MERKEZ BANKASI TARAFINDAN YAYIMLANAN ANALİZ

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) blog sayfasında “KKM Hesaplarından Çıkış” başlıklı bir analiz yayımlandı. Bu yazı, TCMB’de kıdemli uzman olarak görev yapan Didem Güneş, uzman yardımcıları Korhan Çalışkan, Oğuzhan Evli ve araştırmacı Muhammed Akif Dokumacı tarafından hazırlandı. Merkez, 2025 yılı Para Politikası Metni’nde yıl içerisinde Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasını sonlandırmayı planladığını belirtiyor. Yazıda şu ifadelere yer verildi: “TCMB, KKM hesaplarından çıkışı Türk lirası (TL) payındaki artış ile birlikte kademeli olarak hedefledi. Bu kapsamda tüzel kişi KKM hesapları için yenileme ve açılış işlemleri şubat ayında sonlandırıldı. 23 Ağustos’ta yayımlanan karar ile gerçek kişiler için de KKM hesaplarının yenileme ve açılış işlemleri sonlandırılarak bu hedef tamamlanmış oldu.”

KKM BAKİYESİNDEKİ AZALMA TRENDİ

İki yıl süren bu süreçte KKM bakiyesinin kademeli olarak azaldığı kaydedildi. Analizde “KKM’den çıkış sürecinde yenileme ve TL’ye geçiş hedefleri ile TL pay hedefleri, zorunlu karşılık (ZK) oranları, ZK hesaplarına ödenen faiz tutarı ve KKM hesapları için uygulanan asgari faiz oranları TCMB’nin makroihtiyati araç setini oluşturdu” denildi. 2023 yılı ortasında 140 milyar doların üzerine çıkan KKM bakiyesinin alınan tedbirlerle 21 Ağustos 2025 itibarıyla 11 milyar dolara kadar gerilediğine dikkat çekildi.

TL FONLAMAYA YÖNELİMİN ARTILIŞI

KKM bakiyesindeki azalma, KKM yerine TL fonlamanın tercih edilmesi için atılan adımlarla da ilişkili. Analizde şu ifadeler yer aldı: “Bu dönemde bankaların KKM yerine TL fonlamayı tercih etmeleri için göreli maliyet dinamikleri gözetilerek makroihtiyati düzenlemeler kalibre edildi. KKM ve TL mevduat için belirlenen ZK oranları arasındaki fark ve tesis edilen ZK’lar için ödenen faiz tutarı, bankaların fonlama stratejilerini etkileyen en temel iki araç oldu. Ayrıca, KKM hesaplarına uygulanabilen asgari faiz oranları kademeli olarak aşağı yönlü revize edildi ve KKM hesaplarına uygulanan stopaj avantajı sonlandırıldı.” Sıkı para politikasının yanı sıra bu adımlarla TL mevduatın cazibesi korunmaya çalışıldı. KKM hesaplarından çıkış hızlanırken, bu hesaplardan dövize yönelimin sınırlı kaldığı bildirildi. Analizde, KKM tercihinde döviz kurundaki oynaklığın azalmasının da etkisi teşkil ettiği belirtilerek, “19 Ağustos 2025 itibarıyla; KKM payı yüzde 1,8’e gerilerken TL mevduat payı yüzde 60’ın üzerine çıktı.” denildi.

TÜM VADELERE GENEL BAKIŞ

Kısa vadede KKM hesaplarının vadesinin geçmiş dönem bakiye azalışlarına yakın olmasının ürünün sonlandırılması için uygun koşullar oluşturduğuna dikkat çekilen yazıda, Ocak 2025 itibarıyla KKM’lerin sona erme tarihleri verildi. Enflasyon ana eğilimindeki gerileme ve TL mevduatın cazibesinin KKM’den çıkış sürecine katkı sağladığı vurgulandı. Analiz, “KKM’nin sonlandırılması ile sonuçlanan kademeli çıkış süreci ile birlikte para politikasının bankaların TL fonlama maliyetine aktarımı güçlendi ve merkez bankası bilançosundaki riskler azaldı.” ifadeleri ile sonlandırıldı.