İRAN’DAN HÜRMÜZ BOĞAZI UYARISI

İran, ABD’nin İsrail’e destek vererek savaşa doğrudan müdahil olması durumunda, Hürmüz Boğazı’nı kapatma olasılığının bulunduğunu açıkladı. İran Meclisi’nin önde gelen isimlerinden Ali Yezdihah, yarı resmi Mehr haber ajansına yaptığı açıklamada, “Eğer ABD, siyonistlerin yanında savaşa resmen ve fiilen girerse, İran’ın ABD ve Batılı ülkelere baskı uygulamak amacıyla petrol ticaretinin geçişini sekteye uğratma hakkı doğar.” şeklinde konuştu. Ulusal Güvenlik Komitesi Başkanlık Divanı üyesi Behnam Saeedi ise İran’ın düşmanlarına karşı birçok seçeneği olduğunu belirterek, “Hürmüz Boğazı’nın kapatılması bu seçeneklerden biridir” ifadelerini kullandı. Bu uyarı, ABD Başkanı Donald Trump’ın İran’ın nükleer tesislerine askeri saldırı emri verme ihtiyacı üzerine geldi.

HÜRMÜZ BOĞAZI NEDEN KİLİT BİR NOKTA?

Hürmüz Boğazı, Basra Körfezi’ni Umman Körfezi ve Arap Denizi’ne bağlayan dar bir su yoludur. Boğazın en dar noktası 33 kilometredir ve burada iki yönlü yaklaşık 3’er kilometrelik gemi geçiş koridorları mevcuttur. Dünya petrol ticaretinin yaklaşık yüzde 26’sı bu boğazdan geçmektedir. Hürmüz Boğazı, küresel enerji piyasaları açısından stratejik bir öneme sahiptir. Uluslararası Enerji Ajansı, boğazdaki herhangi bir kesintinin küresel petrol piyasalarında ciddi sonuçlara yol açabileceğini bildirmektedir.

İRAN HÜRMÜZ BOĞAZI’NI KAPATABİLİR Mİ?

İran, uzun bir süredir Hürmüz Boğazı’nı kapatma yeteneğini dile getiriyor. Ancak bu, fiziksel olarak bir kapı kapatmak gibi değil. İran, boğazı “fiilen” kullanılmaz hale getirmeye çalışabilir. 1980’lerdeki İran-Irak Savaşı sırasında, İran, Çin yapımı Silkworm füzeleriyle petrol tankerlerini hedef almış ve hızlı botlarla taciz operasyonları düzenlemişti. Bu tür saldırılar boğazı tamamen kapatamamış olsa da sigorta maliyetlerini artırmış ve sevkiyatlarda gecikmelere yol açmıştı.

KAPANMA SENARYOLARI

ABD Kongresi Araştırma Servisi’nin (CRS) raporuna göre İran, Hürmüz Boğazı’nı kademeli bir şekilde kapatmayı hedefleyen çeşitli senaryoları hayata geçirebilir: 1- Boğazın gemi geçişine kapatıldığı ilan edilerek, geçiş yapmaya çalışanlara açık bir tehdit olmadan caydırıcılık yaratmak. 2- Gemi geçişlerine yönelik belirgin tehditler savurarak durdurma, alıkoyma ya da saldırı riski sunmak. 3- Uyarı ateşi açmak. 4- Deniz mayınları döşemek. 5- Denizaltılar, savaş gemileri, kıyıdan fırlatılan seyir füzeleri ya da hava araçlarıyla yabancı donanma unsurlarına saldırmak.

HÜRMÜZ BOĞAZI KAPANIRSA NE OLUR?

İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatma girişimi, uluslararası askeri müdahaleyi tetikleyebilir. Uzman raporlarına göre, böyle bir eylemin şu an için düşük bir ihtimalle gerçekleşmesi bekleniyor, ancak gerçekleşirse uzun sürmeyecektir. Ayrıca, İran, petrol yaptırımlarına karşı çıkan bazı ülkelerin desteğini kaybedebilir.