yaşayan halkla dayanışma gösterilmesi, kendi kaderlerini tayin etme haklarının desteklenmesi ve bölgedeki çatışmalarda hayatını kaybedenlerin anılması amaçlanıyor. Keşmir’deki çatışma ve şiddet olaylarında on binlerce sivil, direnişçi ve güvenlik görevlisi hayatını kaybetti.