YIPRANMA PAYI UYGULAMASINDA YENİ DÜZENLEME

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), yıpranma payı uygulamasında yaşanan suiistimalleri önlemek amacıyla harekete geçti. Erken emeklilik hakkının, aşçı, çaycı, sekreter gibi risk unsuru taşımayan meslekler tarafından kötüye kullanıldığı belirlendi. Nisan 2025’ten itibaren geçerli olacak yeni düzenlemeyle birlikte, bu tür meslekler için yıpranma payı bildirimleri sistemden engellenecek.

SUISTİMALLERİN TESPİTİ

SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün denetimlerinde, bazı işyerlerinin tehlikeli iş kapsamına girmeyen meslek gruplarını yıpranma payına dahil ettiği belirlendi. Milliyet’in haberine göre, aşçı, bekçi, çaycı, danışman, hizmetli ve sekreter gibi görevlerin, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 40. maddesinde tanımlanan riskli işlerle ilişkilendirilerek maddi yanlış bildirimlerde bulunduğu tespit edildi. Bu durum, gerçekten tehlikeli işlerde çalışanların haklarını ihlal ederken, SGK’nın mali yükünü de artırıyordu.

YENİ DÜZENLEME NİSAN 2025’TE YÜRÜRLÜĞE GİRECEK

SGK, bu sorunu çözüme kavuşturmak amacıyla Nisan 2025’ten itibaren yeni bir düzenleme uygulamaya koyacak. 17 Nisan 2025 tarihli ve 115555274 sayılı SGK Genel Yazısı’na göre, tehlikeli iş kapsamında olmayan meslek kodlarından yıpranma payı bildirimleri sistem üzerinden engellenecek. Yanlış bildirim yapmaya çalışacak işverenler, SGK’nın çevrimiçi sistemi aracılığıyla uyarı mesajları alacak.

KAPSAM DIŞI MESLEKLER

Yıpranma payı, madencilik, sağlık, itfaiyecilik, polislik, askerlik, gazetecilik, cezaevi personeli ve demir-çelik ile çimento fabrikası çalışanları gibi tehlikeli ve yıpratıcı işlerde çalışan 45 meslek grubu için geçerli. Ancak denetimlerde aşçı, bekçi, çaycı, danışman, hizmetli ve sekreter gibi meslek gruplarının risk unsuru taşımadığı ve yanlış bildirim yapıldığı saptandı. Bu meslek grupları, fiili hizmet süresi zammından yararlanamayacak. SGK, yalnızca 3600 gün (10 yıl) ve üzeri tehlikeli işlerde çalışanlara yıpranma payı hakkı tanıyor.

AMAÇ: ADİL EMEKLİLİK VE MALİ DİSİPLİN

SGK’nın bu düzenlemesi, yıpranma payının yalnızca hak edenlere ulaşmasını ve sistemin mali sürdürülebilirliğini sağlamak amacı taşıyor. Uzmanlar, yanlış bildirimlerin emeklilik sistemine zarar verdiğini ve gerçek riskli işlerde çalışanların haklarını korumanın önemli olduğunu belirtiyor. Yeni düzenlemeyle birlikte denetimlerin artacağı ve cezai yaptırımların sıkılaşacağı öngörülüyor.