ERSİNCAN’DA TEK TES LALE KOLEKSİYON BAHÇESİ

Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü’nde bulunan Türkiye’nin özel ters lale koleksiyon bahçesinde, 34’ü ülkenin farklı yerlerinden ve 4’ü yurtdışından olmak üzere toplamda 38 tür mevcut. Ziraat Mühendisi Meral Aslay, ters lalelerin Türkiye’nin birçok ilinden özel izinle toplandığını belirtiyor. Aslay, “Ters lalelerde kültüre alma ve ıslah çalışmaları 2006 yılından beri yapılıyor. Bu çalışmalar uzun soluklu olup bir melez birey elde etmek için 4-7 yıl gibi bir süreye ihtiyaç bulunuyor. Çalışmalarımız sonucunda 27 adet melez çeşit adayı elde edilmiştir.” diyor.

ÇALIŞMALARIN İZİN KAPSAMINDA YAPILMASI

Aslay, ters lale türlerinin pek çoğunun endemik ve koruma altına alındığını belirtiyor. Farklı disiplinlerce yürütülen çalışmalar sayesinde bu türler gelecek nesillerin kullanımına sunuluyor. “Doğadan soğanlı bitki toplamak için Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü’nden (BÜGEM) izin almak suretiyle çalışma yapılabiliyor.” diyen Aslay, 2006 yılından itibaren Erzincan, Erzurum, Bitlis, Ardahan gibi illerden toplam 34 türe ait materyal toplandığını kaydediyor. Enstitü Ters Lale Koleksiyon Bahçesi’nde 34 yerli ve 4 yurt dışından gelen türler ile toplamda 38 farklı tür bulunuyor.

GELECEK NESİLLER İÇİN ÖNEMİ

Erzincan’da oluşturulan Türkiye’nin tek ters lale genetik kaynakları bahçesi, doğal kaynakların sürdürülebilirliği ve biyoçeşitliliğin korunmasına önemli katkıda bulunuyor. Ziraat Mühendisi Aslay, “Doğada gittikçe popülasyon sayıları azalan ters lale türleri gelecek nesiller için koruma altına alındı.” diyor. Ayrıca, geliştirilen ters lale çeşitlerinin süs bitkisi olarak peyzaj alanında kullanılabileceği ve doğadan izinsiz toplamanın önleneceği ifade ediliyor.

YASAL MÜEYYİDELER

Meral Aslay, Türkiye’ye ait türlerin izinsiz yurt dışına çıkarılmasının yasak olduğunu vurguluyor. İzinsiz toplanmanın ve doğanın tahrip edilmesinin cezasının 2025 yılı itibariyle 577 bin lira olduğunu belirtiyor. Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü 1986 yılında kuruldu ve 49 araştırma enstitüsü içerisinde yer alıyor. Koleksiyon bahçesi, 2 dönümlük bir alanda 38 türe ait 1526 saksı ve 22 yetiştirme tavası ile faaliyet gösteriyor.

İLK ÇALIŞMALAR ERZİNCAN’DA BAŞLADI

Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürü Samet Karataş, Türkiye’de ters laleler konusunda ilk geniş kapsamlı çalışmaların 2006 yılında başlatıldığını belirtiyor. “Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü olarak Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Politikalar Genel Müdürlüğüne bağlı olarak çalışıyoruz.” diyor Karataş ve amaçlarının yerli ve milli ters lale çeşitlerini artırmak ve süs bitkileri sektörüne kaynak sağlamak olduğunu belirtiyor.

TERSLALERE ZARAR VERENLERE CEZA UYGULANIYOR

Ters laleler, güzellikleri ile tanınırken, yılda yalnızca 20 gün boyunca görülebiliyor. Doğal alanı geniş olmasına rağmen, aşırı güzellikleri nedeniyle en çok zarar gören türlerden biri olarak biliniyor. Bu türlerin korunması için projeler yürütülürken, zarara yol açanlara da idari para cezası olarak 577 bin lira uygulanıyor.