MODERN BEYİN CERRAHİSİNİN BABASI HAYATINI KAYBETTİ

Dünyaya adını altın harflerle yazdıran beyin cerrahı Prof. Dr. Gazi Yaşargil, 100 yaşında hayata gözlerini yumdu. Ölüm haberi, Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu tarafından duyuruldu. Bakan Memişoğlu, “Bilime adadığı ve bir asra yaklaştığı ömründe hepimiz için örnek teşkil eden nice işe imza atmıştı.” şeklinde konuştu.

GAZİ YAŞARGİL’İN HAYATI VE EĞİTİMİ

Gazi Yaşargil, 6 Temmuz 1925 tarihinde Diyarbakır’ın Lice ilçesinde dünyaya geldi. Türkiye’deki tıp eğitimini tamamladıktan sonra İsviçre’nin Basel şehrinde yüksek lisans ve nöroşirürji uzmanlık eğitimi aldı. Daha sonra Bern Üniversitesi’nde psikiyatri bölümünde çalışarak beyin cerrahisi alanına yöneldi. Beyin anatomisi üzerindeki önemli çalışmalarıyla bilinen Yaşargil, 1953 yılında Basel Üniversitesi Nöroşirürji bölümünde göreve başladı. 1965 yılında Zürih Üniversitesi’nde yardımcı profesör olarak görev aldı ve 1965-1967 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Vermont Üniversitesi’nde mikrovasküler cerrahi alanında önemli işler yaptı. 1973 yılına geldiğinde profesör unvanına kavuşarak Zürih Üniversitesi Nöroşirürji Bölümü’nü yönetmeye başladı.

İNOVASYONLARI VE KEŞİFLERİ

Gazi Yaşargil, beyin cerrahisi alanında gerçekleştirdiği önemli keşiflerle dikkat çekti. 1967 yılında cerrahi mikroskopla ilk beyin bypass ameliyatını yaparak bu alanda devrim yarattı. Ekipmanların yetersizliğinden dolayı yenilikçi cihazlar tasarlamaya başlayan Yaşargil’in intrakraniyal anevrizma ameliyatlarında kullandığı klipsler, modern cerrahinin vazgeçilmez bir parçası olmayı başardı. Beyin dokusunu daha kolay hareket ettirmek için tasarladığı Leyla retraktörü de bu alanda önemli bir yenilik getirdi. Ayrıca, “Kayan Mikroskop” adını verdiği sistem sayesinde cerrahların daha geniş bir görüş alanına sahip olmasını sağladı.

TIP BİLİMİNE KATKILARI

Gazi Yaşargil, beyin cerrahisine yaptığı katkılar sayesinde bu alanda önde gelen isimlerden biri oldu. 1999 yılında Amerikan Nörolojik Cerrahlar Kongresi tarafından “Yüzyılın Beyin Cerrahı” unvanına layık görüldü. Ayrıca Avrupa Nörolojik Cerrahlar Birliği tarafından onur madalyasıyla ödüllendirildi. Cerrahi mikroskobun yaygınlaşmasında önemli bir rol üstlenen Yaşargil, yenilikçi çalışmalarıyla tıp dünyasına kalıcı bir miras bırakmıştır. 2021’de ABD’de gösterime giren “Master of Brains, Gazi Yaşargil” belgeseli, onun yaşamını ve bilimsel başarılarını gözler önüne serdi. Harvey Cushing ile birlikte 20. yüzyılın en önemli nöroşirürjiyanlarından biri olarak kabul edildi. 2000 yılında Cumhuriyet Gazetesi tarafından son bin yıl içinde Türk tarihinin Atatürk ve İbn Sina gibi 10 Türk büyüğünden biri olarak seçilen Gazi Yaşargil, modern beyin cerrahisinin temellerini atan önemli bir bilim insanı olarak dünya çapında tanınmaktadır.