YIPRANMA PAYINDA SİSTEMSEL DEĞİŞİKLİK
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), yıpranma payı uygulamasında yaşanan suiistimalleri önlemek için harekete geçti. Tehlikeli ve yıpratıcı iş kollarına tanınan erken emeklilik hakkının, risk unsuru taşımayan meslekler gibi aşçı, çaycı ve sekreterler tarafından kötüye kullanıldığı belirlendi. Nisan 2025’ten itibaren uygulanacak yeni düzenlemede, bu meslekler için yıpranma payı bildirimleri sistemde engellenecek.
SUISTİMALİN TESPİTİ VE DENETİMLER
SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün incelemeleri sonucunda, bazı işverenlerin tehlikeli iş kapsamına girmeyen meslek gruplarını yıpranma payına dahil etme girişiminde bulunduğu anlayışına varıldı. Milliyet’in haberine göre, aşçı, bekçi, çaycı, danışman, hizmetli ve sekreter gibi mesleklerin, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 40. maddesiyle belirtilen riskli işler ile ilişkilendirilerek yanlış bildirim yapıldığı tespit edildi. Bu tür suiistimallerin, gerçekten tehlikeli işlerde çalışanların haklarını gasp etmesinin yanı sıra SGK’nın mali yükünü de artırdığı görülüyor.
NİSAN 2025’TE YENİ DÜZENLEME
SGK, bu sorunun önüne geçmek amacıyla Nisan 2025’ten itibaren yeni bir düzenleme uygulamaya koyacak. 17 Nisan 2025 tarihli ve 115555274 sayılı SGK Genel Yazısı’na göre, tehlikeli iş kapsamında yer almayan meslek kodlarından yapılan yıpranma payı bildirimleri sistemden engellenecek. Yanlış bildirimde bulunmaya çalışan işverenler, SGK’nın çevrimiçi sistemi aracılığıyla uyarı mesajı alacak.
KAPSAM DIŞI MESLEKLER
Yıpranma payı, madencilik, sağlık, itfaiyecilik, polislik, askerlik, gazetecilik, cezaevi personeli, demir-çelik ve çimento fabrikası gibi tehlikeli ve yıpratıcı işlerde yer alan 45 meslek grubu için tanınıyor. Ancak denetimlerde aşağıdaki mesleklerin risk taşımadığı ve yanlış bildirim yapıldığı ortaya çıktı:
– Aşçı
– Bekçi
– Çaycı
– Danışman
– Hizmetli
– Sekreter
Artık bu meslekler, fiili hizmet süresi zammından yararlanamayacak. SGK, yalnızca 3600 gün (10 yıl) ve üzeri tehlikeli işlerde çalışanlara yıpranma payı hakkı tanıyor. Bu süre, emeklilik yaşından en fazla 3 yıl indirim sağlıyor.
SGK’nın bu atılımı, yıpranma payının yalnızca hak edenlere ulaşmasını ve sistemin mali sürdürülebilirliğini sağlama amacında. Uzmanlar, yanlış bildirimlerin emeklilik sistemine zarar verdiğini ve gerçekten riskli işlerde çalışanların haklarını korumanın önemini vurguluyor. Hürriyet’in haberine göre, düzenlemenin ardından denetimlerin artması ve cezai yaptırımların sıkılaşması bekleniyor.
then "Add to Home Screen"