İSRAİL BAŞBAKANI NETANYAHU’NUN TÜRKİYE’DEKİ SİLOAM YAZITI ÜZERİNDEN YAPTIĞI AÇIKLAMALAR VE TARTIŞMALAR

İsrail Başbakanı Netanyahu’nun, Gazze’deki ciddi sorunlar yaşanırken, Siloam Yazıtı’nı gündeme getirmesi dikkat çekiyor. Netanyahu’nun, İncil’de Kral Hizkiya dönemine ait bir figürle bağlantılı olarak “Yoaş” adlı yetkilinin mühür yüzüğüne sahip olduğu biliniyor. Siloam Yazıtı’nın da bu döneme ait olması, İsrail Başbakanı’nın gerçeklikten uzaklaşarak kendisine tarihi bir kişilik kazandırma çabası olarak yorumlanabiliyor. Türkiye’nin sürekli olarak istemediği bu yazıt, İsrail tarafından “Yahudilerin Kudüs’teki tarihi, kültürel ve dini köklerinin kanıtı” olarak gösteriliyor ve modern Yahudi devletinin tarihsel meşruiyetini destekleyen bir unsur olarak değerlendiriliyor. Ancak, İsrail’in bu söyleminde bölge ülkeleriyle ilişkilerinin durumu ve izlediği politikalar, tarihi bir kanıta dayandırma ihtiyacının olmadığını gösteriyor.

SİLOAM YAZITI VE NETANYAHU’NUN TALEPLERİ

15 Eylül’de Netanyahu, Mescid-i Aksa yakınlarındaki tünelleri gezerken Siloam Yazıtı konusunu gündeme getirdi. Tünelde, yazıtın bir kopyasının bulunduğu ve duvara monte edildiği belirtiliyor. Netanyahu’nun, ABD Dışişleri Bakanı Rubio’yu etkilemek ya da tartışmaya dahil etmek için bu konuyu açtığı düşünülüyor. Türkiye’den ısrarla Siloam Yazıtı’nı talep eden Netanyahu, geçmişte İstanbul Arkeoloji Müzesi’ne getirilen bu yazıtı almak için girişimlerde bulunduğunu belirtti. Ancak o dönemde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı olan Recep Tayyip Erdoğan nedeniyle yazıtı almanın mümkün olmadığını ifade etti.

NETANYAHU VE YAZITIN TARİHİ ÖNEMİ

Netanyahu, yazıtın geçmişte dönemin Başbakanı Mesut Yılmaz’dan talep ettiğini aktardı ve 1998 yılında aralarında geçen konuşmayı şöyle dile getirdi: “O zamanlar Türkiye ile harika ilişkilerimiz vardı. Dedim ki, ‘Sayın Başbakan, sizden bir ricam olacak.’ O da ‘Evet, buyurun’ dedi. ‘Burada, az önce gezdiğimiz tünelde bulunan İbranice bir taş tablet var. 2700 yıl önce Kral Hizkiya tarafından kazdırılmış.’ dedim. Ancak o, ‘Hayır, üzgünüm, bunu yapamam’ dedi.” Netanyahu, Yılmaz’ın Türkiye’deki İslamcı tabanın tepkisinin yazıtın verilmesine engel olabileceğini söyledi.

ERDOĞAN’DAN CEVAP

Netanyahu’nun açıklamalarına Cumhurbaşkanı Erdoğan yanıt verdi ve durumu geçmişle ilişkilendirerek, “Kudüs-ü Şerif’i namahrem ellerin kirletmesine izin vermeyiz. Hitler özentisi tiplerin kuyruk acısı belki de hiç geçmeyecek.” ifadelerini kullandı. Siloam Yazıtı, metninde İsrail devletinin varlığını doğrudan meşru kılacak bir tarihi belge değil. Yazı, Siloam Havuzu’ndan su getiren tünelin inşasını anlatıyor. İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde bu bölgeye ait diğer önemli eserler de bulunuyor.

DIŞ POLİTİKA VE TARİHİ KANITLAR

Profesör Erhan Afyoncu, Siloam Yazıtı’nın tarihi ile ilgili kuşkular olduğunu dile getirirken, farklı görüşlerin mevcut olduğunu belirtti. Netanyahu’nun Kral Hizkiya ile ilişkilendirdiği tarihi figür, onun ilgi alanına girmiş durumda. Netanyahu, Kral Hizkiya ile bağ kurarak tarihi kökenleri arama çabasını sürdürüyor. Ancak kaynaklar, Netanyahu’nun bu yazıt üzerinden kendi tarihini oluşturma çabalarının pek de geçerli olmadığını ortaya koyuyor ve yazıtların Türkiye tarafından sıkı bir şekilde korunduğu biliniyor.