Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, 3 Mayıs 2025’te Kiev’de bir basın toplantısı düzenleyerek, 26 Nisan 2025’te Vatikan’da gerçekleştirdiği Donald Trump ile yaptığı görüşmeyi değerlendirdi. Zelenski, bu buluşmanın iki lider arasındaki en iyi ve anlamlı toplantı olduğunu belirtti. “Belki en kısa olanıydı, ama en anlamlıydı. Vatikan’daki görüşmeden sonra Trump’ın her şeye biraz daha farklı bakmaya başladığından eminim” dedi. Bu görüşme, ABD-Ukrayna ilişkilerinde yeni bir dönemin başlangıcını oluştururken, 30 Nisan’da imzalanan Ekonomik Ortaklık Anlaşması’nın da temeli oldu.

vatikan görüşmesinin önemi

Zelenski, Vatikan’daki görüşmede Trump ile Rusya’ya yönelik yaptırımların artırılması konusunu konuştu ve Trump’ın yanıtlarının “çok etkili” olduğunu vurguladı. Görüşmenin ayrıntılarına girmeyen Zelenski, bu toplantının Trump’ın Ukrayna-Rusya Savaşı’na bakış açısını değiştirdiğini ima etti. X platformundaki yorumlarda, Zelenski’nin “Trump ile şimdiye kadarki en iyi görüşmeyi yaptık” ifadesinin geniş yankı uyandırdığı görüldü. Bir X kullanıcısı, görüşmenin “Trump’ın Rusya’ya karşı daha sert bir tavır almasını sağladığını” ileri sürdü.

ekonomik ortaklık anlaşması

Zelenski, 30 Nisan 2025’te Washington’da imzalanan Ekonomik Ortaklık Anlaşması’nın hem Ukrayna hem de ABD için tarihi bir adım olduğunu ifade etti. Bu anlaşma, Ukrayna’nın nadir toprak elementleri ve diğer doğal kaynaklarının geliştirilmesini öngörüyor. Beyaz Saray’a göre, anlaşma çerçevesinde doğal kaynak projelerinden elde edilen gelirlerin %50’si, ABD-Ukrayna Yeniden Yapılandırma Yatırım Fonu’na aktarılacak. Fon, 3 Ukraynalı ve 3 Amerikalı üyeden oluşan bir yönetim kurulu tarafından eşit temsille yönetilecek. Zelenski, bu anlaşmanın Ukrayna’nın güvenliği için kritik olduğunu, çünkü bazı nadir toprak elementlerinin Donetsk bölgesindeki Pokrovsk yönünde bulunduğunu belirtti. Anlaşma, Ukrayna Parlamentosu’na onay için sunuldu ve Zelenski, milletvekillerinden destek beklediğini ifade etti. Anlaşma sayesinde ABD’nin 2025 ve 2026 için onayladığı 15’er milyar dolarlık yardımların tamamının bu yıl alınabileceğini söyledi.

rusya’nın ateşkes ilanı ve tepkiler

Zelenski, Rusya’nın 8-11 Mayıs 2025’te 2. Dünya Savaşı Zaferi’nin 80. yıl dönümü için geçici bir ateşkes ilanını değerlendirdi. Moskova’nın bu adımını, 9 Mayıs’taki geçit töreninin güvenliği için “tiyatro sahnesi” olarak nitelendirdi. Rusya’nın törene katılacak yabancı temsilciler için güvenlik garantisi sağladığını, ancak Ukrayna’nın buna karşılık bir garanti sunamayacağını belirten Zelenski, “Rusya’nın bu tarihlerde ne yapacağını bilmiyoruz. Onların topraklarında olanlardan sorumlu olamayız” şeklinde konuştu.

güvenlik garantileri ve ordu vurgusu

Zelenski, Ukrayna’nın güvenliği için en önemli unsurun güçlü bir ordu olduğunu vurgulayarak, “Güçlü ordu, kendini savunabilen ordudur. Bu, güvenlik garantileri açısından bir numaradır” dedi. Ayrıca, müttefik ülkelerle yabancı askerlerin Ukrayna’ya konuşlandırılması için görüşmeler yaptıklarını ve Kiev’de bir güvenlik danışmanlar toplantısı düzenlemeyi planladıklarını açıkladı. Zelenski, ABD’nin bu anlaşma kapsamında güvenlik garantisi sunmadığını, ancak ekonomik ortaklığın dolaylı olarak güvenliğe katkı sağlayacağını belirtti.

uzlaşma süreci

Vatikan görüşmesi, Trump ve Zelenski arasında 28 Şubat 2025’te Beyaz Saray’da yaşanan gergin tartışmanın ardından gerçekleşti. Oval Ofis’te canlı yayında gerçekleşen tartışmada Trump, Zelenski’yi “saygısızlıkla” ve “III. Dünya Savaşı’nı riske atmakla” suçlamış, mineral anlaşması iptal edilmişti. Zelenski, tartışmadan üzüntü duyduğunu ifade etmiş ve 4 Mart’ta Trump’a bir mektup göndererek barış müzakerelerine hazır olduğunu bildirmişti. Vatikan’daki görüşme, bu gerginliği hafifleterek anlaşmanın imzalanmasına zemin hazırladı. Trump, News Nation’a, bu anlaşmanın Rusya’yı “engelleyebileceğini” ve Ukrayna için bir “güvenlik garantisi” olabileceğini söyledi.