• ANALİZ

Metinde, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Trump’ın Rusya’ya uygulamayı planladığı ikincil gümrük vergisi açıklaması ve bunun Türkiye üzerindeki etkileri ele alınıyor. Trump, Rusya’nın ateşkese uymaması durumunda bu vergiyi %100 oranında uygulayacağını belirtiyor. Türk-Amerikan ilişkileri ve Türkiye’nin Rusya ile olan ticaretinin önemi vurgulanıyor. Uzmanların görüşlerine yer veriliyor. Türkiye’nin enerji ihtiyaçları ve ABD ile olan müzakerelerdeki durumuna dair bilgiler sunuluyor. Verilen rakamlar, ticaret ilişkileri ve olası etkiler detaylandırılıyor.

TRUMP’IN GÜMRÜK VERGİSİ AÇIKLAMASI

Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Trump, Kremlin’in 50 gün içinde bir ateşkes anlaşmasına imza atmaması durumunda Rusya’ya %100 oranında ikincil gümrük vergisi getireceğini açıklamıştı. 28 Temmuz’da İskoçya’da yaptığı konuşmada Trump, ateşkesle ilgili ilerleme sağlanamaması nedeniyle daha fazla beklemeleri için “hiçbir neden olmadığını” dile getirdi. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy de Trump’a, Rusya’ya verdiği mühleti gözden geçirdiği için teşekkür etti.

Türkiye’nin Rusya ile Ticaret İlişkisi

Uluslararası ticaret ve ekonomik verileri derleyen OEC’nin 2023 verilerine göre, Türkiye, Rusya’nın en büyük üçüncü ticaret ortağı durumunda. Türkiye, Rusya’nın en çok ihracat yaptığı üçüncü ülke, en çok ithalat yaptığı ise ikinci ülke konumunda. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2024’te Türkiye’nin Rusya’dan aldığı hammadde değeri 32 milyar doların üzerine çıkacak. Öte yandan, Türkiye’nin ABD’ye 2023 yılı itibarıyla gerçekleştirdiği ihracat ise 14,4 milyar dolar seviyesindeydi.

Türkiye’nin İstisna Olma Olasılığı

Türk-Amerikan İşadamları Derneği (TABA) Başkanı Süleyman Ecevit Sanlı, Donald Trump’ın başkanlık döneminde Türkiye’ye en düşük oran olan %10 civarında gümrük vergisi uyguladığını ifade ediyor. Sanlı, karşılıklı gümrük vergilerinin düşürülmesi için müzakerelerin sürdüğünü belirtiyor ve Türkiye’nin enerji alanındaki bağımlılığını vurguluyor. Sanlı, Türkiye’nin bu nedenle “mecburi bir ilişki” içinde olduğunu söylüyor ve Amerikan yönetiminin Türkiye aleyhine sert bir tedbir alması konusunda temkinli yaklaşıyor.

İKİNCİL GÜMRÜK VERGİLERİNİN RİSKİ

Marmara Üniversitesi’nden Prof. Mahmut Tekçe, Türkiye gibi enerji ithalatçısı ülkeler için ikincil gümrük vergilerinin büyük tehditler barındırdığına değiniyor. Ancak bunun uygulanabilirliğinin, ABD’nin bu politikayı ne kadar sert ve kararlı bir şekilde uygulayacağına bağlı olduğunu söylüyor. Tekçe, geçmişte Türkiye’nin İran ve Rusya’ya yönelik ikincil yaptırımlardan muaf tutulduğunu hatırlatarak, Türkiye’nin diplomatik manevra alanının geniş olabileceğini ifade ediyor.

ENERJİ POLİTİKALARINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER

TEPAV Enerji ve İklim Çalışmaları Merkezi’nden Dr. Mühdan Sağlam, %100’lük gümrük vergisiyle ilgili senaryoların Türkiye’ye istisna sağlanabileceğini düşünüyor. Ancak, işlerin bu aşamaya gelmeyeceğini vurguluyor. Ayrıca, ülkelerin enerji politikalarının uzun vadeli kararlarla şekillendiğine dikkat çekerek, Trump’ın öngörülemez davranışlar sergileyebileceğini belirtiyor. Sağlam, Türkiye’nin enerji anlaşmalarında bekle-gör politikası izleyeceğini ifade ediyor.