Maliye Analizinde Doktorlar Gönüllü Oldu

ÖZEL MUAYENEHANELERİN DENETİMİ ARTIRILDI

Hazine ve Maliye Bakanlığı, yapay zeka destekli bir sistem sayesinde özel muayenehanesi bulunan 28 bin 931 doktoru taradı. Bu süreçte sisteme dahil olan doktorlar, gönüllü uyumla 2,1 milyar lira tutarında matrah artışı gerçekleştirdi. Ancak gönüllü uyuma katılmayan doktorlar hakkında inceleme işlemleri başlatılacak.

DOKTORLAR ÜZERİNDEKİ ANALİZ ÇALIŞMASI YÜKSEK RİSK GRUBUNU BELİRLEDİ

Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından gerçekleştirilen analiz çalışması, serbest meslek grubunda en yüksek potansiyele sahip olan doktorlara odaklandı. Bu kapsamda, özel muayenehanesi olan 28 bin 931 doktor için “Doktorluk Faaliyetinde Bulunan Serbest Meslek Erbaplarına İlişkin Analiz Çalışması” yapıldı. Yapay zeka ve makine öğrenmesi algoritmaları kullanılarak risk senaryoları oluşturuldu ve mükelleflerin risk düzeyleri değerlendirildi. Analizler sonucunda, 3 bin 663 doktor “yüksek riskli” olarak tanımlandı. Bu doktorlara doğrudan cezai işlem uygulanmadı, aksine önleyici denetim ve gönüllü uyum yaklaşımı benimsendi. Bu sayede doktorlara vergi mevzuatı hakkında gerekli bilgilendirme ve yönlendirmeler yapıldı.

Analiz sonucunda riskli olarak değerlendirilen 3 bin 663 doktordan 1.701’i pişmanlık hükümlerinden yararlanarak gelir vergisi beyannamesi verdi. Bu beyannameler toplamda 1,7 milyar lira matrah bildirilmesine yol açtı. Yapılan hesaplamalara göre, mükellef başına ortalama matrah, önceki döneme göre 5 kat artış gösterdi. Aralık 2023 dönemine ilişkin KDV beyannameleri üzerinden yapılan analizde ise yasal süre içinde beyan edilen tutar yaklaşık 9 milyon lira yer alırken, 2025 yılı içinde verilen düzeltme beyannameleriyle bildirilen tutar 358 milyon liraya ulaştı. Bu veriler, ilk yapılan beyanların önemli ölçüde eksik olduğunu, önleyici denetim ve bilgilendirme sürecinin ardından düzeltmelerin yükseldiğini ortaya koydu. Ayrıca risk grubuna dahil olmayan 158 doktor da pişmanlıkla beyanda bulundu ve toplam 76 milyon lira matrah bildirildi. Böylece, gönüllü uyumla 2,1 milyar lira matrah artışı sağlandı. Gönüllü uyuma katkıda bulunan doktorlar için vergi incelemesi yapılmadı.

İNCELEME SÜREÇLERİ BAŞLATILACAK

Gönüllü uyuma davet edilen ancak cevap vermeyen veya verdiği bilgiler kabul edilmeyen doktorlar hakkında vergi incelemesi süreçleri başlatılacak. Bu süreçte, doktorların mali bilgilerinin yanı sıra giderlerinin de vergi mevzuatına uygunluğu incelenecek. Sağlık Bakanlığı’nın ilgili birimlerinden doktorların muayene ve ameliyat bilgileri talep edilecek.

GÖNÜLLÜ UYUM MODELINİN YAYGINLAŞTIRILMASI PLANI

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, gönüllü uyumun vergi sisteminin önemli bir parçası olduğunu belirterek, “Kayıt dışılıkla mücadelemizi sadece ceza ve yaptırımlarla değil, mükelleflerimizi bilgilendirerek ve yönlendirerek sürdürüyoruz. Bu çalışmayla, önleyici denetim modeli sayesinde milyonlarca liralık gelir gönüllü olarak beyan edildi. Bu, gelir artışı yanında vergi adaletine güvenin göstergesi” dedi. Şimşek, gönüllü uyumun sürdürülebilir kamu maliyesi için vazgeçilmez olduğunu vurgulayarak, “Vergi sistemimize güvenen, zamanında ve doğru beyanda bulunan tüm mükelleflerimize teşekkür ediyoruz. Bu modeli yaygınlaştırarak kayıt dışılıkla mücadelemizi kararlılıkla sürdüreceğiz.” ifadesini kullandı.