EUROVISION ŞARKI YARIŞMASI İPTAL RİSKİYLE KARŞI KARŞIYA

İsrail’in katılımı sebebiyle birçok ülke boykot tehdidinde bulunduğu 2025 Eurovision Şarkı Yarışması, iptal edilme riskiyle karşı karşıya. İsviçre’nin Basel kentinde gerçekleştirilen ve 160 milyondan fazla kişinin izlediği bu yarışmanın finali, Avusturya’nın zaferiyle sonuçlandı. Ancak, İsrail’in yarışmada yer alması ciddi bir krize yol açtı. Aralarında İspanya, Hollanda, İrlanda ve İzlanda’nın da bulunduğu pek çok ülke, İsrail’in katılımı durumunda çekilme tehdidinde bulundu. Tepkilerin temelinde, İsrail’in Gazze’deki askeri harekâtı yer alıyor. Yarışmayı organize eden Avrupa Yayın Birliği (EBU), ülkelere katılımlarını bildirmeleri için aralık ortasına kadar süre tanıdı. Fakat uzlaşı sağlanamazsa, yarışmanın iptal edilme ihtimali gündemde.

BÜYÜK BEŞLİ’DEN İSPANYA BOYKOT KARARI ALDI

Yarışmanın büyük mali destekçilerinden biri olan “büyük beşli” ülkelerden İspanya, boykot kararını kesinleştirdi. İspanyol yayın kuruluşu RTVE’nin yönetim kurulu, “İsrail men edilmezse yarışmayı boykot edeceğiz” açıklamasında bulundu. Hollanda, İrlanda, İzlanda ve Slovenya’nın da benzer uyarılar yaptıkları belirtildi. Belçika, İsveç ve Finlandiya’nın da yarışmadan çekilmeyi değerlendirdiği bildiriliyor. İspanya Kültür Bakanı Ernest Urtasun, “İspanya, İsrail’in Eurovision’a katılmaması için elinden gelen her şeyi yapmalı. Avrupa buna karşılık veremezse, ülkemiz gerekeni yapmalı” şeklinde konuştu. Öte yandan, İsrail Kültür ve Spor Bakanı Miki Zohar, bu açıklamayı “utanç verici ve ikiyüzlü” olarak değerlendirdi ve Eurovision’un özünde “birlik ruhu” taşıdığını savundu. EBU, yayıncıların kaygılarını göz önünde bulunduruyor ve İsrail’in katılımıyla ilgili tartışmalara açık olduklarını bildirdi. Ancak “büyük beşli” üyeleri Almanya ve İtalya’nın İsrail’in katılımını desteklemesi, birliği zor durumda bırakıyor. Almanya Kültür Bakanı Wolfram Weimer, “Eurovision, ülkeleri müzik yoluyla bir araya getirmek için kuruldu. İsrail’i dışlamak bu temel fikre aykırı olur” diyerek durumu dile getirdi. İtalyan kamu yayın kurumu RAI’nin ise İsrail hukuki bir gerekçeyle men edilmediği takdirde yarışmadan çekilme ihtimali bulunduğu öne sürüldü.

BOYKOT TEHDİDİ FİNANSMAN MODELLERİNİ ETKİLEYECEK

Eski EBU iletişim ekibi üyesi ve “Dr Eurovision” lakaplı Paul Jordan, Sky News’e verdiği demeçte, “Böyle bir toplu boykot tehdidi daha önce hiç olmamıştı,” dedi. Jordan, “Büyük beşliden bir ülkenin yarışmaya katılmaması, finansman modelinin çökmesine yol açabilir. Kamu yayıncılarının ekonomik zorlukları göz önüne alındığında, bu finansal modelin de yeniden değerlendirilmesi gerekebilir” ifadelerini kullandı. 1956 yılında savaş sonrası Avrupa’yı birleştirmek amacıyla başlatılan Eurovision, zamanla müzikal ve kültürel çeşitliliğin kutlandığı bir etkinlik haline geldi.

GEÇMİŞTE DE MEN EDİLMİŞ ÜLKELER BULUNUYOR

İsrail kamu yayın kurumu KAN, siyaseten tarafsız kabul edildiği ve yarışma kurallarına uyduğu gerekçesiyle Gazze’deki savaşına rağmen son iki yıldır yarışmaya katılabiliyor. EBU, 2022’de Ukrayna’yı işgal eden Rusya’yı, katılımının “yarışmanın itibarını zedeleyeceği” gerekçesiyle men etmişti. 2021 yılında ise Belarus, seçim sonrası yaşanan kriz nedeniyle diskalifiye edilmişti.

İSRAİLLİ YARIŞMACI PROTESTOLARIN HEDEFİ OLDU

Bu yıl İsrail’i temsil eden Yuval Raphael’in yarışmaya katılması, 7 Ekim 2023’teki saldırı sonrası siyasi bir hamle olarak değerlendirildi. “New Day Will Rise” adlı şarkısıyla halk oylamasında birinci gelen Raphael, sahneye çıkarken yuhalandı ve provalarda ıslıklandı. Final öncesi binlerce Filistin taraftarı Basel sokaklarında protesto düzenledi. 2024’te İsrail adına yarışan Eden Golan’ın katılması, Malmö’de de protestolara neden oldu ve güvenlik tedbirleri en üst seviyeye çıkarıldı. Eurovision tarihçisi Dean Vuletic, “Politika her zaman vardı ancak son yıllarda EBU’nun siyasi kararlar almak zorunda kaldığı bir döneme girdik” dedi.