MİLYONLARCA KİŞİ İÇİN EV SAHİPLİĞİ VE KİRALIK SORUNLARI

Türkiye’de birçok insan ya ev sahibi ya da kiracı durumunda. Ancak, taraflar arasında en sık görülen sorunlardan birisi, hangi giderin kime ait olduğu konusunda yaşanıyor. Sayısız ev sahibi, yasaları tam bilmeden kiracısından farklı masrafları talep ediyor. Kiracılar ise bu taleplerin yasal olup olmadığını sorgulamadan ödeme yapıyor. Türk Borçlar Kanunu ise bu konuda oldukça net düzenlemelere sahip.

KİRAÇILARIN ÖDEMEKLE YÜKÜMLÜ OLDUĞU MASRAFLAR

Kiracının sorumluluğundaki masraflar, genellikle kullanımına dayalı olan günlük giderleri içeriyor. Bunlar arasında, elektrik, su ve doğalgaz faturaları yer alıyor. Tüketim kiracıya ait olduğu için bu bedellerin tamamı kiracı tarafından ödenmeli. Ayrıca, aidatın kullanım hizmeti kısmı, temizlik, güvenlik, kapıcı ve ortak alan elektriği gibi kalemler kiracı için geçerli. Küçük onarımlar, yani musluk, priz, ampul ve duş başlığı gibi tamiratlar da kiracının sorumluluğundadır. Kendi hatasıyla oluşan zararlar, kırılan cam veya çizilen parke gibi durumlarda da yine kiracıya aittir. Ancak birçok ev sahibi, bu listenin dışındaki giderleri de kiracıdan talep ederek yasal sınırların dışına çıkabiliyor.

EV SAHİPLERİNİN ÜSTLENDİĞİ MASRAFLAR

Kiracıların ödemek zorunda olmadığı ve ev sahibinin karşılaması gereken masraflar ise şu şekildedir: bina dış cephe tadilatı ve mantolama, çatı onarımı ve izolasyon, asansör revizyonu veya büyük çaplı bakım, kalorifer kazanı ya da ana sistem arızaları, binaya ait büyük yapı onarımları ve demirbaş değişiklikleri. Bazı ev sahipleri, bu gibi büyük bakım giderlerini kiracıya yansıtmaya çalışsa da, bu uygulama yasal değildir.

DEPOZİTO VE SÖZLEŞMEDEKİ HUSUSLAR

Kiracının evde bıraktığı hasar veya ödenmemiş faturalar, ev sahibinin depozito hakkını kullanmasını sağlar. Ancak, taraflar arasında net bir kira sözleşmesi olmadığı durumlarda, depozito da sorun haline gelebilir. Sözleşmede açıkça belirtilmeyen ve kiracıya yüklenmeyen masrafların tahsil edilmesi yasal olarak geçersiz sayılabilir. Bu nedenle, hem ev sahipleri hem de kiracılar sözleşme maddelerini dikkatle oluşturmalıdır.

AİDAT GİDERLERİNDE YAPILAN HATALAR

Aidat konusu, ev sahibi-kiracı ilişkilerinde en sık kafa karıştıran ve hatalı ödenen kalemlerin başında geliyor. Kiracının ödemesi gereken giderler, güvenlik, temizlik, site içi servis ve sosyal tesis kullanımı gibi masrafları içeriyor. Ev sahibinin sorumluluğunda olanlar ise asansör yenilemesi, dış cephe boyası, bina güçlendirme ve jeneratör alımı gibi büyük harcamaları kapsıyor. Dolayısıyla, eğer aidat içerisinde bu tür yapı yenilemeleri mevcutsa, kiracıdan talep edilmesi yasal değildir.

UZMANLARDAN DAVALARA DİKKAT!

Gayrimenkul hukuku uzmanları, özellikle son yıllarda artan dava sayısına dikkat çekiyor. Kira sözleşmesinde belirtilmeyen giderlerin kiracıya yüklenmesi, taraflar arasında ciddi anlaşmazlıklara yol açabiliyor. “Kira sözleşmesinde aidatın hangi kısmının kiracıya ait olduğu açık bir şekilde yazılmalı. Aksi halde talep edilen pek çok ödeme yasal geçerliliğe sahip değildir. Ayrıca, kiracıdan yazılı onay alınmadan kira dışında ek bir ücret talep edilemez” şeklinde uyarılarda bulunuluyor.

BİLMEDEN YAPILAN ÖDEMELER GERİ ALINABİLİR

Bilgi eksikliği nedeniyle yapılan hatalar, sadece maddi kayıplara yol açmakla kalmıyor, aynı zamanda ilişkileri de zedeleyebiliyor. Hem ev sahiplerinin hem de kiracıların hangi masrafın kime ait olduğunu net bir şekilde öğrenmeleri büyük önem taşıyor. Unutulmamalıdır ki; talep edilen her ödeme yasal geçerliliğe sahip olmayabiliyor. Birçok kişi bu hataları yıllardır sürdürse de, artık bilmenin zamanı geldi.