PAPA 14. LEO’NUN AİLESİ KAYSERİ’DEN GÖÇ ETMİŞ

Katolik Kilisesi’nin yeni lideri Papa 14. Leo’nun büyük dedesi Setrak Parsehyan’ın 1915 yıllarında Kayseri’nin Develi ilçesinden Arjantin’e göç ettiği iddiaları gündeme geldi. 14. Leo’nun aile köklerinin Kayserili olduğu belirtilirken, bu haber Develi halkını şaşırttı. Develi ilçesindeki eski Ermeni evlerinin bulunduğu Reşadiye Mahallesi Muhtarı Yusuf Çelik, “Bizde Papa’nın Develili olduğunu sosyal medyadan öğrendik ve şaşırdık. Katolik Kilisesinin ruhani lideri 14. Leo’nun dedelerinin bu mahallede yaşadığı söyleniyor. Bizde ‘hayırlısı olsun’ diyoruz” dedi.

DEVELİ’DE ERMENİ MİRASI

20. yüzyılın başlangıcında Develi ve çevresinde en önemli konu Ermeni meselesi ve bunun yanında Haçin olayıdır. 1878 Osmanlı-Rus savaşı sonrasında Ruslar tarafından teşvik edilen Ermeni cemiyetleri, Osmanlı Devleti’ni içten yıkmayı hedeflemişlerdir. Anadolu’daki bu cemiyetlerin merkezlerinden biri, Develi’nin stratejik konumu dolayısıyla burada kurulmuştur. Ermeni ihtilal komitelerinden Hınçak ve Taşnak cemiyetleri, Türklerle yapılacak ilerideki çatışmalarda kullanmak üzere bombaların üretimini Develi’de gerçekleştirmişlerdir.

Bir süreliğine Develi Ermenilerinden Amerika’ya bomba üretimi için gönderilen Kevork Elekçıyan, 1913 yılında Everek’e döndüğünde, imalathane sırasında meydana gelen bir patlama sonucu yakalanmıştır. Bu olayın ardından Ermeni evlerinde arama yapılmış ve birçok bomba ile bomba üretiminde kullanılan malzemeler ele geçirilmiştir. Bununla birlikte, Ermeniler olası bir aramayı önceden tahmin ettikleri için birçok bombayı saklamayı başarmışlardır.

DEVELİ’DE OLAYLAR SERİSİ

Ermeni güçleri, Fransızlarla işbirliği içerisinde hareket ediyordu. Fransız işgal kuvvetlerinin Develi’ye oldukça yakın bir noktada sınır belirlemesi, Atatürk’ün dikkatini çekmişti. M. Kemal Paşa, Kılıç Ali Bey’i Develi’ye, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Temsilcisi olarak görevlendirmiştir. Kılıç Ali Bey, Erzurum ve Sivas kongrelerinde alınan kararları halka aktararak, Mustafa Kemal’in bölgeye büyük askeri güç göndereceğini belirtmiş ve destek istemiştir. Develi Kaymakamı’nın yardımı ile halk, Ermenilere karşı örgütlenmiştir.

Ermeniler, Haçin’de yedi Develiliyi katletmişlerdir. Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, zaman kaybetmenin tehlikeleri karşısında Kilikya Kuva-i Milliye Kumandanı Doğan Bey’i harekete geçirme kararı almıştır. Gerekli asker ve silah toplandıktan sonra, 6 Nisan 1920’de Haçin’e saldırı emri verilmiştir. Kayseri İntikam Alayı’nın bölgeye ulaşmasıyla birlikte Haçin ele geçirilmiştir. Hayatta kalan Ermeniler Develi’ye gönderilmiş ve Develi Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti bu kişilerin korunmasını üstlenmiştir. Bu durum, Türk milletinin ne kadar sağlam bir irade sahibi olduğunu göstermiştir. Develi’deki Ermeni nüfusuna karşın Rum azınlıklar da bulunmaktaydı ancak onlar Ermenilere karşı Türkleri desteklemiştir. 1920’de yapılan nüfus değişimleri ile Rumlar, Trakya Türkleriyle değiştirilerek Develi’den ayrılmışlardır. Develi’de bulunan Ermeni azınlık ise Halep, Suriye ve Şam’a gönderilmiştir.