GÜVENLİK KONSEYİ’NDE AÇIKLAMALAR
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi önünde basına konuşan BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Gazze’ye bir aydan fazla süredir hiçbir yardımın ulaşmadığını belirtti. Gıda, yakıt, ilaç ve ticari ürünlerin bu yardımın içinde olduğunu ifade eden Guterres, yardımların tükenmesi sonucunda Gazze’deki korku kapılarının yeniden açıldığını vurguladı. “Gazze ölüm tarlasına dönüştü, siviller sonsuz ölüm döngüsünün içinde” dedi.
ATEŞKESİN ÖNEMİ
Guterres, ateşkeslerin başarılı olduğunu belirtirken, Gazze’de ateşkes sağlandığında rehinelerin serbest bırakıldığını ve acil yardımların dağıtıldığını söyledi. “Haftalar boyunca silahlar sustu, engeller kaldırıldı, yağmalamalar sona erdi ve biz Gazze Şeridi’nin neredeyse her bölgesine hayat kurtarıcı malzemeler ulaştırabildik. Ancak bu, ateşkesin bozulmasıyla sona erdi. Umut, Gazze’deki Filistinli aileler ve İsrail’deki esir yakınları için sönmeye başladı” diye ekledi. Guterres, tüm esirlerin derhal ve koşulsuz serbest bırakılması, kalıcı bir ateşkes ve tam kapsamlı insani erişim sağlanması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, güvenliğin altüst olduğu ve yardım ulaştırma kapasitesinin boğulduğu konusunda uyarıda bulundu.
Guterres, işgalci güç olarak İsrail’in uluslararası hukuk, insancıl hukuk ve insan hakları hukuku çerçevesindeki yükümlülüklerine de dikkat çekti. 4. Cenevre Sözleşmesi’ne göre işgalci güçlerin, halkın gıda ve tıbbi ihtiyaçlarını sağlamakla yükümlü olduğunu ifade etti. Ayrıca, işgal altındaki topraklarda sağlık, hastane hizmetleri ve kamu sağlığı hizmetlerini sunmak zorunda olduğunu, kabul edilmeyen yardım programlarının buralarda uygulanmadığını belirtti.
İNSANİ HİZMETLERİN KORUNMASI
Uluslararası insancıl hukukun insani yardım çalışanlarının korunmasını sağladığını söyleyen Guterres, “Gazze’deki bu insani kahramanlardan özellikle söz etmek istiyorum. Ateş altında olmalarına rağmen yardım etme yolunu seçmiş olmanın gereğini yerine getiriyorlar” dedi. Diğer yandan, İsrailli yetkililerin yardım teslimatını kontrol etmeye yönelik yeni önerilerinin risk taşıdığına dikkat çekti. “Açık konuşayım. İnsanlık, tarafsızlık ve bağımsızlık gibi insani ilkeleri tam olarak gözetmeyen hiçbir düzenin parçası olmayacağız. Kesintisiz insani erişim garanti altına alınmalıdır” ifadelerini kullandı.
HAKİKATİN PEŞİNDEN GİTMEK
Guterres, BM’ye üye ülkelerin uluslararası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerine uyması gerektiğini belirtirken, uymadıklarında ise adaletin sağlanması gerektiğini vurguladı. “Dünya, Gazze’deki durumu tarif edecek kelimeleri tüketiyor olabilir ancak biz asla hakikatten kaçmayacağız” dedi. Ayrıca, Batı Şeria’nın başka bir Gazze’ye dönüşme riskiyle ilgili uyarıda bulunarak, sivilleri koruma, esirleri serbest bırakma ve hayat kurtaran yardımları ulaştırma zamanının geldiğini belirtti.
PLANLARA TEPKİ
Guterres, “İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve ABD Başkanı Donald Trump, yine Gazze halkının başka ülkelere gönderilmesi planlarını dile getirdi. Sizce bu zorla yerinden edilme değil midir ve bu bir savaş suçu değil midir?” diye sordu. Tıbbi tahliyelerin hayati önemi hakkında da değerlendirmeler yaparak, Gazze halkının başka ülkeler için gönderilmesinin uluslararası hukuku ihlal ettiğini ifade etti. Olayların soykırım olarak tanımlanmasına rağmen bu ifadeyi kullanmamakla ilgili soruya ise, “Durum o kadar vahim ki kelime anlamlarıyla uğraşacak halde değilim” yanıtını verdi. Guterres, 7 Ekim 2023 saldırılarına atıfta bulunarak Gazze halkının yaşadıklarına yeterince değinmediği eleştirilerine de karşılık verdi.