İRAN HÜRMÜZ BOĞAZI’NIN KAPATILMASI İÇİN RESMİ KARAR ALDI

İran, Hürmüz Boğazı’nın kapatılması yönünde resmi bir karar aldı. İran basınında çıkan haberlere göre, İran Meclisi Hürmüz Boğazı’nın kapatılmasına onay verdi. İran Parlamento Ulusal Güvenlik Komitesi Başkanı İbrahim Azizi, “Hürmüz Boğazı’nın kapatılmasına oy birliğiyle karar verildi. Ancak son karar Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi’ne ait.” diye belirtti.

HÜRMÜZ BOĞAZI’NIN STRATEJİK ÖNEMİ

Hürmüz Boğazı, Basra Körfezi ile Umman Körfezi’ni birbirine bağlayan, coğrafi olarak İran ile Umman arasında bulunan kritik bir su yoludur. Bu boğaz, kuzey kıyısında İran, güney kıyısında ise Umman yer alır. Ayrıca, Birleşik Arap Emirlikleri’ne ait Musandam Yarımadası da boğazın güney kıyısında konumlanıyor. Hürmüz Boğazı, Basra Körfezi’ni Umman Körfezi’ne ve Hint Okyanusu’na bağlayan tek deniz yoludur. Bu bağlantı, Basra Körfezi’ndeki petrol üreticisi ülkelerin açık denizlere erişimini sağlar. Boğazın küresel enerji arzı ve güvenliği açısından büyük bir rol oynaması, onu dünya haritasının kritik ve jeopolitik açıdan hassas noktalarından biri haline getiriyor.

HÜRMÜZ BOĞAZI’NIN KAPANMASI SONRASI OLACAKLAR

Hürmüz Boğazı’nın küresel önemi birkaç temel noktaya dayanıyor. Deniz yoluyla gerçekleştirilen petrol ticaretinin önemli bir kısmı (yaklaşık %20-25) ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ihracatının üçte biri bu boğazdan geçiyor. Suudi Arabistan, Irak, Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar ve İran gibi büyük petrol ve gaz üreticiliği yapan ülkeler, ürünlerini bu boğaz aracılığıyla uluslararası pazarlara ulaştırıyor. Boğazın kapanması veya ticari trafiğin engellenmesi, küresel petrol ve gaz fiyatlarının büyük bir artış göstermesine neden olabilir ve bu durum dünya ekonomisini ciddi şekilde olumsuz etkileyebilir. JP Morgan’ın Haziran 2025 tarihli raporuna göre, boğazın kapanması durumunda petrol fiyatları varil başına 120-130 dolar seviyesine yükselebilir.

PETROL FİYATLARINDAKİ ARTISLAR

İsrail ile İran arasında yaşanan gerginlik, dünya petrolünün üçte birinin geçtiği Hürmüz Boğazı’nda kesinti endişelerini yeniden gündeme taşıdı. Boğazın kapanma ihtimali büyük bir olasılık olmasına rağmen, bu durum küresel enerji fiyatlarını şimdiden yukarı yönlü etkilemiş görünüyor. Resmi bir adım atılmadan, sadece bu olasılık bile fiyatlara yansımış durumda. Brent petrol, son bir haftada yüzde 12’den fazla artarak 78 dolara kadar yükseldi. Goldman Sachs, boğazın uzun süreli kapalı kalması durumunda petrol fiyatının varil başına 100 doları geçebileceğini öngörürken, JP Morgan bu seviyeyi 130 dolar olarak tahmin ediyor.

TÜRKİYE’YE ETKİLERİ

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, yaşanabilecek petrol krizinin Türkiye’yi nasıl etkileyebileceğine ilişkin, “Zaten Türkiye 2019’dan beri İran’dan herhangi bir petrol alımı yapmıyor. İran’dan gaz alıyoruz, petrol almıyoruz. Basra çıkışlı, Hürmüz’ü geçerek Türkiye’ye gelen bir ham petrol tedariki var. Geçen seneki rakamlara göre bu miktar yüzde 20 civarında. Gabar’dan, petrol ihtiyacımızın yüzde 8’ini karşılıyoruz ama tabii bunlar ikame edilebilir.” açıklamalarında bulundu.