İspanya, Franco dönemi döneminde yurtdışına göç edenlerin torunlarından 2,3 milyondan fazla vatandaşlık talebi aldı. Bu durum, İspanyol konsolosluklarının dünya çapındaki hizmet kapasitelerini aşmasına neden oldu. Demokratik Hafıza Yasası çerçevesinde 1 milyondan fazla kişi resmen İspanyol vatandaşlığı için müracaat etti. Randevu almayı planlayan ancak henüz başvuruda bulunamamış yaklaşık 1,3 milyon kişinin daha olduğu bildiriliyor. Bu veriler, İspanya Dış Temsilcilikleri Genel Konseyi tarafından paylaşıldı. İşlemleri tamamlanan 1 milyon başvurunun neredeyse yarısı onaylanırken, reddedilen başvuru oranı sadece %2 olarak kaydedildi. Bununla birlikte, birçok başvuru hâlâ nihai kaydı bekliyor.

TORUNLAR YASASI

“Torunlar Yasası” olarak da bilinen Demokratik Hafıza Yasası, 1936-1978 yılları arasında gerçekleşen İspanyol İç Savaşı ve Franco diktatörlüğü döneminde ülkeden zorla ayrılmak durumunda kalanların torunlarına vatandaşlık hakkı tanıyor. Yasa, başlangıçta başvuru süresini iki yıl olarak belirlemiş, sonrasında ise üç yıla uzatmıştı. Başvurular için son tarih 21 Ekim 2025 olarak belirlenmiş durumda. Başvuru hakkı, siyasi, ideolojik veya dini sebeplerle sürgün edilen İspanyolların çocukları ve torunları ile cinsel yönelim nedeniyle vatandaşlık kaybedenlerin mirasçılarını kapsıyor. Ayrıca, 1978 öncesinde yabancılarla evlenerek vatandaşlığı kaybeden kadınların çocukları ve 2007 tarihli Tarihi Hafıza Yasası kapsamında vatandaşlık kazanan kişilerin yetişkin çocukları da başvuruda bulunabiliyor.

YOĞUN BAŞVURULAR DİKKAT ÇEKİYOR

Ekim ayı sonundaki başvuru tarihine yaklaşırken yaşanan yoğunluk, önceden öngörülenin oldukça üzerinde bir seyir izliyor. İspanyol yetkililer, belgelerini henüz teslim etmemiş olan başvuruları çevrimiçi randevu ile kabul etmeye yönelik esnek bir yaklaşım sergiliyor. Yetkililer, mevcut hızla bazı başvuruların sonuçlanmasının onlarca yıl sürebileceğini, yaşlı başvuru sahiplerinin süreç tamamlanmadan yaşamayı yitirebileceğini bildiriyor.

ARJANTİN ÖNDE GELİYOR

Başvuruların yaklaşık %40’ının Arjantin’den geldiği belirtiliyor. Bu rakam, 1 milyon civarında başvuruyu kapsıyor ve bunların bir kısmı hâlâ randevu bekliyor. Buenos Aires konsolosluğu, tek başına 645.000 başvuru aldı. İkinci sırada 125.000 başvuru ile Córdoba konsolosluğu yer alıyor. Havana (350.000), Meksiko City (165.000), Sao Paulo (150.000), Miami (120.000) ve Caracas (40.000) gibi diğer yoğun konsolosluklarda da yüksek sayıda başvuru gerçekleştiriliyor. Yasa, İspanyol vatandaşlığına iki ayrı yol sağlıyor.

TARİHİ ONARIM VE SOYBAĞI KANITI YOLLARI

Tarihi onarım yolu; Franco döneminde sürgüne zorlanan ya da mağdur olanların çocukları ve torunlarını kapsıyor. 1936-1955 yılları arasında göç edenler için sürgün durumu otomatik olarak kabul ediliyor ve yalnızca pasaport veya nüfus kayıtlarıyla göç kanıtı yeterli oluyor. 1956-1978 yılları arasında göç edenlerin, göç kanıtı olarak emeklilik belgeleri, uluslararası kuruluş sertifikaları veya siyasi/demokratik hafıza belgeleri sunmaları gerekiyor. Soybağı kanıtı yolu ise İspanya dışında doğmuş ve ebeveyn veya büyükanne-büyükbabası İspanyol olan herkesin vatandaşlık almasına olanak tanıyor. Başvuru sahiplerinin yalnızca doğum belgeleriyle İspanyol kökenlerini kanıtlaması yeterli. Bu yol, 2007 tarihli Tarihi Hafıza Yasası’ndan sürdürülüyor ve torunları kapsayacak şekilde genişletilmiş bir uygulama olarak dikkat çekiyor.

İŞLEMLER 2028’E KADAR DEVAM EDECEK

İspanya Dışişleri Bakanlığı, başvuru süresinin 21 Ekim’de sona ersede işlemlerin 2028 yılına kadar devam edeceğini açıklıyor. Bu durum, İspanya’nın tarihi adalet çabalarının kapsamını ve dünya genelinde göçmen torunlarının İspanyol vatandaşlığına erişimdeki yüksek talebi gözler önüne seriyor.